background image
Araba koltuklar>n>n uygun kullan>m>nda bile, düzgün
ba¤lanan çocuklarda da a¤>r yaralanmalar meydana gelebilir.
Zuckerbraun ve ark.,
208
küçük çocuklarda (8 yafl) yüksek
oranda servikal vertebra yaralanmas> bildirmifller ve bunun
nedeni olarak bu çocukluk yafl grubu için mevcut olan kemer
sistemlerinin yetersiz oldu¤unu belirtmifllerdir. Di¤erleri, ço-
cuk güvenlik koltuklar>na ba¤lanan çocuklarda potansiyel
kafa travmas> riskini azaltmada, çocuk koltuklar>ndaki yas-
t>klaman>n önemini vurgulam>fllard>r.
91
Ço¤u eyalette, arabaya binerken infant ve yeni yürümeye
bafllayan çocuklar>n araba koltuklar>na ba¤lanmas> zorunlu
iken, standart yetiflkin omuz ve kucak kemerleri, araba kol-
tuklar> için çok büyük ve standart kemerler için çok küçük
olan çocuklarda uygun güvenli ba¤lamay> sa¤layamaz. Yafla
ve cüsseye uygun araç koltuklar> ve sabitleyiciler çocuk yolcu-
lar>n güvenli¤i için vazgeçilmezdir. Bu sorunu çözmek için,
arabada oturan>n boyutlar>na göre ayarlanabilen kemerler
önerilmifltir. n transpor-
tunda uyguland>¤> gibi, okul servislerinde de emniyet kemeri
kullan>m> gerekti¤ine yönelik toplumsal duyarl>l>k artmakta-
d>r. Tüm yafl gruplar>ndaki insanlar>n araçta iken, kendi yafl
ve boyutlar>na uygun kemer sistemlerini kullanmas> gerekli-
li¤i en önemli noktad>r.
Çocuklara daha güvenli yürüme ve bisiklet sürmeyi ö¤-
retmek övgüye de¤er ve önemli hedef olsa da, çocuk güvenlik
koltuklar>, hava yast>klar> ve güncel kanunlar> uygulama ko-
nusunda uygun ebeveyn bilgilendirilmesi ile otomobille seya-
hat güvenli¤i belirgin bir flekilde artt>r>labilir.
PED
Yaral> askerlerin özel tedavi merkezlerine h>zl> transportunun
askerde hayatta kalma üzerine olumlu etkisi kan>tlanm>flt>r ve
tüm Birleflik Devletlerde benzer h>zl> transport ve acil bak>m
prensiplerini kullanan travma merkezleri kurulmufltur. Yara-
lanmadan sonraki birinci saatin yaralanmalardan kurtulma
oran>n> artt>rmada en kritik etkiye sahip oldu¤u prensibi te-
mel al>narak, bu travma merkezleri eyaletler taraf>ndan des-
teklenmektedir. Travma merkezindeki travma cerrahi ekibi-
nin oldu¤u yere h>zl> helikopter yada ambulans transportu
neticesinde, multipl yaralanmalardan sonraki akut dönemde
hayatta kalma oranlar>nda artma meydana gelmifltir.
m>flt>, çünkü çocuklarla k>yasland>¤>nda daha çok yetiflkinler-
de a¤>r yaralanmalar olufluyordu. Bununla beraber, pediatrik
politravma hastalar>n>n bak>m>n>n yetiflkinlerden farkl> oldu-
¤u ve en iyi sonucu elde etmek için özel tedavi merkezlerinin
kurulmas>n>n önemli oldu¤u düflüncesi ile Birleflik Devletler-
de bir kaç medikal merkez bünyesinde pediatrik travma mer-
kezleri kuruldu.
65,67,80
Amerikan cerrahlar birli¤i, yetiflkin
travma merkezlerinde oldu¤u gibi cerrahi tim taraf>ndan uy-
gulanan h>zl> transport ve h>zl> tedavi gibi benzeri prensiple-
ri örnek alarak, pediatrik travma merkezleri için spesifik kri-
terleri belirlemifltir. Bir pediatrik genel cerrah her zaman has-
tanede bulunur ve pediatrik travma timine baflkanl>k yapar.
Çocu¤u ilk önce bu cerrah de¤erlendirir ve ihtiyaç halinde di-
¤er spesifik cerrahlar h>zl>ca gelir. Hasta de¤erlendirmesi için,
genel x-ray ve bilgisayarl> tomografi üniteleri her zaman ha-
z>r olmal>d>r ve ameliyathane h>zl>ca haz>rlanabilmelidir.
A¤>r yaral> çocuklar>n, genel hastanelerden ziyade pediatrik
travma merkezlerine getirilmesi neticesinde kurtulma oranla-
r>n>n artt>¤>na dair baz> deliller var ise de,
164
bu gibi merkezler-
le ilgili maliyetler (özellikle ça¤r>lan personelin maliyeti) pedi-
atrik travma merkezlerinin say>s>n> s>n>rlamaktad>r. Daha kü-
çük yafltaki ve daha ciddi yaralanmal> çocuklar>n tedavi sonuç-
lar>, çocuk hastanelerinde daha iyidir.
