background image
mevcuttur. Amerika Birleflik Devletle-
ri'nde akci¤erlerin elde edildi¤i donör or-
ganlar>n yüzdesinde aflamal> bir art>fl ger-
çekleflmifltir (%17'e kadar). Fakat bu say>,
yararlan>m>n %40-50 aras>nda oldu¤u,
Avustralya'da oldu¤u gibi Amerika Birle-
flik Devletleri'nin en iyi uygulama bölgele-
rine göre çokça azd>r. Bunun da ötesinde,
bu bölgelerdeki al>c>lar>n sa¤kal>m oranla-
r> kay>tl> bilgileri aflmaktad>r. Özellikle
kortikosteroid rejimine riayet edilerek,
hormon replasman> ile birlikte agresif do-
nör tedavi idaresi, alveoler rekrüitment
ölçümleri ile uygun ventilatuar ayarlar, yi-
ne uygun s>v> tedavi ve vazoaktif ilaç dü-
zenlenmesi, aspirasyondan korunma ve
bronkoskopik temizleme uygulanmas>n>n
donör akci¤er kazançlar>n> artt>rd>¤> gös-
terilmifltir. Ek olarak agresif de¤erlendir-
me ve plasman stratejileri donör akci¤er
kazan>mlar>n> artt>ran di¤er faktörlerdir.
Donör akci¤erleri; (1) al>c> ile ABO
uyumu göstermeli, (2) e¤er al>c> anti HLA
antikorlar>na sahipse, prospektif veya sa-
nal cross-match ile de¤erlendirilebilen ka-
bul edilemez HLA antijenlerine sahip ol-
mamal>, (3) hepatit B veya C, HIV enfek-
siyonu gibi bulafl>c> hastal>klarla maligni-
te içermemeli, (4) boyut aç>s>ndan uygun
olmal> ve (5) al>c>da kardiopulmoner
fonksiyonlar>n süratle devam ettirilmesi
için fizyolojik olarak fonksiyon görecek
kapasitede olmal>d>r. Hastal>k bulafl>c>l>¤>
gözetildi¤inde, hepatit B, C veya HIV için
serolojik pozitif olan donörler veya san-
tral d>fl> sinir sistemi, cilt d>fl> (melanoma
hariç) malignitesi olan donörler ola¤anüs-
tü durumlar d>fl>nda kullan>lmazlar. Bir
istisna durum, pozitif hepatit core anti-
korlu ama negatif yüzey antijen serolojili
donörlerin çok düflük hastal>k bulafl>c>l>k
oranlar> ile kullan>labilirli¤idir.
Donör de¤erlendirimi potansiyel do-
nör için tam bir t>bbi öykü al>nmas>n> içe-
rir. Spesifik donör kriterleri transplant
merkezine ba¤l> olsa da, genel olarak
odak, donörün kan grubu, boyut, yafl, si-
gara al>flkanl>¤>, pulmoner hastal>klar, to-
rasik prosedürler ve ölüm flekli üzerine-
dir. Donör önerimi oldu¤unda ö¤renilme-
si gerekilen di¤er bilgiler; radyografik
bulgular, arter kan gaz>, ventilatör ayarla-
r>, tepe havayolu bas>nçlar>, endotrakeal
tüp boyutu ve bronkoskopik bulgulard>r.
Önemli derecede sigara öyküsüne sahip
yafll> donörlerde, yüksek rezolüsyonlu
bilgisayarl> gö¤üs tomografisi incelemesi,
akci¤er parankim de¤erlendirimine
önemli ölçüde yard>m ederek, akci¤erle-
rin kullan>m>na kontrendikasyon olufltu-
racak amfizem, akci¤er nodülleri ve inter-
tisyel akci¤er hastal>klar>n> daha iyi ortaya
koyabilir. Donöre kortikosteroidler (me-
tilprednizolon 1.000 mg) verilmeli ve
ventilatör ayarlar> optimize edilmelidir.
