background image
Akut travmatik aort transeksiyonunun te-
davisi hala toraks cerrahlar> için bir sorun
olmaya devam etmektedir. Bu hastalar>n
%80'i genellikle hastaneye baflvuramadan
kaybedilmektedir. Geri kalan %20'sinin
hayatta kalma oran> toraks cerrah> ve
multidisipliner tak>m>n cerrahi karar>na
ve baflar>s>na ba¤l>d>r. Akut travmatik aort
transeksiyonu nadiren izole bir durum-
dur; genellikle di¤er organ yaralanmalar>
ile birliktelik gösterir ve cerrahi önceli¤i
vard>r. Tan>, nihai tedavi, ve resüsitasyon
ifllemi sürecinde, hastan>n ilk de¤erlendi-
rilmesinden itibaren do¤ru cerrahi karar
düflünülmelidir. Hasta akut travmatik
aort transeksiyonu tan>s> ile acil servise
baflvurdu¤u andan itibaren, geçen her sa-
at mortalite oran>n> artt>rmaktad>r. Teda-
vi, en az>ndan ilk dönemde cerrahi olma-
yan seçenekleri de içerebilir ve öncelikle
di¤er hasarlar>n ciddiyetine ve önemine
göre yönlendirilmelidir. Bu nedenle her
hasta için, hastaya özel tedavi seçenekleri
uygulanmal>d>r çünkü bu tür yaralanma-
lar>n tek bir spesifik tedavisi bulunma-
maktad>r.
Akut travmatik aort transeksiyon ta-
n>s> konulduktan sonra, vaka bir gö¤üs
cerrah>n>n izlemine b>rak>lmal>d>r. Cerra-
h>n, hasta için uygun bak>m ve planlama
görevini üstlenmesi zorunludur. Cerrah
tedavi giriflimi s>ras>nda, bu durumun le-
talitesi ve parapleji sekeli, renal ve respi-
ratuar yetmezlik gibi komplikasyonlar
konusunda dikkatli olmal>d>r.
Ço¤u cerrah akut travmatik aort tran-
seksiyonunu tedavi etmek için belirli bir
teknik tercih edebilir. Ancak her tekni¤in
kendine has avantajlar> ve riskleri bulun-
maktad>r. Bu teknikler, parapleji ve renal
yetmezlik gibi önemli komplikasyonlar>n
minimalize edilmesi konusunda farkl>l>k
gösterirler. Ancak flu ana kadar basit
klemp-ve-dik (clamp-and-sew) tekni¤ine
göre daha avantajl> bir teknik gösterile-
memifltir. Lezyonun kendisine, efllik eden
lezyonlara ve hastan>n hemodinamik du-
rumuna göre farkl> tekniklerin uygulan-
mas> gerekebilir.
Akut travmatik aort transeksiyonlar>n>n
% 80'i motorlu tafl>t kazalar> sonucu olufl-
maktad>r. Di¤er muhtemel sebepler ise
tekme, yüksekten düflme ve çarpma yara-
lanmalar> olarak s>ralanabilir. Birçok seri-
de, motorlu tafl>t kazalar>ndaki ölümlerin
%20'sinin torasik aort transeksiyonuna
ba¤l> oldu¤u belirtilmifltir. eriflkin populasyonda daha yüksektir ve,
erkek/kad>n oran> giderek artmaktad>r.
Transeksiyonlar>n yar>dan fazlas> aor-
tik istmus bölgesinde meydana gelmekte-
dir. Ç>kan aorta yaralanmalar> olgular>n
%20'sinde görülmektedir ve bu yaralan-
man>n bulundu¤u hastalar>n çok küçük
bir k>sm> hayatta kalabilmektedir. Di¤er
bir %20'lik olguda çoklu yaralanma böl-
gesi vard>r ve bu hastalar>n çok az bir k>s-
m> hayatta kalabilir. Aortik transeksiyo-
nundaki yaralanma mekanizmas>n>n, de-
sendan aortan>n istmus bölgesi ve arkus
aorta gibi aortan>n hareketsiz bölgelerin-
de yo¤unlaflan, deselerasyon ve dik kuv-
vetlerin kombinasyonuna ba¤l> oldu¤u
düflünülmektedir. Akut travmatik aort
transeksiyonunun do¤al seyrinde, hasta-
lar>n %80 ila 90'>nda ani ölüm geliflir.