45
S>n>rl> say>da pediatrik
travma merkezi bulunmas> nedeniyle, hastalar s>kl>kla ya di¤er
hastanelerde stabilize edildikten sonra pediatrik travma mer-
kezine transferleri yap>lmakta yada yetiflkin travma merkezle-
rinde tedavileri sonuçland>r>lmaktad>r. Yak>n dönemde yap>-
lan bir çal>flmada, Larson ve ark.
94
pediatrik travma hastalar>-
n>n do¤rudan pediatrik travma merkezine götürülmesi yada
genel merkezlerde stabilize edildikten sonra ayn> pediatrik
travma merkezine transfer edilmesi aras>nda sonuç olarak fark
saptamad>klar>n> bildirmifllerdir. Di¤er merkezler transfer ko-
ordinasyonunun gereklili¤ini ortaya koymufllard>r.
147,167
Knudson ve ark.,
87
1. seviye yetiflkin travma merkezlerin-
de bak>m> yap>lan pediatrik multipl yaralanmalar üzerinde
çal>flm>fllar ve sonuçlar>n pediatrik travma bak>m>ndaki ulus-
lararas> standartlara uygunluk gösterdi¤ini belirtmifllerdir.
Sanchez ve ark.,
149
yetiflkin cerrahi yo¤un bak>m ünitesine
kabul edilen adölesan travma hastalar> ile çocuk yo¤un bak>m
ünitesine kabul edilen benzer hastalarda birbiri ile uyumlu
sonuçlar elde edildi¤ini yak>n zamanda bildirmifllerdir. Bu-
nunla beraber, yetiflkin yo¤un bak>m ünitesine kabul edilen
bu hastalar s>kl>kla entübe, Swan-Ganz kateteri tak>l> ve uzun
süre yo¤un bak>mda ve hastanede kalan hastalard>r.
149
Ayr>
bir pediatrik travma merkezi aç>lmas> için yeterli fon yoksa,
pediatrik travma hastalar> için genel travma merkezlerinin
kullan>lmas> uygun bir alternatif olabilir.
BAfiLANGIÇ RESÜSTASYONU VE
DE/ERLEND
Multipl yaralanmalar>n mekanizmalar> ne olursa olsun, ço-
cu¤un durumunu stabilize etmek için bafllang>çtaki t>bbi te-
daviler hayat> tehdit eden ortopedik olmayan yaralanmalara
odaklan>r.
114
Bafllang>çtaki hayat kurtaran resüstasyonun so-
rumlulu¤u nadiren ortopediste ait olsa da, travma d>fl> mer-
kezlerde ve k>rsal yerlerde bu tip resüstasyonlarda ortopedis-
te s>kl>kla ihtiyaç duyulabilir.
Çocuklarda Resütasyon Farkl>d>r
Çocuk resüstasyonunda bafllang>ç basamaklar> temelde yetifl-
kinlerde yap>lana benzerdir.
4,39,114
A¤>r yaralanmalarda, kaza
yerinde acilen uygun hava yolunun sa¤lanmas> yaflam ile
ölüm aras>ndaki ince çizgiyi belirler. Çocuk bilincini kaybet-
ti ise yada boyun a¤r>s> varsa, transport için servikal vertebra
stabilize edilmelidir. Alt> yafl>ndan küçük çocuklar için bafl>n
oksipital bölgeye gelen k>sm> aç>lm>fl özel transport tahtas>
gereklidir, çünkü bu yafl grubunda bafl gövdeye göre daha bü-
yüktür. Bu büyük bafl oran> yüzünden, küçük çocuk normal
transport tahtas>na konursa servikal vertebra fleksiyona gelir
ki, boyun yaralanmas>ndan flüphelenilen durumlarda bu po-
zisyondan kaç>nmak laz>md>r.
71
S>v> Tedavisi
Önce uygun hava yolu temin edildikten sonra, yaralanmaya
ba¤l> içten yada d>fltan olan kanama miktar> de¤erlendirilir.
<.V. mayi ile yerine konmal>d>r. Çok kü-
çük çocuklarda h>zl> damar yolu girifli zor olabilir. Bu durum-
da, s>v> ve di¤er tedavilerin verilmesinde intraosseöz s>v> in-
füzyonu yönteminin kullan>lmas> düflünülmelidir. Guy ve
ark.,
64
yafllar> 3 ay-10 y>l aras>nda olan 15 çocukta tibyaya ba-
flar>l> intraosseöz infüzyon uygulamas>n> bildirmifllerdir. Bu
seride, intraosseöz i¤neler ambulans ve hastane personeli tara-
f>ndan yerlefltirilmifl, kolloid - kristalloid solusyonlar> ve kan
bu yolla verilmifl ve hayatta kalan çocuklarda hiçbir kompli-
kasyon görülmemifltir. Benzer flekilde Bielski ve ark.
15
da, tav-
flan tibia modelinde, de¤iflik resüstasyon ilaçlar> ve s>v>lar>n>n
intraosseöz yolla verilmesi sonucu kemik histolojisinde ve
komflu fiziste hiçbir olumsuz durum saptayamam>fllard>r.
B
ÖLÜM
4
:
M
ULT
Y
ARALANMALI
Ç
OCUKTA
T
EDAV<
73