background image
GR
1855'te Breithaupt'nin, balangiçta yürüme sirasinda Prusyali
askerler arasinda arili ayak ilii sendromu olarak tanimla-
masindan bu yana, stres kiriklarinin anlailmasinda pek çok
deiiklik olmutur.
27
Bu durumun atletlerdeki ilk bildirimi-
nin yapilmasi 1956 yilini bulmutur.
58
Balangiçta karada ei-
tim yapan askerler, askeri doktorlar ve atletlerde görülen stres
kiriklari imdilerde yaygin olarak halk arasinda da görülmek-
tedir. Takim oyunu içindeki oyuncular ya da bireysel sporcu-
larda gittikçe artarak gelien airi kullanma yaralanmalari ve
stres kiriklari vücutta pek çok kemikte rapor edilmitir.
Atletlerde stres kirii insidansi, çok çeitli çalima prog-
ramlari ve bu durumun standardize biçimde bildirilmesin-
deki eksiklik nedeniyle kesin olarak söylenememektedir.
166
Atletizm ve toprak saha oyuncularinda görülme siklii %10-
31 arasinda deiirken, jimnastik,bale, buz pateni, basketbol,
futbol ve amerikan futbolu oyuncularinda daha az fakat yine
de önemli miktarda görülmektedir.
18,93
Amerikan askerlerinde
cinsiyete bali olarak kadinlarda %7, erkeklerde %4 oraninda
alt ekstremite stres kiriklari gelimektedir.
4,80,95,103
Genel olarak stres kiriklari normal kemie anormal veya
aliilmadik yüklenmeler uygulandiinda meydana gelir. Bu
durum, anormal kemie normal yüklerin uygulanmasi so-
nucu oluan ve yetmezlik kirii denilen kiriklardan tamamen
farklidir.
TEDAV PRENSPLER
Yaralanma Patofi zyolojisi
Fiziksel aktiviteler sirasinda kemikte çeitli zorlayici kuvvet-
ler oluur. Kas kuvvetleri yani sira, zemin ve eklem reaksiyon
kuvvetleri de kemikte birim alana düen yükü arttirarak ke-
mik üzerinde stres oluturur. Bu stresler, gerilme olarak ad-
landirilan lokal deformasyon ve uzunlukta deiiklie neden
olurlar. Bu nedenle, stres,uygulandii yönde gerilme veya ke-
mik deformasyonu oluturan kuvvetin deeridir.
42
Wolff kanununa göre, normal bir kemik üzerine normal
bir ekilde dailan kuvvetler normal kemik remodelizasyo-
nunu salar.
44
Periyodik yüklenmeler ile oluan bu remode-
lizasyon yaniti, kansellöz kemik trabeküllerinde olduu kadar
kortikal kemik içinde de, osteoklastik kemik yikimi ile ba-
layip osteoblastik yeni kemik yapimi ile devam eden süreci
gerektirir.
33,39
Yikim süreci 3. haftada zirveye ulair, fakat re-
modelizasyon döngüsünü tamamlayacak uygun yeni kemik
oluumu 3 ay sürer.
70,96,158,176
Remodelizasyon için yeterli süre
ve uygun yüklenme salandiinda, herhangi bir stres kirii
veya yaralanma meydana gelmez ve kemik daha güçlü hale
gelir.
70,71,110,158,186
Ancak, rezorbsiyon tünelleri içinde kemiin
yeni kemik oluturma kabiliyetinin üzerine çikan tekrarlayici
yüklenmeler, yikimin baskin olduu ve kemii zayiflatan art-
mi remodelizasyon sürecine yol açar.
41,71,96,110,120
Tekrarlayici
yüklenmeler, artmi mekanik kullanma ile kemik turnoverini
hizlandiran bir mekanizma oluturarak, fokal olarak artmi
remodelizasyon gözeneklerine ve azalmi kemik kütlesine ne-
den olur. Bu zayif bölge ileri mikrohasara daha yatkindir ve
daha fazla yikimi tevik eder. Sonuçta, stres kiriklari progresif
olarak geni rezorbsiyon sahalari tarafindan oluan azalmi
kemik kütlesinde devam eden yüklenmelerden kaynaklanir.
162
Belirti ve Bulgular
Yüklenmeyle ilikili ari öyküsünün özenli biçimde sorgu-
lanmasi muhtemel stres kirii tehisinde iik tutar. Pek çok
19
STRES KIRIKLARI
David C. Teague

Çeviri: Dr. Bahtiyar Demiralp, Dr. Mert Keskin Bora
GR 518
TEDAV PRENSPLER 518
Y
ARALANMA
P
ATOFZYOLOJS
518
B
ELRT
VE
B
ULGULAR
518
R
SK
F
AKTÖRLER
519
G
ÖRÜNTÜLEME
Y
ÖNTEMLER
520
B
ALANGIÇ
T
EDAVS
523
GÜNCEL TEDAV SEÇENEKLER 523
A
LT
E
KSTREMTE
523
Ü
ST
E
KSTREMTE
526
P
ELVS
527