![]() daha yaygindir. mektedir. %10, erkeklerde %5'e yaklamaktadir. görülmektedir. tur. Bunlar arasinda, dier faktörlerle beraber, düük Vücut Kitle Endeksi (18,5'ten düük), güne iiina az maruz kalma, düük aktivite, sigara kullanimi, osteoporotik kirik geçirme öyküsü, annenin kalça kirii geçirme öyküsü ve kortikostero- id kullanimi sayilabilir. epidemiyolojik çalimalarda, osteoporotik kirik insidansinin plato çizmi olabilecei rapor edilmitir ni öngörmütür. nsidanstaki bu deiikliklerin koruyucu ön- lemlere veya dier tedavi modalitelerine ikincil olup olmadii ise kesin deildir. de ikiye ayrilabilir. Kemik kitlesinde azalma ile balantili risk faktörleri daha önce belirtildi. Kalça kiriklari ile osteoporoz kaynakli kemik kitlesinde azalma arasinda net bir balanti vardir ve femur boyun kirikli hastalarin %84'ünde bulunmak- tadir. Kalça kemik kitlesinin bir standart sapma kadar azalma- si, kalça kirik riskini iki katina çikarmaktadir. omalazi ve renal osteodistrofi gibi dier metabolik hastaliklar da femur boynunu kiria daha fazla hassas hâle getirir ancak bu durumlar daha nadirdir. me riski de artar. Bu risk faktöleri arasinda kas güçsüzlüü, yürüyü veya denge bozukluu, nörolojik hastaliklar, görme bozukluklari, sedatif veya kardiyovasküler yan etkisi olan ilaç- lar sayilabilir. tal radius kiriklari ve dier üst ekstremite kiriklarina maruz kalirlar. Daha halsiz yalilar, yana doru dümeye yatkindirlar ve bu ekilde kuvvet direkt olarak trokanterik bölgeye gelir. genellikle basit bir düme ile beraber kiria neden olan tro- kanter majörden femur boynuna iletilen kuvvettir. mentlerde gerilimin artmasiyla beraber olan bacak di rotas- yonudur. Boyun rotasyon yaparken, ba sabit kalir ve bu da kiria neden olur. Bu mekanizma, kiriklarin çounluunda görülen boynun posteriorundaki parçalanmadan sorumlu- dur. Kirik genellikle, artiküler yüzeyin hemen altinda, femur boynunun en zayif yerinden olur. Niceliksel bilgisayarli to- mografi (BT) femur bai ve boynunda kirik bölgesine denk gelen daha proksimal ve süperolateal bölgelerde maksimal teyit etmitir. lerin gerektii genç hastalarda daha siktir. kabiyi pedala tutturan sistemlerin kullanimi yayginlamitir, bunlar bir kaza durumunda ayain hizlica pedaldan ayril- masina mani olarak trokanter üzerine dümeye ve siklikla kalça kiriina neden olur. Genç hastalarda, yaralanma daha fazla olarak erkekleri etkiler. Son olarak, femur boynu stres kiriinin iyi tanimlandii bir bölgedir, tekrarlayan döngüsel yüklenmeler, normal kemiin dayanma gücünü ainca bu ki- riklari oluturur. Bununla beraber, yali hastalarda distal radius kiriklari ve proksimal humerus kiriklari ile beraber görülebilir. Kalça ki- riklarinin yaklaik %3 ila %5'i genç hastalarda görülür; bun- larin bir kismi yüksek enerjili travma sonucu meydana gelir ve dier kiriklar da görülebilir. psilateral femur aft ve boyun kiriklari bu hastalarda siklikla birlikte görülebilir görüldüü tahmin edilmektedir. sidir. Prospektif toplum çalimalarindan elde edilen verilere göre, femur boyun kirikli hastalarin %70'i, elik eden medikal problemleri nedeniyle, bavuru aninda ASA 3 veya 4'tür. Bun- lardan bazilari, inme veya miyokard enfarktüsü gibi akuttur ve kiria sebebiyet vermi olabilir. tur. Olgularin %2-3'ünde travma öyküsü yoktur, görülebilir ve tipik olarak hasta erkek ise air, tekrarlayan fizik- sel aktiviteyle, hasta kadin ise anoreksia nervosa, osteoporoz ve amenore triadi ile birliktedir. Femur boynu, stres kiriklarinin özellikle sik görüldüü bir yer deildir ve bu yaralanmalarin sadece %3'ünü oluturur. güvenilir olmayan bir hikâye verebilirler. Ciddi oranda elik eden tibbi ek hastaliklarin iiinda, tibbi öz geçmiin dikkat- li sorgulanmasi gereklidir. Akut tibbi bir olay ya da önceden bulunan durumun alevlenmesi dümeye, sonucunda da kalça kiriina neden olabilir ve bu olasilik her zaman akilda tutul- malidir. Osteoporoz, bu yaralanmasi olan çou hastada bulu- nur ve post-operatif dönemde tedavi gerekli olabilir. Osteopo- roza elik eden herhangi bir baka tibbi hastalik karar verme aamasini etkileyebilir ve üzerinde durulmasi gereklidir. Bu kirii olan genç hastalarin önemli bir kisminda, yaralanma- ya zemin hazirlayan medikal komorbiditeler ve risk faktörleri vardir. Bu faktörler arasinda hepsi de genç hastalarda kemik mineral dansitesinin azalmasina neden olan alkol istismari, steroidler, böbrek yetmezlii, romatoid artrit ve endokrin has- taliklari sayilabilir. |