background image
lenir.
50,51
SCIWORA olarak adland>r>lan bu duruma çocuk-
larda eriflkinlerden daha çok rastlan>r. Çocuklarda vertebral
kolon daha fleksibdir. Bu nedenle segmental yer de¤ifltirmele-
ri kemik yada ba¤larda mekanik hasar oluflturmaks>z>n me-
dulla spinaliste lezyonlara neden olmaktad>r.
50
Bu gibi du-
rumlarda direkt radyografik incelemelerde bir patoloji olma-
mas>na ra¤men MRI da yumuflak doku hasarlar>na rastlan>l-
maktad>r.
25
Bu nedenlede SCIOWARA kavram> MRI incle-
melerinin yayg>nlaflmas> ile eski önemini yitirmifltir.
33
Tedavi Mant>¤>
Vertebral yaralanmalarda tedavinin amac> medulla spinalis
yaralanmas> varsa iyileflme potansiyelini maksimum düzeyde
tutmak ve ilave yaralanmalar> önlemek üzere kemiksel yap>-
lar> stabilizasyonu esas>na dayan>r. Bu iki esas hem instabili-
te hem de medulla spinalis yaralanmas> varsa ayr> ayr> analiz
edilebilir. Spinal kord fonksiyonlar>n>n olabilecek en üst dü-
zeyde kazan>lmas> en önemli konudur ve çocuklarda bu iyi-
leflme potansiyeli eriflkinlerden daha iyidir.
21,27
Çocuklarda spinal kord yaralanmalar>nda iyileflme po-
tansiyelindeki bu olumlu durum Major Metropolitan Trav-
ma merkezinde yap>lan bir çal>flma da komplet spinal kord
yaralanmal> hastalar>n 1/3'ünde fatal, 1/3'ünde nörolojik dü-
zelme olmamas> geri kalan 1/3'ünde ise norolojik fonksiyon-
larda düzelme fleklinde gösterilmifltir. yaralanmal> hastalar>n ise tümünde zaman içinde düzelmeler
saptanm>flt>r.
71
Baz> yazarlar komplet yaralanmalarda dahi
görülen bu iyileflme yetene¤i nedeni ile yaralanman>n erken
döneminde daha agresif cerrahi ile spinal kord dekompresyo-
nunu önermektedir.
20,52
Di¤er bir grup ise "spinal kord isti-
rahat periyodu" nu gözlem yaparak geçirmeyi savunmakta-
d>r.
42
Her iki yaklafl>m> kontrollu olarak incelemifl olan bir se-
ri yoktur. Ancak spinal kord yaralanmalar>nda iyileflme po-
tansiyeli çocuklarda eriflkinlerden daha olumludur.
Vertebral kolonun devaml>l>¤>n>n bütün hastalarda de-
¤erlendirilmesi gereklidir. Gerekti¤inde vertebral elementle-
rin fonksiyonel kapasitesi spinal kordu koruyacak düzeye ka-
dar stabilize edilmelidir. Vertebral kolonun devaml>l>¤> direk
fonksiyonel radyografilerle örne¤in fleksiyon-ekstansiyon
grafileri (özellikle servikal vertebralarda çok kullan>l>r), yada
MRI ile efllik eden yumuflak doku patolojileri tesbit edilmeye
çal>fl>l>r. Vertebral kolonun stabilitesini de¤erlendirmede De-
nis'in 3 kolon teorisinide içinde bulunduran çeflitli metodlar
vard>r.
14
Denis vertebral kolonu anterior, orta ve posterior
olarak 3 bölümde incelemifltir. Bunlarda 2 veya 3 ünü ilgilen-
diren yaralanmalar instabil olarak de¤erlendirilir. Kemiksel
yap> direk radyografiler veya BT ile de¤erlendirilir. Disk ve
ba¤ yaralanmalar>nda MRI daha iyi sonuçlar vermekte-
dir.
26,33,67
T2 a¤>rl>kl> görüntülerde MRI ödem s>v>s>n> mü-
kemmel bir biçimde göstermektedir. MRI ve intraoperatif
bulgular> karfl>laflt>r>larak yap>lan bir çal>flmada posterior yu-
muflak doku yaralanmalar>nda MRI yüksek düzeyde do¤ru
sonuçlar verdi¤i bildirilmifltir (fiekil 19-2).
39
Tedavide bir di¤er amac>m>zda s>kl>kla stabil olmayan k>-
r>klar>n cerrahi tedavisinde esas olan stabil bir vertebral kolon
oluflturmakt>r. Bu mant>ktan hareketle stabil olan k>r>klarda
konservatif yöntemlerle tedavi edilebilir. Yine bu çerçevede sta-
bil ancak medulla spinalis bas>s> oluflturan yada ileri dönemde
deformite oluflturmas> muhtemel k>r>klar>n cerrahi stabilizas-
yonu esast>r. On yafl>n alt>ndaki hastalarda komplet spinal kord
yaralanmalar>n>n varl>¤> tedavi stratejilerini etkilemektedir. Bu
hastalarda %100 oran>nda paralitik spinal deformite (skolyoz)
geliflir.
38,53
Bu nedenle bu grup hastalarda hastan>n yafl> ve k>r>-
¤>n tipine de ba¤l> olmak kayd> ile torakal ve lomber vertebra-
larda uzun segment fiksasyonlar gerekli olabilir.
45
S>n>fland>rma
Torakolomber vertebra k>r>klar> için çeflitli s>n>fland>rmalar
vard>r. Holdsworth- iki kolon, Denis- üç kolon,
14
McCor-
mack- Yük bindirme,
46
Gertzbein- genifl kapsaml>.
24
Her bir
s>n>flaman>n kendine göre avantajlar> mevcuttur. Yetiflkin to-
rakolomber vertebra k>r>klar>n> s>n>fland>rmak üzere geliflti-
rilmifl olan Denis s>n>flamas> çocuk k>r>klar>nda da oldukça
yeterli olmaktad>r.
37
Ön, orta ve arka kolon olmak üzere 3
kolonun biomekanik olarak stabil olmas> esas>na dayanan
Denis s>n>flamas> patlama, fleksiyon-distraksiyon ve k>r>kl>
ç>k>klar> kapsamaktad>r (fiekil 19-3).
Kompresyon tipi yaralanmalar torakolomber vertebra k>-
r>klar>nda en yayg>n yaralanma fleklidir.
8,31
Posterior duvarla
karfl>laflt>r>ld>¤>nda belirgin bir anterior duvar çökmesi mev-
cuttur. Fleksiyonla birlikte aksiyel yüklenme en yayg>n meka-
nizmad>r. Fleksiyonun derecesi ve kuvvetin yönüne ba¤l> ola-
rak koronal yada sagittal planda aç>lanma meydana gelir (fie-
kil 19-4). Çökmenin derecesi nadiren nörolojik bulgularla
birlikte olan kompresyon k>r>¤>n>n ciddiyetini gösterir. Kom-
presyon k>r>klar> s>kl>kla komflu segment yada daha uzak bir
segmentte benzer yada daha fliddetli baflka bir k>r>kla bera-
B
ÖLÜM
19
:
T
ORAKOLOMBER
V
ERTEBRA
K
IRIKLARI
725
fiEK
Sagital MRI da posterior ligamentoz yap>larda artm>fl
sinyal aktivitesi ile birlikte vertebran>n anterior duvar>nda yükseklik
kayb> her üç kolonunda yaralanmadan etkilendi¤ini gösteriyor.