![]() t>r. VA koroner arter bypass ve kapak ame- liyatlar> için bir risk modeli gelifltirmifltir. Metod, hastaya özgü klinik risk faktörleri, kardiyak kateterizasyon de¤erlendirme ve- rileri, operatif detaylar ve hem mortalite hem de majör morbidite sonuç de¤iflkenle- rini içeren tek sayfal> veri formu kullanarak (temelde 52 veri unsuru) uygulanan tüm kardiyak cerrahisi ifllemleri üzerinde veri toplamay> kapsam>flt>r. Bu ilk çabalar, kar- diyak cerrahi ifllemler sonras> sonuçlar>n belirlenmesinde rol oynayabilecek bireysel risk faktörlerini aç>klayarak "eflit flartlar oluflturma" girifliminde baflar>l> olmufltur. Bu ilk olaylara dayal> olarak, iki büyük ulu- sal veritaban>, STS Ulusal Eriflkin Kalp Cer- rahisi Veritaban> ve VA Kalp Cerrahisi Veri- taban>, kendi yerel kalite gelifltirme etkin- liklerinde kullan>lmalar> aç>s>ndan kardiyak cerrahi uygulamalara dair rutin raporlar sa¤lamak için bütünleyici ve sinerjik bir fle- kilde ortaya ç>km>flt>r. Benzer tarzda, Kuzey New England Kardiyovasküler Araflt>rma grubu (NNE) ve New York Eyaleti veri ta- banlar> dâhil (ancak bunlarla s>n>rl> kalma- mak üzere) büyük bölgesel veri tabanlar> gelifltirilmifltir. Yap>land>rmas> nan faktörler, hastalar aras>nda anlaml> risk faktörlerindeki farkl>l>klar, rastlant>sal de- ¤iflim ve bak>m yap> ve süreçlerindeki fark- lar> kapsamaktad>r. Hasta demografik fak- törleri, sosyoekonomik faktörleri, kardiyak hastal>¤>n fliddetini, komorbiditeleri ve kardiyak cerrahi ifllemleri olumsuz biçim- de etkileyebilecek hasta yaflam tarz>n>/sa¤- l>ksal davran>fllar>n> de¤erlendirmek ama- c>yla klinik aç>dan iliflkili olan kavramsal bir model oluflturulmufltur. Hastan>n do¤al özelliklerini en do¤ru ve güvenilir flekilde de¤erlendirmek için risk faktörleri, kardi- yak cerrahi ifllemlerinin zaman çerçevesine en yak>n flekilde de¤erlendirilmifltir. Dolay>s>yla, risk s>n>fland>rmas>n>n amac>, hasta sonuçlar>n> etkileyen uygulanm>fl belli bir prosedür dikkate al>nd>¤>nda hastaya özgü özelliklerin aç>klanmas> giri- flimidir. Risk düzeltmeli sonuçlara dair bu inceleme, bak>m kalitesindeki farklar>n araflt>r>lmas>na bafllamak için dolayl> bir vekil ölçülebilen veri sa¤lamaktad>r. d>rmas>n> sa¤lamaya yöneliktir. Yine de, cerrahlar optimal olarak yararlan>lacaksa belli bir veritaban>n>n tasar>m>na, yap>s>na ve yönetimine ait s>n>rlamalar>n ve faktör- lük, kesinlik, güvenilirlik, dakiklik, de¤ifli- me olan hassasiyet ve girilen verilerin do¤- rulu¤u büyük önem tafl>r. Bir veritaban>- n>n analizinde "çöp girerse çöp ç>kar" du- rumu geçerlidir. analiz için kay>tlar>n>n yap>lmas> ve sonuç- lar>n uygun bir flekilde do¤rulanmas>d>r. Herhangi bir hasta kayd> için sunulan ve- riler içsel olarak da tutarl> olmal>d>r. Örne- ¤in, acil operasyonlar gerektiren veritaba- n>na kaydedilecek hastalar>n, bu tür bir s>- n>flama için gerekli sa¤lam klinik verileri olmak zorundad>r. Yap>lan güncellemeleri ve uyumsuzluklar> uygun bir flekilde de- ¤erlendirmek için hem alan-içi hem de alanlar-aras> düzenleyici ve kontrol edici- ler kullan>labilir. Sonuçta, bulunan tüm veri unsurlar> için standardize edilmifl ta- n>mlamalar (veri toplama ekibi için sa¤la- nan e¤itimle birlikte) önemlidir. Farkl> ta- n> testi de¤erlendirmelerinin rutin olarak kullan>lmas>n>n tutarl> biçimde uygulan- mad>¤> durumda (örne¤in, gerçekleflmifl olan bir perioperatif miyokardiyal enfak- tüse dair klinik kuflkuya dayal> olarak, uy- gulanan klinik laboratuar testlerine karfl>t olarak yap>lan klinik patoloji laboratuar testlerinin rutin