olmayan ayak bilei kiriklarinda cerrahi tedaviye eilimin art-
tii anlailmaktadir.
lar ile olumaktadir. Hastalar düz basma sirasinda burkulma
tarzinda yada siçrama sonrasinda aniden oluan içe dönme
eklinde bir yaralanma tarif ederler. Basit bir ayak bilei ya-
ralanmasina benzer olan fakat aslinda onun devami eklinde
bir mekanizma ile yaralanma olur. Ancak her ayak bilei ya-
ralanmasi kiiseldir ve bu yaralanmalarin büyük kismi yüksek
enerjili travma ile deil daha çok oturma yüksekliinden dü-
me veya motorlu araç kazalari sonucu oluur.
niyi zorlatirir. En çok görülen ve gözden kaçirilan yaralan-
malar, ail tendon kopmasi,talusun lateral proçes kirii, meta-
tars kiriklari ve kalkaneusun anterior proçes kiriidir.
melidir. Yaralanma mekanizmasi siklikla benign ve düük
enerjili bir yaralanma olabilecei gibi motorlu araç kazasi gibi
yüksek enerjili bir yaralanmada olabilir. Yaralanma mekaniz-
masina bali olmaksizin, uygun ve doru hikaye ile fizik mu-
ayene uygulanmasi, yaralanmanin özelliini ve uygun tedavi
emasini belirleme açisindan gereklidir.
anlatirlar ancak çoklu yaralanmasi ve bilinci açik olmayan
hastalarda hikaye almak zor olabilir. Taniyi ve tedavi ek-
lini etkileyebileceinden hikayenin en önemli kismi, yara-
lanma öncesi ayak bileinin durumunun tespit edilmesidir.
Nöropati, geçirilmi inme öyküsü, venöz yetmezlik ülserleri,
sigara içimi ve daha önceki ayak bilei yaralanmalari tespit
edilmeli ve hasta kartinda belirtilmelidir. Dier önemli konu,
acil cerrahi müdahaleyi etkileyecek olan ve yaralanma zama-
nindan acil servise bavurana kadar geçen süredir. Medikal ve
hukuki sorumluluklar açisindan elik eden dier yaralanma-
larinda belirlenmesi kritiktir. Tüm bu faktörler, fizik muayene
önceliini ve tedavi planini belirler.
yapilmalidir. nspeksiyon yumuak dokunun gözlemlenmesi
ile balar. iliin derecesi ve kiria bali oluan büllerin yapisi
(seröz veya kan dolu) konusunda dikkatli olunmalidir (ekil
57-1). Ekimoz bölgesi yaralanmanin olutuu yeri belirleme
açisindan iyi bir belirteçtir. Yaralanmanin bölgesi ve genilii,
açik yara olmasi kirikli çikik olgularina spesifiktir(ayak bile-
i lateral kirikli çikiinda oluan medial malleol üzerindeki
açik yara gibi). Ameliyat öncesi kirik deformitesine bali deri
üzerinde oluan gerilme bölgeleri (çadirlama) ameliyat son-
rasi geç dönem iskemik bozukluklari açisindan dikkatli olarak
takip edilmelidir.
ile balamalidir. Ayak ve ayak bileinin sicakliinin kontrolu
ile devam edilmelidr. Duyarlilik yaralanmayan taraf ile kar-
ilatirilmalidr. Derin peroneal sinirin uç dallarinca innerve
edilen dorsal 1. aralik diinda ayak dorsumunun duyusunu
yüzeyel peroneal sinir alir. Yüzeyel peroneal sinirin dikkatli