19
TORAKOLOMBER VERTEBRA
KIRIKLARI
Peter O. Newton, Scott J. Luhmann
Çeviri: Dr. Erbil O¤uz, Dr. Kemal Kara
G
Y
ARALANMA
M
EKAN
723
B
EL
B
ULGULAR
724
E
fiL
E
DEN
Y
ARALANMALAR
724
T
EDAV<
M
ANTI/I
725
S
INIFLANDIRMA
725
R
ADYOLOJ
D
E/ERLEND
728
ANATOM
GÜNCEL TEDAV< SEÇENEKLER< 730
K
OMPRESYON
K
IRIKLARI
730
P
ATLAMA
K
IRIKLARI
730
F
LEKS
-D
Y
ARALANMALARI
(fi
ANS
K
IRIKLARI
) 733
K
IRIKLI
Ç
IKIKLAR
734
TARTIfiMALI KONULAR VE
YEN< GEL
G
Torakolomber omurga k>r>klar>na çocuklarda yetiflkinlere göre
daha az rastlan>r.
29,57
Torakolomber bileflke, torakal ve lomber
vertebra ve daha az olmakla birlikte servikal bölge de yaralan-
malara rastlan>r. Yaralanma mekanizmas> yafla göre de¤ifliklik
gösterir.
13,58
Ancak s>n>fland>rmalar yap>l>rken eriflkinlerdeki
yaralanma mekanizmalar> dikkate al>n>r. Bu k>r>klar kompres-
yon, patlama, fleksiyon-distraksiyon ve k>r>kl>-ç>k>klar olmak
üzere s>n>fland>r>l>rlar. Tedavi prensipleri ise yaralanma meka-
nizmas>na ve k>r>¤>n stabilizasyon durumuna göre flekillenir.
Hangi tip k>r>¤>n cerrahi olarak stabilizasyon gerektirdi¤i
konusu tart>flmal>d>r. Tedavi planlanmas>nda bir di¤er önem-
li konuda nörolojik sistemin etkilenme durumudur. Emniyet
kemeri tipi yaralanmalarda oldu¤u gibi özellikle fleksiyon-dis-
traksiyon k>r>klar>nda efllik eden di¤er patolojiler de tedavi
planlanmas>nda dikkate al>nmaktad>r.
4,27,32,40, 44,55
Yaralanma
mekanizmas>n>n anlafl>lmas>, nörolojik durum ve efllik eden
patolojiler torakolomber yaralanmal> pediatrik bir hastada te-
daviyi yönlendiren önemli parametrelerdir.
Yaralanma Mekanizmas>
Yaralanma mekanizmas>n>n detayl> bir flekilde anlafl>lmas> to-
rakolomber vertebra k>r>klar>n>n tedavisinde dikkate al>nma-
s> gereken en önemli noktalardan biridir. Genellikle yaralan-
ma mekanizmas> hastan>n yafl> ile uyumludur.
13
Spinal yara-
lanmalar özellikle spinöz ve transvers ç>k>nt> gibi uç bölge ya-
ralanmalar> infantlar ve küçük çocuklarda kazalara ba¤l> ol-
mayabilir.
9,15,35
Levin ve arkadafllar>,
41
(darp edilmifl) çocuk-
larda 7 çeflit stabil olmayan torakolomber vertebra k>r>¤> ra-
por etmifllerdir.
Tüm yafl gruplar>n> dikkate ald>¤>m>zda motorlu araç ka-
zalar> vertebral kolon yaralanmalar>n>n en önemli nedenidir.
7
Emniyet kemerinin tipi travman>n vertabral kolona aktar>l-
mas>nda etkilidir. Bebek koltu¤u ve uçaklarda oldu¤u gibi sa-
dece belden ba¤lanan kemerler kar>n içi organlarda ve omur-
gada yaralanmalara neden olmaktad>r.
27,40,55,59,65
Kar>n böl-
gesinden ba¤lanan emniyet kemerlerinde, gö¤üs kafesi ve
omurga kemer hizas>ndan öne do¤ru hiperfleksiyon yapmak-
ta ve kar>n içi organlar anteriorda s>k>flmaktad>r. Fleksiyon
bölgesinde vertebralar>n anteriorunda kompresyon ve poste-
riorunda distraksiyon tipi yaralanmalar olmaktad>r (fiekil 19-
1). Bebek koltuklar>na kar>n bölgesi kemerine ek olarak
omuzdan kavrayacak bir bant ilavesi ile bu tip yaralanmalar-
da vertebra ve kar>n içi di¤er organlar korunabilir.
Yüksekten düflmeler (düflme an>nda gövdenin öne do¤ru
fleksiyonuna ba¤l> olarak de¤iflen derecelerde) vertebralarda
patlama yada anterior korteks k>r>klar>na neden olmaktad>r.
Bu k>r>k mekanizmas> aksiyel yüklenmeli tüm travmalarda ge-
çerli olup motorlu araç kazalar> ve sportif yaralanmalarda da