background image
Pulmoner tromboendarterektomi (PTE)
kronik tromboembolik pulmoner hiper-
tansiyonun (KTEPH) tedavisi için çok
yayg>n olmayan bir prosedürdür. Buna
ra¤men, bu büyük problemin kal>c> teda-
visi için elimizdeki tek opsiyondur. Pato-
lojinin tan>s>n> koymak zordur, ço¤u za-
man tan> konamaz ve buna ba¤l> olarak
uygulama yayg>n bir tedavi biçimi de¤il-
dir. Tromboembolik hastal>¤a sekonder
geliflen kronik pulmoner hipertansiyonlu
hastalar, de¤iflik düzeylerde kardiyopul-
moner semptomlar gösterebilirler. Buna
ra¤men, tan> kondu¤unda medikal teda-
vinin küratif bir rolü yoktur ve trombo-
embolik materyalin cerrahi olarak ç>kar>l-
mas> tek terapötik opsiyondur.
Pulmoner embolinin (PE) gerçek insi-
dans> tam olarak bilinmemektedir, fakat
baz> yaklafl>k de¤erler vard>r. Akut pul-
moner emboli 3. en yayg>n ölüm sebebi-
dir (kalp hastal>klar> ve kanserden sonra).
Otopside saptanan pulmoner embolilerin
yaklafl>k %75'i klinik olarak belirleneme-
mifltir. Birleflik devletlerde y>ll>k yaklafl>k
650000 semptomatik PE epizodu olmak-
tad>r. Hastal>k özellikle yafll>, hospitalize
insanlarda görülmektedir. PE geliflen hos-
pitalize hastalar>n %12 ila 21'i hastanede
ölmekte ve di¤er %24 ila 39'u 12 ay için-
de ölmektedir. Bu yüzden ilk epizod son-
ras> 12 aydan sonraki dönemde sa¤ kalan
hasta oran> %39- 60 aras>ndad>r ve bu
hastalar hayatlar>n>n geri kalan>nda de¤i-
flik seviyelerde semptom vermektedir.
Derin venöz tromboz (DVT) ve akut
PE tedavisi as>l olarak medikaldir. Genel
olarak, kardiyak cerrahlar hastanede ya-
tan ve masif embolisi olan hastalara nadi-
ren müdahale edebilirler. Bu hastalarda-
masif emboli yaflam> tehdit eden akut sa¤
kalp yetmezli¤i ve ciddi hemodinamik
bozulmaya neden olabilir. Tersine, kronik
pulmoner tromboembolik hastal>kl> has-
talar için, cerrahi olarak p>ht>n>n ç>kar>l-
mas> (pulmoner tromboendarterektomi)
tek tedavi seçene¤idir. Bu hastalarda me-
dikal tedavi palyatiftir. Transplantasyon
da kaynaklar>n uygunsuz kullan>m> ve
tatminkar olmayan sonuçlar> nedeniyle
uygun de¤ildir.
Pulmoner hipertansiyonlu hastalar
için prognoz kötüdür. En kötü durum in-
trakardiyak flantlar> olmayan hastalard>r.
Bu yüzden, primer pulmoner hipertansi-
yonlu ve pulmoner emboliye sekonder
pulmoner hipertansiyon geliflen hastalar,
Eisenmenger sendromlu hastalardan daha
yüksek risk alt>ndad>rlar ve daha yüksek
mortaliteye sahiptirler. Gerçekten de, or-
talama pulmoner arter bas>nc> 50 mm
Hg'yi aflan hastalarda 3 y>ll>k mortalite
%90'lara eriflmektedir.
Cerrahi tercihler temel hastal>¤a ve
pulmoner hipertansiyonun geri dönebilir-
li¤ine ba¤l>d>r. Tromboembolik pulmoner
hipertansiyon haricindeki pulmoner hi-
pertansiyon hastalar>nda, akci¤er trans-
plantasyonu tek etkili tedavidir. Trombo-
embolik pulmoner hipertansiyonu olan
hastalarda hastal>k son döneme ulafl>r.
Son zamanlarda daha az s>kl>kla yap>lma-
s>na ra¤men, pulmoner transplantasyon
baz> merkezlerde hala tromboembolik
hastal>¤>n tedavisinde kullan>lmaktad>r.
Buna ra¤men, herhangibir tedavinin et-
kinli¤inin gerçek anlamda de¤erlendiril-
mesi için total mortaliteye bak>lmal>d>r
(hastan>n tedaviyi kabulü sonras> ve bek-
leme listelerindeki ölümler dahil). Bu ne-
denle, transplantasyon mortalitesi (özel-
likle kalp akci¤er ve çift akci¤er trans-
plantasyonu) terapötik bir strateji olarak
genel beklentinin bir miktar üzerindedir.
Çünkü, hastalar>n büyük ço¤unlu¤u or-
gan beklerken kaybedilmektedir. Ayr>ca
transplantasyon sonras> uzun süreli im-
münosupresif tedavinin yan etkileri, bafla-
r>l> bir transplantasyon sonras> yüksek
mortalite ve morbidite yaratabilmektedir.
Aç>kça görüldü¤ü gibi transplantasyon
tromboendarterektomiye göre daha kötü
bir alternatiftir. Tedavi seçene¤i olarak
güncel de¤ildir.
KTEPH'un gerçek insidans>n> belirlemek
zordur. Bu durumdaki hastalar>n ço¤u
aç>k bir PE veya DVT hikayesine sahip
de¤ildir. Otopsi tan>s> alan PE'lilerin yak-
lafl>k %75'inde klinik tan> yoktur. Bu du-
rum hastal>¤>n gerçek insidans>n> belirle-
meyi zorlaflt>r>r. Birleflik devletlerde y>lda
yaklafl>k 500000 hasta PE geçirip yafla-
maktad>r. Popülasyondaki gerçek kronik
trombotik oklüzyon insidans> akut em-
bolilerin ne kadar>n>n geri döndü¤üne
ba¤l>d>r. Son zamanlardaki çal>flmalara
göre, bu hastalar>n 1 y>lda %3.1'i ve 2 y>l-
da %3.8'i semptomatik KTEPH'a dön-
66
Kronik Pulmoner Tromboembolizm ve Pulmoner
Tromboembolektomi
Michael M. Madani ve Stuart W. Jamieson
Çeviri: Dr. Sad>k Ery>lmaz
626