GR
Travmanin sistemik komplikasyonlari yaralanmayla oluan
stres yanitindan kaynaklanir. Amaci yaralanmi hastanin ön-
celikle yaamini, sonra ekstremitesini kurtarmak ve üçüncü
olarak ilevini tekrar kazandirmak olan erken resusitasyon,
Bölüm 9'da ele alinmitir. Bu bölümün amaci stres yaniti ve
geç sonuçlarini daha ayrintili olarak tanimlamak ve rabdom-
yoliz, venöz tromboembolizm ve ameliyat sonrasi ate gibi
birlikte görülebilecek durumlari vurgulamaktir.
TRAVMAYA SSTEMK YANIT
Travmaya sistemik yanit yaralanma aninda balar ve hasta acil
servise getirildiinde siklikla ilerlemitir. Yanit resüsitasyon ve
kesin tedavi sirasinda deiim gösterdii gibi, bu süreçlerden
de etkilenir. Yanit airi ise çoklu organ yetmezlii ve ölüme yol
açan bir olaylar döngüsü geliir. Hakkindaki bilgimizin yeter-
li olmadii bu karmaik süreç, heyecan verici potansiyeliyle
ilgi ve tartimaya açiktir. Gelecekte bu süreci etkin bir ekilde
yönlendirebilmek için gerekenler:
1. Majör travmaya sistemik yanitin doal öyküsünü daha iyi
anlamak.
2. Sonraki tedavileri sirasinda komplikasyon geliebilecek
hastalari geldikten hemen sonra taniyabilmek.
3. Bu grup hastalara yönelik olarak airi yanitin azaltilmasi
veya önlenmesini salayacak bir müdahale gelitirmek.
Fizyopatoloji
Sistemik yanit, ya embolisi, infl amasyonun airi uyarilmasi,
koagülason aktivasyonu ve nöroendokrin stimülasyon gibi bir
dizi fizyopatolojik sürecin bir araya gelmesidir (ekil 22-1).
Ya Embolisi ve Ya Emboli Sendromu
Bütün kiriklarin %90'inda ölçülebilen akcier ya embolisi
geliirken,
53,133
bu hastalarin yalnizca küçük bir kisminda ya
embolisi sendromunun (YES) klinik özellikleri geliir. Ya
embolileri kemik medüller boluundan ya ve kemik iliinin
kana geçmesinden kaynaklanir. Erikin insan tibia ve femu-
runda en az 130 mL sivi ya bulunup kirik anindaki ani basinç
dalgasi yai medüller boluktan diariya, venöz dolaima ve-
22
SSTEMK KOMPLKASYONLAR
Tim White ve Adam Watts
Çeviri: Dr. Ömer Sunkar Biçer, Dr. Hüseyin Bayram
GR 590
TRAVMAYA SSTEMK YANIT 590
F
ZYOPATOLOJ
590
S
OLUNUM
Y
ETMEZL VE
E
RKN
S
OLUNUM
S
IKINTISI
S
ENDROMU
592
R
SKL
O
LGU
K
MDR?
593
K
ALITSAL
Y
ATKINLIK
594
C
ERRAH
Z
AMANLAMA
594
C
ERRAH
Y
ÖNTEM
S
EÇLMES VE
"
KNC
D
ARBE
F
ENOMEN
" 594
`H
ASAR
K
ONTROLLÜ
C
ERRAH
': Ç
OKLU
T
RAVMA,
G
ÖÜS
Y
ARALANMALARI VE
K
AFA
Y
ARALANMALARI
594
T
RAVMAYA
S
STEMK
Y
ANITIN
Ö
ZET
595
EZLME (CRUSH) TARZI YARALANMALAR VE
BÖBREK YETMEZL 596
VENÖZ TROMBOEMBOL 596
AMELYAT SONRASI ATE 598
CDD TRAVMA SONRASINDA YAAM
KALTES 599
A
LGI
B
OZUKLUKLARI
599
N
ÖROMÜSKÜLER
Z
AYIFLIK
599