background image
Bronkoskopi ve özofagoskopi gö¤üs cer-
rahisi uygulamalar>nda tamamlay>c> tek-
niklerdir. Kullan>mlar> sadece bireysel
spesifik anatomik varyasyonlar>n saptan-
mas>nda de¤il, lümen içi anormal patolo-
jik durumlar>n tan>mlanmas>nda da cerra-
ha olanak sa¤lar. Ayr>ca bu teknikler; ya-
banc> cisimlerin ç>kar>ld>¤>, striktür dila-
tasyonunun ya da t>kay>c> tümörlerde la-
zer ile eksizyonun yap>ld>¤> olgularda ol-
du¤u gibi terapötik amaçla da kullan>labi-
lir. Rijit, fleksibl bronkoskopi ve özofa-
goskopi tekniklerinin her biri sahip oldu-
¤u farkl> avantajlar nedeniyle önemlidir
(Tablo 1-1). Fleksibl endoskopinin avan-
tajlar> aras>nda hastalar>n ifllemi iyi tolere
etmesi ve ifllemin tekrarlayan flekilde ya-
p>labiliyor olmas> yer al>r. r>n k>sa sürede normal aktivitelerine dön-
melerine izin verecek flekilde minimal se-
dasyonla lokal anestezi alt>nda yap>labilir.
Rijit endoskopinin avantajlar> ise büyük
biyopsi parçalar>n>n al>nabilmesine, kolay
ve etkili bir flekilde sekresyon temizli¤inin
yap>labilmesine imkan vermesidir. Aspi-
rasyon uygulamas> ile ilgili kullan>lan
aparatlar daha genifl oldu¤undan daha iyi
ve etkili bir sekresyon temizli¤i yap>labi-
lir. Rijit endoskopi skar doku ya da kan-
ser nedeniyle geliflen ve anrezektabiliteye
iflaret edebilen fiksasyon ve rijiditenin
saptanmas>nda en iyi yöntemdir. Rijit en-
doskopi ayr>ca dilatasyon ve direk görüfl
alt>nda stent yerlefltirilmesi için en iyi se-
çenektir. Uygun yaklafl>m cerrah>n tecrü-
besi ve beklenen gereksinimlere göre seçi-
lir.
ANATOMDE/ERLEND
Solunum ve sindirim sistemi anatomisi
nazofarinks ve orofarinksten havan>n vü-
cuda girifli ile bafllar. Üst solunum ve sin-
dirim sistemine girifl burun ya da a¤>z yo-
lu ile olur. Alt konkan>n alt>nda 3-4
mm'lik aç>kl>ktan arka farinkse direk ge-
çifl vard>r. Bu aç>kl>k faringeal tonsilin he-
men medialindedir ve yumuflak dama¤>n
arkas>na aç>l>r. A¤>z yoluyla geçiflte yumu-
flak dama¤>n arkas>ndaki arka farinkse
ulafl>l>r. Dilin arka bölümü geçilerek valle-
kulaya eriflilir. Bu seviyede solunum ve
sindirim sistemi önünde epiglot izlenebi-
lir. Bu yap>n>n hemen arkas>nda kord vo-
kaller rahatl>kla görülebilir. Kord vokaller
önde sabit iken arkada hareketlidir. Ari-
epiglottik k>vr>m ve arkada kornikulat tü-
berküller ile birbirine ba¤lanm>flt>r. Tü-
berküllerin hemen arkas> özofagus girifli-
dir. Lateralde özofagusun her iki taraf>nda
s>kl>kla gerçek özofagus olarak de¤erlen-
dirilen ancak 2-3 cm'lik derinlikten sonra
geçiflin olmad>¤> piriform girinti vard>r.
Trakeobronflial A¤aç
Kord vokalleri geçtikten sonra C-fleklinde
bir seri k>k>rdak yap>n>n arkada angular
ligament ve fleksibl membranöz bölüm ile
birbirine ba¤lanarak oluflturdu¤u, özofa-
gusa komflu, trakea bulunur. Trakea bi-
furkasyonuna kadar uzanan bu bölüm
yaklafl>k 10 cm'dir. Torasik trakeay> önde
innominate ven çaprazlar. ter ve karotis arteri trakean>n ön-lateral
duvar> boyunca uzan>r. Bundan sonra tra-
kean>n soluna do¤ru uzanan arkus aorta
yer al>r. Sa¤da lateral olarak yerleflim gös-
teren superior vena kava trakea ile yak>n
komfluluk içindedir. Paratrakeal lenf no-
du zinciri sa¤ ve solda posterolateral ola-
rak yerleflim gösterir. Trakea bifurkasyo-
nunda trakea distalini sa¤ ve sol ana bron-
kus olarak ikiye bölen yaklafl>k 1.5 cm ça-
p>nda keskin karina bulunur. Her bir ana
bronkus çap> yaklafl>k 1 cm'dir (fiekil 1-
1). Sa¤ ana bronkusun ilk dal> karinadan
genellikle yaklafl>k 1 cm içinde dallanan
sa¤ üst lob bronkusudur (fiekil 1-2). Sa¤
ana bronkustan 90 derece aç>yla laterale
do¤ru ayr>l>r. Sa¤ üst lob bronkusundan
sonraki bölüm ana bronkusun devam>
fleklindedir ve intermedier bronkus ola-
rak adland>r>l>r. Distal dallara ayr>lmadan
yaklafl>k 2 cm boyunca uzan>r. Sa¤ orta
lob a¤z> alt lob superior segment bronku-
su a¤z>n>n tam önünde ve genellikle kar-
fl>s>nda yerleflim gösterir (fiekil 1-3). Ka-
lan bazal segment bronkuslar> bunun al-
t>ndad>r. Sa¤ taraftaki major vasküler
komfluluk, sa¤ ana bronkusu bafllang>ç
yerinde önden çaprazlayarak bronkus an-
terolateral yüzü boyunca distale do¤ru
ilerleyen sa¤ pulmoner arterdir.
Sol ana bronkus trakea bifurkasyo-
nundan üst ve alt lob bifurkasyonuna ka-
dar 3 cm boyunca uzan>r (fiekil 1-4). Sol
ana bronkus arkus aorta alt>ndan geçti-
¤inden sa¤ ana bronkusa göre daha uzun-
dur. Ayr>ca sol pulmoner arter ana bron-
kus ve dallar>n>n posterolateral yüzüne
yatmak üzere bronkusu çaprazlar. Sol ana
bronkusun ilk dal> ana bronkustan 110
derece aç>yla ayr>lan sol üst lob bronku-
sudur. Sol ana bronkusun devam>nda he-
men alt lob a¤z> gelir.
Sa¤ ve sol akci¤erin segmental anato-
misi fiekil 1-5'de gösterilmifltir. Sa¤ üst
lob bronkusu apikal, posterior ve anterior
segment olarak adland>r>lan üç segment
bronkusuna ayr>l>r. Orta lob medial ve la-
teral segmentlere ayr>l>r. Alt lob ise supe-
rior segment ve anterior, medial, lateral,
posterior bazal segment olmak üzere dört
bazal segmente ayr>l>r. Düzenlilik içinde
küçük anatomik varyasyonlar görülür. En
1
Endoskopi: Bronkoskopi ve Özofagoskopi
Joseph LoCicero III
Çeviri: Dr. Murat Özkan, Dr. Ayten Kay> Cang>r
3