Düflük ventilasyon ve pozitif ekspirasyon
sonu bas>nçlar>n (PEEP) uygunsuz kulla-
n>mlar> s>k olup, bunlar>n optimize edil-
mesi donör arter kan gaz> sonuçlar>n> iyi-
lefltirebilir. Patoloji incelemesi için al>nan
en yeni gö¤üs radyografisi organlar>n öl-
çümü için yard>mc> olabilir. Atelektazi
transplantasyon için engel oluflturmaz, fa-
kat temiz bir konsolidasyon organlar>n
kullan>m>n> önleyebilir, ki bu alan kolay-
l>kla eksize edilebilir veya karfl> akci¤erden
faydalan>labilir. Bu ayr>m direkt gözlem ve
organlar>n palpasyonu olmadan nadiren
mümkündür. Atelektazi, arteriyel oksijen
parsiyel bas>nc>n>n (PaO
2
) solunan hava-
daki oksijen konsantrasyon fraksiyonuna
(FiO
2
) düflük donör oran>n>n, en s>k karfl>-
lafl>lan geriye dönüfllü sebebidir. Prospektif
donörlerin yerinde de¤erlendirilmesi bulu-
nacak akci¤erlerin say>s>n> önemli ölçüde
artt>racakt>r. Düflük havayolu komplians>
yoklu¤unda (küçük bir endotrakeal tüp
yokken yükselmifl tepe havayolu bas>nc>
veya morbid obezite) veya kapsaml> bir tü-
tün maruziyeti ile marjinal arter kan gaz>
de¤erlerine sahip yafll> bir donör gibi kom-
bine anormalliklerde, tüm donörlerin de-
¤erlendirilmesine gayret edilir.
Donör ve al>c>n>n boyut karfl>laflt>r>l-
mas>nda ilk olarak boy baz al>n>r. Donör
ve al>c> aras>nda, 4 inçlik bir aral>ktaki
uyum genellikle önemsizdir. Fakat obs-
trüktif akci¤er hastal>kl> al>c>lar normal-
den daha genifl torasik kaviteye sahip ol-
du¤undan, daha büyük donörler tercih
edilir. Di¤er yandan, restriktif akci¤er
hastal>kl> al>c>lar normalden daha küçük
torasik kaviteye sahip oldu¤undan, daha
küçük donörler tercih edilir. Donör ve
al>c> aras>nda direkt gö¤üs radyografileri
üzerinden, hem vertikal hem de horizon-
tal eksenlerde toraks ölçümlerinin karfl>-
laflt>r>lmas> ölçüm al>nmas> aç>s>ndan ilave
bilgi sa¤lar. Ölçüm düzeltimi aç>s>ndan
say>m>n dijital filmlerle yap>lmas> önemli-
dir. Donör akci¤er boyutu ile al>c> torasik
hacmi aras>ndaki anlaml> boyut farkl>l>k-
lar> operasyon odas>nda baflar>yla düzelti-
lebilse de, transplant prosedürüne kalk>-
fl>lmadan yap>lacak uygun boyut karfl>lafl-
t>r>lmas> optimaldir.
Havayollar>ndan sekresyonlar>n uzak-
laflt>r>lmas> kadar, havayolu enflamasyonu,
23 Akci¤er Transpalantasyonu
195
fiekil 23-1. Duke Akci¤er Transplant Program>nda akci¤er transplant al>c>lar> için aktü-
eryal sa¤kal>m (A) 1993­2005 aras> dört ard>fl>k 3 y>ll>k intervaller için (B) bilateralle (2)
karfl>laflt>r>larak tek tarafl> (1) transplant uygulanan hastalar için. Her sonradan gelen za-
man periyodu ve bilateral transplant uygulanan hastalar için sa¤kal>m anlaml> derece-
de artm>flt>r.
3 y>ll>k Sa¤kal>m
Tek Akci¤er Transplantasyonu ve Bilateral
Akci¤er Transplantasyonunda Sa¤kal>m
Sa¤kal>m
gün
gün
Sa¤kal>m