de¤erlendirmesi yüzün- den perioperatif miyokardiyal enfarktüs de¤erlendirmesi de¤ifliklik gösterir), peri- operatif morbiditeler gibi hastayla ilgili so- nuçlar için tan>mlar>n uygulanmas>nda söz konusu olan yayg>n içtutars>zl>klar ka- n>tlanm>flt>r. Cerrahlar, afla¤>da madde madde verilen noktalarda, belli bir verita- ban>n>n yönetim/iflletimine dair önemli yönlerin fark>nda olmal>d>rlar: dartlaflt>r>lm>fl m>d>r? Örne¤in, morta- lite, önemi yüzünden en yayg>n kulla- n>lan sonuç de¤iflkendir çünkü hasta- ne kay>tlar>nda kolayca bulunur. Bu flekilde ikiye bölünmüfl bir de¤iflken oldukça standart görünmektedir. Yine de, baz> veri tabanlar> hastane içi mor- taliteyi ölçmekte di¤erleri ise KABC sonras> 30 günlük mortaliteyi izlemek- tedirler (hem hastane içi ölümler hem de cerrahi sonras> 30 gün içerisinde gerçekleflen ölümler dâhil). Di¤er önemli de¤iflkenler, gerçekleflen di¤er majör komplikasyonlar> (enfeksiyon, inme, uzam>fl ventilasyon, renal yet- mezlik v.b.), maliyeti ve hastanede ya- t>fl süresini içermektedir. Bu di¤er öl- çümler önemli sonuçlar oluflturur an- cak ölçümleri daha zordur çünkü komplikasyonlar medikal kay>tlara ho- mojen biçimde ifllenmezler. Periopera- tif komplikasyonlar gibi bu majör has- tal>¤a ait olaylar için standartdize ta- hem de VA kardiyak veri tabanlar> ta- raf>ndan kesin bir flekilde tan>mlan>r. görmek veya cerraha özgü veya prog- rama özgü sonuçlar> k>yaslamak ama- c>yla veritaban> biçimlendirilebilir. Ayr>ca, sonuçlar>n analizleri, ulusal politik kararlar> yönlendirmek veya bak>m akreditasyonlar>n> yönetmek için kullan>labilir. Hekim profili ve akreditasyonu için risk düzeltmeli so- nuçlar>n kullan>lmas> konusunda da tart>flmalar bafllat>lm>flt>r. veya ileriye yönelik tarzda toplanabi- lir. Veritaban>na dayal> olarak veri top- lama zorunlu (VA veritaban>) veya keyfi (STS veritaban>) olabilir. Veri el- de edilmesi ve giriflleri, hasta bak>m ekibi veya ba¤>ms>z veri toplay>c>lar> taraf>ndan yap>labilir. Örne¤in VA ve- ritaban>nda veriler, cerrahi ekipten ba- ¤>ms>z olan hemflire araflt>rmac>lar ta- raf>ndan toplan>r. Bu tür verilerin ba- ¤>ms>z flekilde toplanmas>n>n daha de- tayl> ve yans>z raporlama durumuyla sonuçlanaca¤>na inan>lmaktad>r (ör- ne¤in, komplikasyonlar> kendili¤in- den bildirme durumu, cerrahlar için ayn> derecede uygun olmayabilir). surlar> olacakt>r. Bu durum, verilerin geriye dönük olarak girildi¤i veri ta- banlar>nda daha yayg>n olarak görülür. E¤er ilgilenilen sonuç de¤iflken eksikse, eksik sonuç verileri olan kay>tlar at>l- mal>d>r çünkü girdi sonuçlar> için genel kabul görmüfl makul bir yöntem yok- tur. Sonuçla ilgili olmayan di¤er de¤ifl- kenler için bir dizi istatistiksel teknikler kullan>l>r. Nadiren, kay>tlar içerisinde kendine has bu vakan>n ele al>nmama- s>n> hakl> gösteren yeterli eksik veri un- surlar> bulunur. Di¤er yayg>n atfetme teknikleri, di¤er hasta de¤erlerine daya- l> olarak eksik de¤iflkenlerin yerine ko- nulabilecek bir de¤er sa¤lamakt>r. Ör- ne¤in, STS veritaban>nda serum kreati- nin bir de¤iflken olarak s>kça eksiktir ve bu verilerin analizlerinde "eksik" için ya bir gösterge de¤iflken konulabilir ya da eksik de¤erler için 1/0 fleklinde veri- len bir normal de¤er ikame edilebilir. Ayr>ca, istatistiksel kesinli¤i klinik ola- rak uygun tahminlerle yer de¤ifltirebi- len pek çok atfetme teknikleri mevcut- tur (örne¤in, aral>k içi tahminler). Kar- diyak cerrahi veri tabanlar> için bütün- lük oranlar> artt>kça, karmafl>k atfetme teknikleri için gereksinimde azalmaya bafllam>flt>r. |