background image
643
B
ÖLÜM
25: K
AYNAMAMA
T
EDAV
LKELER
iyilemesinin erken evrelerindeki doku diferansiasyonunu ve
normal anjiogenik yanitlari inhibe ettiini ve direk olarak os-
teoblast fonksiyonunu bozduunu göstermektedir.
31,137,150
Bu
nedenle, sigara birakma programinin bir parçasi olarak niko-
tin verilmesininde kemik iyilemesi üzerine olumsuz etkileri
olduu bilinmelidir.
Her ne kadar kirik iyilemesi üzerine olumsuz etkileri ke-
sin olarak kanitlanmami olsa da, kronik salik sorunlari da
iyileme yanitini bozabilir. Malnütrisyona veya immünosüp-
resyona neden olan steroid kullanimi, romatizmal hastaliklar
ve kanser gibi hastaliklar, kirik kaynamasi da dahil olmak
üzere vücudun iyileme yanitini etkileyebilirler. Kirik sonrasi
ari kontrolü için siklikla kullanilan nonsteroid antienfl ama-
tuar ilaçlar da anjiogenezis inhibisyonu ile kaynamama geli-
imine neden olmakla suçlanmitir.
91
Günümüzde bu ilaçlar
gerek akut kirik, gerekse kaynamama tedavisinde, özellikle
kirik iyilemesinin infl amatuar evresine karilik gelen, yara-
lanmadan sonraki ilk birkaç haft a içinde daha sinirli kulla-
nilmaktadir. Daha önce radyoterapi uygulanmi veya tümör
tarafindan infiltre edilmi kemiklerde de, gecikmi kaynama
veya kaynamama riski yüksektir. Çocuklardaki iyileme po-
tansiyeli erikinlerden daha yüksek olmasina karin, ileri ya-
in (fizislerin kapanmasi sonrasi) kaynamamada baimsiz bir
faktör olup olmadii net deildir.
54
leri yain, akut klavikula
kirii olan hastalarda kaynamama geliimi açisindan baimsiz
bir risk faktörü olduu bulunmutur,
112
ancak sonraki birçok
prognostik çalimada ileri yain dier anatomik bölgelerdeki
kaynamamalarda da bir risk faktörü olabilecei kanitlanama-
mitir.
10,30
Tedavi ile likili Faktörler
Yeterli mekanik stabilite kirik iyilemesi için uygun ortam
salar. Ancak, yeterli stabilitenin tanimlanmasi zordur, ölçül-
mesi ise çok daha zordur. Yeterli stabilite büyük oranda seçi-
len sabitleme yöntemine balidir. Genel olarak ikincil kemik
iyilemesi olarak tanimlanan doal iyileme sürecinde, kallus
oluumu kirik hattindaki bir miktar hareketle olumaktadir.
Doal seyrine birakildiinda kiriklar immobilizasyon olmak-
sizin da iyileebilir, fakat kaynamama da görülür. Yine de, ki-
riklarin immobilizasyon ile daha güvenli bir ekilde iyiletii
su götürmez bir gerçektir. Çou kirik alçi immobilizasyonu ile
salanan göreceli sinirli stabilite ile iyilemektedir. Kompres-
yon plaklari ile salanan siki iç tespit ise kirik tedavisinde sta-
bilite spektrumun dier ucunu oluturur. Bu tedavi ile kiriklar
doal olmayan, ancak çounlukla mükemmel ekilde primer
iyileme ile kallus olmaksizin iyileir.
Seçilen tedavi yönteminin primer veya sekonder kemik
iyilemesini salamasindan baimsiz olarak, uygunsuz teknik
yetersiz kemik iyilemesine neden olur. Örnein, kötü uygu-
lanmi ya da ya dokusunun fazla olduu bir ekstremiteye uy-
gulanan alçi, yetersiz stabiliteye, kirik bölgesinde airi harekete
ve sonuçta kaynamamaya neden olur. Kemik-kemik temasini
ve kompresyonu yeterince salayamayan (kirik hattinda açik-
lik kalan) göreceli olarak daha az siki iç tespit teknikleri, kirik
hattini dorudan geçen kesici koniler ile remodelizayonun
dorudan olutuu, primer kemik iyileme sürecini destekle-
mez ve kaynamamaya neden olabilir (ekil 25-2). Yeni cerrahi
teknikler dokulara biyolojik yaklaimi savunmakla birlikte,
eski tekniklerde kirik parçalarin anatomik redüksiyonu için
kirik bölgesindeki yumuak dokularin siyrilmasi gerekmek-
teydi ve bu da kirik iyilemesi için idealin altinda bir ortam
oluturuyordu. Redüksiyonun direk veya indirek olmasi veya
tespitin siki ya da daha az stabil olmasindan ziyade, yumuak
doku hasarinin en düük düzeyde tutulmasi iyileme potansi-
yelini arttirma ve özellikle enfeksiyon gibi kemiin cansizla-
masi sonucu oluabilecek dier komplikasyonlari azaltmada
en büyük öneme sahiptir.
Kaynamamada Bir Etken Olarak Enfeksiyon
Kiriklar enfeksiyon varliinda da iyileebilir, ancak, kontrol
altindaki bir enfeksiyon kirik iyilemesi sürecini yavalatabi-
lirken, kontrolsüz bir osteomyelit normal kirik iyilemesini
tamamen durdurabilir. Enfeksiyona cevap olarak ortaya çikan
infl amatuar yanit, airi remodalizasyon ve osteoliz sonucu
kirik iyilemesini inhibe edebilir.
45
Doku nekrozu enfeksiyon
tarafindan arttirilabilirse de, histolojik çalimalar kirik ile
ilikili osteomyelit olgularinda, kemik nekrozuna sebep olan
temel etkenin balangiçtaki travma ve cerrahi giriim sonrasi
meydana gelen yumuak doku hasarlanmasi olduunu göster-
mitir.
97
Serbest ölü kemik veya osteoklastik aktivite ile ayril-
mi kemik parçalari er geç sekestruma dönüür.
97
Enfeksiyon
EKL 25-2
A. Fibuladaki boluu
gösteren ameliyat sonrasi grafi.
B.
Ameliyat sonrasi 3.ayda boluk devam
etmektedir.
C. Atrofik kaynamamanin
kemik grefti ile tamiri kaynamayi sa-
lamitir.