background image
1977
B
ÖLÜM
57: A
YAK
B
LE
K
IRIKLARI
muayenesi, yüzeyel peroneal sinir yaralanmasi bulunan mi-
nör ayak bilei yaralanmalarinda sinirin etkilenmesi hak-
kinda bilgi verir.
186
Ayak bileinin medial kismini safen sinir
innerve eder.
Fibula aft inin proksimalden distale doru palpasyonu si-
rasinda herhangi bir yerde tespit edilen kirik Maisonneuve tip
yaralanmayi iaret eder. Sikitirma testi sindezmoz yaralan-
malari için tani koydurucu bir testtir ve baldir proksimalinde
fibulanin tibiaya doru sikitirilmasi sirasinda distal tibio- fi-
buler eklemde sindezmoz yirtilmasina bali ari olumasina
yol açar.
88.219.254
Diz 90 derece fl eksiyonda tutulurken ayai
di rotasyona zorlama sirasinda sindezmoz bölgesinde ari
olumasina di rotasyon testi denir ve sikitirma testi uygu-
lanirken deerlendirilebilir.
254
Ayak bileinin muayenesinden
önce Ail tendon devamliliinin kontrolü için Th
ompson testi
yapilabilir. Th
ompson testi gastroknemius kas grubunun si-
kitirilmasi sirasinda ayain plantar fl eksiyona geliinin de-
erlendirildii pasif bir testtir. Ayain plantar fl eksiyonunda
oluan yetmezlik ail tendonunun yirtik olduunu gösterir.
220
Uç kisma ilerlerken ayni zamanda ayak bilei balari
kontrol edilir ve deltoid ligament üzerindeki hassasiyete dik-
kat etmek gerekir. Ön çekmece testi, bir el ile tibia sabitlenir-
ken dieri ile topuk arkasindan tutulup öne doru hareket et-
tirmeye çaliilarak yapilir. Dier tarafa göre geveklik olmasi
Anterior Talo-Fibuler Ligament (ATFL) yaralanmasini veya
instabil bir kirik olduunu gösterir. Hastanin yük verebilmesi
deerlendirilmelidir. Beinci metatars bazisi, kalkaneus ante-
rior ve lateral proçesleri, Lisfranc eklemi gibi ayak bilei yara-
lanmalarindaki ayni mekanizma ile beraber oluabilecek elik
eden yaralanmalarin da deerlendirilmesi gereklidir.
Motor muayene ayak bilei ve baparmak hareket deer-
lendirmesi ile yapilir. Tüm motor ve duyu muayenesi muaye-
neden hemen önce yapilmali ve kaydedilmelidir. iddetli ayak
bilei yaralanmasi veya çikik ayak bileinde kisitli muayene
yapilabileceinden motor muayene iyi kaydedilmelidir. Ayak
bileinin normal eklem hareket açikliklari Tablo 57-1'de ve-
rilmitir.
Görüntüleme ve Tani Araçlari
Standart ayak bilei grafileri, ön-arka (AP), 15 derece iç ro-
tasyonda AP(mortis) ve yan grafileri içerir (ekil 75-2). Bu üç
grafi, kirik instabilitesini belirleme açisindan en iyi yöntem
olmasiyla beraber ön-arka ve yan grafi ayak bilei genel du-
rumu hakkinda büyük oranda bilgi vermek için yeterlidir.
26
Ayak bilei yaralanmasi ile acile servise gelen hastalara ayak
bilei grafilerinin çekilmesine karar vermek için belirlenmi
kistaslar vardir. Tablo 57-2'de listelenen Ottowa ayak bilei
kurallari hangi hastanin grafi çekilmeyi hak ettiini karar ver-
mek için kullanilir.
Her ne kadar Ottowa ayak bilei kurallarinin, ucuz ve ger-
çekçi olduu onaylanmisa da, genel klinik uygulamalar ile
uyumaz.
Direkt Grafi
Ayak bilei kiriklarinin çouna AP, yan ve mortis grafileri ile
tani konulabilir. Yüksek enerjili travmalar ya da kirikli çikik
EKL 57-2
AP
(A), Mortise (B) ve Yan (C) grafileri içeren standart ayak bilei travma serisi örnei.
TABLO 57-1
Ayak Bilei Eklemin Normal Eklem
Hareket Araliklari
22,186
Dorsifleksiyon 15­18
Plantarfleksiyon 39-48
nversiyon 27­33
Eversiyon 27­18
Eklem Hareket Aralii (derece)