sippi Üniversitesi'nde, insanda akci¤er
transplantasyonu ile ilgili ilk bildirisinden
sonra, 1983 y>l>nda Toronto Üniversite-
si'nde Dr. Joel Cooper'>n ilk baflar>l> nak-
line de¤in, say>s>z giriflimler baflar>s>z ol-
mufltur.
plantasyonu terminal dönem akci¤er pa-
tolojili hastalar için uygulanabilir ve etkili
bir tedavi yöntemi olmufl ve dünya üze-
rinde 20.000'in üzerinde al>c>ya uygulan-
m>flt>r. Cerrahi teknikler, verici akci¤er
muhafazas>, akci¤er reperfüzyon proto-
kolleri, peroperatif bak>m ve bu zorlu
hasta populasyonunun uzun dönem me-
dikal tedavisi için geliflme kaydedilmifltir.
Bak>mdaki bu ilerlemeler sa¤kal>mda iyi-
leflme olarak yans>m>flt>r. Organ Procure-
ment and Transplantation Network (Or-
gan Tedarik ve Nakil A¤>) taraf>ndan bil-
dirilen 1 y>ll>k sa¤kal>m de¤eri 1994 %74
iken 2004 y>l>nda %84'dür. Benzer
sa¤kal>m iyileflmeleri Duke Akci¤er
Transplantasyon Program> tecrübesinde
de görülmüfltür (fiekil 23-1A). En güncel
3 y>ll>k çal>flmada; 30 gün, 1 ve 2 y>ll>k
sa¤kal>m de¤erleri s>ras>yla %98, 92 ve 81
olarak saptanm>flt>r. Transplant sonras>
erken ölüm s>k olarak iskemi-reperfüzyon
hasar> nedeniyle meydana gelen primer
greft disfonksiyonu (PGD) ile iliflkilidir.
PGD oranlar>, daha iyi akci¤er koruma ve
kontrollü reperfüzyon stratejileri sayesin-
de çok düflmüfltür. Erken posttransplant
al>c> sa¤kal>m> ile akci¤er allogreft sa¤ka-
l>m oranlar> di¤er solid organ transplant
oranlar>na yaklaflm>fl olsa da, 5 ve 10 y>ll>k
s>ras>yla %45 ve 25'lik sa¤kal>m sonuçlar>
ile uzun dönem sa¤kal>m oranlar> subop-
timal olmaya devam etmektedir. Geç
ölümler ise s>kl>kla, hem immünolojik
hem de nonimmünolojik faktörlere ba¤l>
olarak geliflebilen kronik allogreft disfonk-
resif ajanlar>n kullan>m> ve gastroözofage-
al reflünün yol açt>¤> trakeobronflial siste-
me aspirasyonun cerrahi fundoplikasyon-
la önlenmesi gibi nonimmünolojik hasar>n
minimize edilmesi ile bu faktörlerin kon-
trolü uzun dönem sa¤kal>mda iyileflme
sa¤layacak gibi gözükmektedir.
için Endikasyonlar
evre akci¤er patolojili hastalarda tedavi
olarak baflar> ile uygulanmaktad>r. Spesi-
fik listeleme kriterleri ve endikasyonlar
genifl olarak yay>nlansa da, akci¤er trans-
plantasyonu tipik olarak flu hastalarda uy-
gulan>r: (1) akci¤er yetmezli¤ine ba¤l> s>-
n>rl> bir yaflam beklentisi, tahmini 6-12 ay
aras>, (2) komplike posttransplant t>bbi
rejimleri tamamlayabilme ve tolere ede-
bilme kapasitesine sahip olmak, (3) efl za-
mal> malignite, ekstratorasik enfeksiyon
veya di¤er organlar>n ciddi yetmezlik /
disfonksiyonu gibi posttransplant sa¤kal>-
m> ve yaflam kalitesini etkileyecek komor-
biditelerin olmamas>. Seçilmifl hastalarda
ise, beraberinde di¤er organ transplant
veya onar>c> kardiak prosedürler kabul
edilebilir sonuçlarla uygulanabilir.
tasyonu al>c> özellikleri ve tek donörden
iki tek akci¤er transplant> ile al>c>lar>n sa-
y>s>n> artt>rman>n de¤eriyle bilateral akci-
¤er transplantasyonunda görülen daha iyi
sa¤kal>m>n faydas>n>n dengelenmesine
dayan>r. Kronik obstrüktif akci¤er hastal>-
¤> (KOAH), idiopatik pulmoner fibrozis
(IPF) ve primer pulmoner hipertansiyon
gibi septik olmayan akci¤er patolojili has-
talar>n büyük bir bölümüne güvenilir fle-
uygulanabilirken, kistik fibrozis (KF) ne-
denli olsun olmas>n bronflektazi gibi sep-
tik akci¤er hastal>klar>, kalan do¤al akci-
¤erin yol açabilece¤i enfeksiyöz kompli-
kasyonlardan korunma amac>yla bilateral
akci¤er transplantasyonu gerektirir. En-
feksiyon, amfizematöz akci¤erin hiperenf-
lasyonu ve malignite gibi do¤al akci¤er-
den kaynaklanan say>s>z komplikasyon ve
7 y>ll>k sa¤kal>mda görülen %25'lik kesin
farkl>l>k nedeniyle (fiekil 23-1B), Duke
Akci¤er Transplantasyon Program>nda
tüm hastalara bilateral ard>fl>k akci¤er
transplantasyonu uygulanmaktad>r. Bu
bölümde bilateral ard>fl>k üslupta, akci-
¤erlerin temin edilmesi, haz>rlanmas> ve
nakli basamaklar> tarif edilmektedir. Sa-
dece tek akci¤er transplante edildi¤inde
de bu teknikler kullan>lmaktad>r.
Edilmesi
Amerika Birleflik Devletleri'nde yaklafl>k
4.000 hasta akci¤er transplantasyonu için
listede beklemektedir. Yine y>lda yaklafl>k
1.100 akci¤er transplantasyonu gerçek-
lefltirilirken, bekleme listesinde 450 ölüm
meydana gelmektedir. Di¤er organlarla
k>yasland>¤>nda akci¤er naklinde, bir ta-
k>m farkl>l>klar mevcuttur. S>k transplan-
te edilen organlara nazaran, akci¤erler d>fl
zararlara en sensitif organlard>r. Sigara
içimi gibi beyin hasar>ndan önceki olay-
lar, aspirasyon, mekanik ventilasyon veya
nörojenik pulmoner ödem gibi beyin ha-
sar> ile alakal> olaylar transplantasyon için
donör akci¤erlerin uygunlu¤unu tehlike-
ye düflürebilir. Transplantasyon için uy-
gun akci¤erin nas>l olmas> gerekti¤ini sor-
gulayan genifl bir görüfller çeflitlili¤i de