torlu tait kazalari, yüksekten düme, motosiklet kazalari gibi
yüksek enerjili mekanizmalarin sonucudur.
yük binen yüzeyinin intraartiküler kiriklarinin büyük çoun-
luu, ilk olarak aksiyel yük binmesi sonucu, yani talus prok-
simal olarak distal tibianin içine girmesiyle yüzeyde patlama
gibi oluurlar. Bu iki farkli mekanizma birbirinden oldukça
farkli kiriklara, beraberinde yumuak doku yaralanmasi prog-
noza ve ilikili ek yaralanmalara neden olmaktadir. Rotasyon
kuvveti ile kiyaslandiinda aksiyel yük çok hizli bir ekilde
olmaktadir. Kemiin viskoelastik yapisindan dolayi kiriktan
önce yükün büyük bir kismi emilmektedir. Kirik olutuktan
sonra ise enerji açia çikmakta ve yumuak doku kilifi içinde
yayilmaktadir. Yumuak doku kilifina direkt bir travma ol-
masa bile yumuak dokuda ilikler ve büller gözlenmektedir
(Tablo 56-1). Her iki mekanizmanin birlikte olduu yaralan-
malarda bile aksiyel veya rotasyonel kuvvetin ön planda oldu-
unu anlamak mümkündür.
hasara neden olan kuvvetin iddetine ve yönüne balidir. Olay
anindaki ayain pozisyonu da önemli bir parametredir. Bu
nedenle kirik hattinda çok büyük farkliliklar oluabilmekte-
dir. Ayak bilei dorsal fl eksiyonda iken uygulanan vertikal yük
sefalik ve anterior bir kuvvete neden olur. Bu da plafondun
anterioruna etkiye neden olur. Ayak bilei nötral pozisyonda
ise merkezi etki ortaya çikar. Bu yaralanmalar posterior pla-
fondda daha siktir (ekil 56-1).
teminin gelimesine neden olmutur. Hayat kurtarici travma
önleme sistemi kirik gelimesi, ortopedistlerin karilatiklari
eklem içi aksiyel yüklenmeye bali distal tibia kiriklarinin
artmasina neden olmutur. Daha önceden ölüme neden olan
ayni travmalar emniyet sistemleri sayesinde azalmitir. Fakat
Özelliklerinin Karilatirilmasi
caini belirler.