background image
555
B
ÖLÜM
21: P
ROTEZ
Ç
EVRES
K
IRIKLAR
GR
Protez çevresi kiriklarin siklii giderek artmaktadir. Bu arti
kismen bir yilda yapilan primer ve revizyon artroplastilerinin
sayisindaki arti ile böyle implanti olan hastalarin ya ve ki-
rilganliklarinin artiinin bir parçasidir. Protez çevresi kirikla-
rin tüm tiplerinin kendine özgü ve önemli tedavi tartimalari
vardir. Her bir durumda da artroplasti komponentinin varlii
standart fiksasyon tekniklerinin kullanilmasini engeller ya da
zorluunu artirir. Ayrica, bu kiriklar siklikla stabil fiksasyonu
daha problemli hale getiren osteoporotik kemikli yali hasta-
larda oluur.
Yerleimine bakmaksizin protez çevresi kiriklarinda güç-
lük olduu literatürde en uygun metod ile ilgili belirgin bir
görü birlii olmaksizin siralanan tedavi seçenekleri ile or-
taya çikmaktadir.
73,84,125,127
Yakin zamanda, en yaygin olarak
görülen femur aft i ve femur suprakondiler bölgesinde olan
protez çevresi kiriklarinin tedavisi açik redüksiyon ve internal
fiksasyon ile destekleyici otolog veya allojenik kemik greft le-
ri ile desteklenmi ya da desteklenmemi revizyon artroplasti
ilemleri üzerine odaklanmitir.
22,54,121
Bu stratejilerin baa-
rili uygulamasi dier lokalizasyonlara da yansitilabilir, fakat
artroplasti komponentine göre kiriin yerleimi, implantin
stabilitesi, çevresindeki kemiin kalitesi ile hastanin tibbi ve
fonksiyonel durumu da dikkate alinmalidir.
34
PROTEZ ÇEVRES KIRIKLARIN TEDAV
PRENSPLER
Zedelenmenin Mekanizmasi, Etyoloji Protez
Çevresi Kiriklarla Birlikte Olan Zedelenmeler
Hem üst hem de alt ekstremitedeki protez çevresi kirikli has-
talarda en çok görülen zedelenme mekanizmasi düük enerjili
dümelerdir.
42,78,89,126
Alt ekstremite kiriklari postoperatif olu-
maya yatkin iken, üst ekstremite kiriklarinin göreceli olarak
daha büyük bir bölümü, özellikle humerus omuz protezi sapi
ile ilgili olanlar intraoperatif oluurlar. sveç kayit verilerine
göre tüm protez çevresi femur kiriklarinin %75'inden daha
fazlasi postoperatif düük enerjili dümeler iken,
89
humerus
kiriklarinin çounluunun, yaklaik olarak %76'sinin intrao-
peratif olutuu bildirilmitir.
19,148
Spontan kiriklarin primer
artroplastiden daha fazla revizyon artroplasti sonrasi olutu-
u bildirilmitir. Bu muhtemelen revizyon artroplasti sonrasi
daha yaygin olan azalmi kemik stou nedeniyledir.
89
Yüksek
enerjili travma protez çevresi kiriklarin sadece küçük bir yüz-
desini oluturur ve bu tipler genellikle düük enerjili kiriklar-
da görülen tiplerinden daha parçali kirik tipleri ile birliktedir.
6
Hem üst hem de alt ekstremitenin intraoperatif kiriklari daha
siklikla revizyon ilemleri ve büyük çimentosuz saplarin yer-
letirilmesi sirasinda oluur.
102,132
Uzun protez sapinin ekli ile
kemiin ekli uygunsuz ise risk artar.
178
Düük enerjili trav-
malarin üstünlüü elik eden zedelenmelerin göreceli olarak
sik olmamasidir. üphesiz nadiren olabilecek elik eden zede-
lenmeleri gözden kaçirmamak için dikkatli olmak gereklidir.
Protez Çevresi Kiriklarin Öykü ve Fizik Muayenesi
Belirgin ya da üpheli protez çevresi kirikli hastalari deerlen-
dirirken öykü, protez ile ilgili implantasyon tarihi, kullanilan
özel protez, implantasyon için ilk tani ve elik eden artrop-
lastiyle ilgili öyküyü kapsayan olabildiince çok ayrintiyi içer-
melidir. lave ikincil ilemler önceden var olan enfeksiyon gibi
dier komplikasyonlar kadar dikkatlice listelenmelidir. Hasta-
nin elinin olmamasi, meslei, hareketlilii, yardimci cihazlara
ihtiyaci gibi bilgilere ek olarak etkilenen eklemin özgül temel
fonksiyonel durumu öykünün standart bir parçasi olmalidir.
Artroplasti ile ilgili durum ve semptomlardaki geçmiteki de-
iikliklerin kronolojisi gizli protez çevresi kirik ya da kirik
öncesi implant gevemesinin üphesini arttiran ipucu olabilir.
Standart detayli ortopedik muayene sorunlu eklemle ilgili
önceki cerrahi yaraya, ayni ya da kari taraf ekstremitede ve-
nöz staz, diyabetik ülser gibi elik eden lezyonlarin var olup
olmadiina, güç ve nörolojik deerlendirilmesi olduu kadar
ekstremite uzunluk deerlendirilmesine özel dikkat ile garanti
altina alinir. Açikça, deplase kirikli olgularda bu parametre-
lerden çou anormal olacaktir ve hastanin temel durumunu
göstermeyecektir. Bununla beraber, kirik onariminin gidiati
sirasinda yol gösterici olarak implant gevemesi, osteolizis ve
enfeksiyon gibi akut kiria potansiyel etyolojik faktörlerle ilgi-
li ipuçlari için ayrintili öykü almak önemlidir.
Kirik ameliyat sirasinda olutuunda protez çevresi kirik-
lar dorudan görülebilir. Deneme ya da protezin çakilmasi
sirasinda gidi açisindaki deiiklik cerrahi kirik ihtimaline
kari uyarmalidir ve hemen dorudan gözlem ile balayan uy-
gun deerlendirme yapilmalidir. Benzer olarak, aniden yerle-
T
OTAL
D
RSEK
A
RTROPLASTS LE
LGL
P
ROTEZ
Ç
EVRES
K
IRIKLARIN
T
EDAV
S
EÇENEKLER VE
S
ONUÇLARI
583
TOTAL AYAK BLE ARTROPLASTS LE LGL
PROTEZ ÇEVRES KIRIKLAR
585
T
OTAL
A
YAK
B
LE
A
RTROPLASTS LE
LGL
P
ROTEZ
Ç
EVRES
K
IRIKLARIN
S
IKLII VE
R
SK
F
AKTÖRLER
585
T
OTAL
A
YAK
B
LE
A
RTROPLASTS LE
LGL

P
ROTEZ
Ç
EVRES
K
IRIKLARIN
T
EDAV

S
EÇENEKLER VE
S
ONUÇLARI
586
PROTEZ ÇEVRES KIRIKLARIN
KOMPLKASYONLARI
586
N
ONUNON
586
N
ÖROLOJK
H
ASARLANMA
586
E
NFEKSYON
586
E
KLEM
S
ERTL
586