background image
1656
A
LT
E
KSTREMTE
dönüm noktasi niteliindeki prospektif randomize çalimada
belirtilmitir.
25
Çoklu yaralanmali hastalarin 24 saat içerisinde
stabilizasyonun faydalari azalmi pulmoner komplikasyonlar
ve hastanede kisa yati süresi olarak gösterilmitir. Çoklu ya-
ralanmali hastalarda femuru oymanin ters etkileri Bosse ve
arkadalarinin karilatirmali çalimasi sonrasinda ortaya
çikmitir.
27
Bu çalima sonrasinda çoklu yaralanma ve torasik
yaralanmasi olan hastalarda femur oyma yapilmasi sonrasin-
da görülen mortalite ve pulmoner disfonksiyon durumunun
plak ile stabilizasyon ile karilatirildiinda arti gösterme-
dii belirtilmitir. Son zamanlarda yapilan birçok prospektif
randomize çalimada oyma uygulanan durumlarda kaynama
oranlarinin oyma yapilmayanlara göre daha yüksek olduu
gösterilmitir.
48,61,277
Her ne kadar günümüzde kullanilan cerrahi tekniklerin
ve kanal içi çivileme implantlarinin klinik sonuçlari olumlu
olsa da femur cisim kirii olan hastalarin tedavisi ile ilgili ce-
vaplanmami çok sayida soru bulunmaktadir. Özellikle kafa
veya göüs travmali hastalarda cerrahi sabitleme için uygun
zamanlama konusunda youn tartimalar devam etmektedir.
Benzer ekilde balangiç noktasi, oyma miktari, çivinin cinsi
gelecekteki tartimalarin ve aratirmalarin kaynai olacaktir.
Genel olarak kanal içi çivileme ile tedavi edilen hastalarin
hepsinde baari beklentisi olmasi nedeniyle komplikasyonla-
rin tedavisi bilgi ve planlama gerektirir.
TEDAV PRENSPLER
Yaralanma ve lgili Yaralanmalarin Mekanizmalari
Femur cisim kiriklari her ya grubunda görülebilir ve çeitli
mekanizmalar sonucu olabilir.
9,17,67,240,241
Ya ve cinsiyete göre
bimodal dailim gösterir. Yüksek enerjili travmalar sonra-
sinda genç erkeklerde ve düme sonrasinda yali bayanlarda
sik olarak görülür. Genç hastalarda mekanizma motorlu ta-
it kazalari, motorsiklet kazalari, kaldirimdaki yayalara araç
çarpmasi, yüksekten düme eklindedir. Bu mekanizmalarla
ilgili dailim corafya (kent-kirsal) ve ülkelere göre deiim
gösterebilmektedir. Tipik bir ABD ehrinde yapilan bir der-
lemede 551 femur kirikli 515 hastanin ya ortalamasi 27,2
olarak saptanmi ve hastalarin %70'inin erkek hasta olduu
bildirilmi. Yaralanma mekanizmasi %78, motosiklet kazasi
%9, yayaya çarpma %4, yüksekten düme %3 ve ateli silah
yaralanmasi %2 ve dier sebepler %3 olarak bildirilmi. Açik
kirik orani %16 olarak saptanmi. Parçali kirik dailimi Win-
quist Hansen siniflamasina göre tip 0-1-2-3-4 arasinda ho-
mojen bir dailim göstermi. Kirik ekilleri %51 oblik, %29
transvers, %14 parçali ve %6 spiral olarak belirtilmi.
304
Bir
baka çalimada Finlandiya'da yari kentsel bir bölgede 10
yillik veriler toplanmi.
241
Sonuçta yillik femur cisim kirii
insidansi 9,9/100000/yil olarak saptanmi. 15-25 ya arasi
genç erkekler ve 75 ya üstü bayan hastalarda görülen bimo-
dal dailim onaylanmi. Bu kiriklarin büyük çounluunda
(%75) mekanizma yüksek enerjili travma olarak saptanmi ve
bunlarin büyük çounluunu motorlu tait kazalarinin olu-
turduu belirtilmi. Kirik eklinin %77 oraninda transvers
veya oblik olduu belirtilmi.
241
Bu verilerin Kuzey Ameri-
ka'daki hastalar için kullanilmasi zor olabilir; zira bu çali-
madaki hastalarin hiçbirinde kirik mekanizmasi olarak ateli
silah yaralanmasi görülmemi. Düük enerjili travmalar so-
nucunda görülen kiriklar genellikle yali bayan hastalarda
gerçeklemi. Salminen ve arkadalarinin bir derlemesinde
240
düük enerjili travma sonucunda görülen 50 kirik hastasin-
da, hastalarin yalnizca 13'ünün 60 ya altinda olduu saptan-
mi. Bütün kiriklarin kapali kirik olduu ve elik eden baka
belirgin travma olmadii belirtilmi. Hastalarin kiriklarinin
29'unun spiral ve 11'nin oblik ve 10'unun transvers kirik ol-
duu belirtilmi. Kronik hastaliklar ve osteopeni genellikle
kirik oluumunda elik eden durumlar olarak belirtilmi.
240
Femur cisim kiriklarina elik eden birçok ilgili travma
saptanmi ve bu durum daha çok yüksek enerjili travma son-
rasinda genç erkek hastalarda gözlenmitir. Ayni tarafli femur
boyun, intertrokanterik kirik ve femur distal uç kiriklari gö-
rülebilir ve bu durumlar bu konunun ilerleyen bölümlerinde
tartiilacaktir. Elik eden dier ilgili kas iskelet sistemi yara-
lanmalari patella kiriklari, tibia kiriklari, asetabuler kiriklar ve
pelvik halka kiriklari olabilir. Diz ekleminde yumuak doku
yaralanmalari sik olarak görülür ve dikkatli fizik muayene ve
ileri radyolojik tetkikler gerektirir. lgili batin, torasik ve/veya
kafa travmalari travma ekibi tarafindan deerlendirilmelidir.
Bu yaralanmalarin tanimlanmasi ve tedavisi konunun ilerle-
yen bölümlerinde tartiilacaktir.
Belirti ve Bulgular
Bilinci açik hastalarda femur cisim kiriinin tanisi açiktir. Bu-
nunla birlikte künt veya delici yaralanmaya maruz kalan her
hastaya uygun bir ekstremite muayenesi yapilmalidir ve tani
zamaninda ve kesin olarak konulmalidir. Hastalarda genellik-
le uylua lokalize ari mevcuttur. Bunun yaninda birlikte olan
EKL 50-1
Motorsiklet kazasi sonrasinda parçali, segmental
kemik kaybi olan açik femur cisim kirii. Yaralanmanin karmaik-
liina ramen günümüzdeki çivi tasarimlari ve çivileme teknikleri
ile bu yaralanmanin sabitlenmesi mümkündür.