Travmatik yaralanma sonras> hayatta
kalan hastalarda, adventisiya ve mediasti-
nal plevra intakt olarak kal>r. Böylece ya-
ralanma s>n>rlanm>fl ve distal aortaya kan
ak>fl>n>n devam> sa¤lanm>fl olur. Adventi-
siyal hematom içinde aortan>n tamamen
ayr>lm>fl oldu¤u olgulara rastlanmas> na-
dir de¤ildir. Travma sonras> hayatta kalan
%10 ila 20 hastan>n yaklafl>k yar>s>, teda-
vi edilmedi¤i takdirde ilk 24 saat içerisin-
de kaybedilir.
hastalar>n ise, takip eden 2 hafta boyunca
hergün %5'i kaybedilir. Çok az say>da
hasta, tedavi edilmemifl travmatik torasik
aort anevrizmas> geliflecek flekilde hayatta
kalmay> baflar>r.
Tan>
Herhangi bir deselerasyon hasar> hikayesi
olmas> durumunda, muhtemel akut aort
transeksiyonundan flüphe edilmelidir.
Acil servise bilinci aç>k olarak ulaflan has-
talardaki semptomlar; nonspesifik yak>n-
malardan, gö¤üs a¤r>s>, intraskapular a¤r>,
ses k>s>kl>¤>, dispne, disfazi ve frank para-
lizi gibi semptomlara kadar farkl>l>k gös-
terebilmektedir. Fizik muayene bulgusu
olarak, kot fraktürleri, sternal fraktürler
ve gö¤üs duvar>nda `direksiyon simidi'
(steering wheel) bulgusu saptanabilir.
Servikal ve torasik omurlarda da yaralan-
ma olabilece¤i için bu bölgeler dikkatli
bir flekilde muayene edilmelidir. `Koark-
tasyon Sendromu' olarak da bilinen üst
ekstremitelerde hipertansiyon yay>nlarda
belirtilmifltir. Üst ve alt ekstremitelerdeki
nab>zlar>n dikkatli bir flekilde muayene
edilmesi ve bunlar aras>nda fark olup ol-
mad>¤>n>n kontrol edilmesi önemlidir.
Bazal bir nörolojik muayenenin yap>lmas>
bu hastalarda önemlidir, çünkü preopera-
tif dönemde spinal fraktür ve dislokas-
yonlar gibi di¤er patolojilere ba¤l> olarak
parapleji geliflebilir. Hasta acil servise ka-
bul edilir edilmez servikal spinalar> de¤er-
lendirildikten sonra toraks direkt radyog-
rafisi çekilmelidir. çekilmifl bir posteroanterior (PA) filmdir.
E¤er bu mümkün de¤ilse, olabildi¤ince
dik pozisyonda çekilecek anteroposterior
(AP) film en uygun alternatiftir. Yatar po-
zisyonda çekilen toraks direkt grafilerinde
mediasten genifllemifl olarak görülebilir.
Dik pozisyonda çekilen PA gö¤üs filmin-
de, mediastende görülecek anomaliler
aort transeksiyonu flüphesini artt>r>r ve
59
Akut Travmatik Aort Transeksiyonu
Daniel Martinez, Scott Johnson, O. L. Miller ve John Calhoon
Çeviri: Dr. Mehmet Çak>c>, Dr. Burak Aç>kgöz, Dr. Neyyir Tuncay Eren
568