na ait çeflitli radyografik bulgular; medias-
tinal geniflleme, aort topuzunda siliklefl-
me, aortopulmoner pencerenin kapanma-
s>, trakeal deviasyon, sol ana bronkus ba-
s>s>, paravertebral çizgide geniflleme, öze-
fagus deviasyonu (s>kl>kla nazogastrik
sondan>n deviasyonu fleklinde görülür) ve
sol hemotoraks olarak s>ralanabilir. 1. kot
ve/veya skapula k>r>klar>nda, bu kemikle-
rin k>r>lmas>na yol açacak kuvvet göz
önünde bulundurularak, aortik yaralan-
ma flüphesi artar.
rüntüsü olmas> ileri tetkik gerektiren bir
durumdur.
kontrastl> bilgisayarl> tomografi (BT) gö-
rüntüleme yöntemi olarak kullan>labil-
mektedir. Bu tür görüntüleme yöntemleri,
özellikle aort transeksiyonu aç>s>ndan des-
tekleyici hikayesi olan ve mediasten görün-
tüsü normal olan hastalarda avantajl> ola-
bilmektedir. Genifllemifl mediasteni olan
hastalarda BT incelemesi, muhtemel bir
aort yaralanmas>n>n ekarte edilmesinde
yard>mc> olabilir. Magnetik rezonans ince-
leme de (MRI) önerilebilir ancak bu tetkik-
le ilgili yeterli deneyim olmamakla birlikte
akut travma durumlar>nda çok kullan>fll>
bir görüntüleme yöntemi de¤ildir. Transö-
zefageal ekokardiyografinin (TEE), tan>
için kullan>fll> bir yöntem oldu¤u gösteril-
mifltir, fakat bu test tüm merkezlerde her
an haz>r olarak bulunmayabilir ve do¤rulu-
¤u uygulayan kifliye göre de¤iflebilir. TEE
uygulanmas> s>ras>nda, intratorasik bas>nc>
artt>racak flekilde hastan>n ö¤ürmesi, ser-
best aort rüptürü riskini artt>r>r. Bizim de-
neyimlerimize göre TEE, hastan>n di¤er
hayat> tehdit eden yaralanmalar> nedeniyle
acil operasyon odas>na al>nmas> durumun-
da ve akut torasik aort transeksiyonu tan>-
s>yla ilgili soru iflareti kalmas> durumunda
en kullan>fll> testlerden biridir.
etmek veya göstermek için kullan>fll> bir
yöntemdir. Cerrahi eksplorasyon, acil arte-
riyografi yap>lmadan, klinik görünüm ve
radyografi, BT inceleme ve intraoperatif
TEE gibi di¤er radyolojik bulgular baz al>-
narak yap>labilir.
diren izole olarak görülür. Di¤er organ
sistemlerine ait yaralanmalar (intrakrani-
al, intraabdominal) ve major k>r>klar
(omurga ve pelvis), de¤erlendirilmeli ve
e¤er baflar>l> sonuçlar bekleniyorsa tedavi
edilmelidir. Efllik eden yaralanmalar bu-
lunmas> durumunda toraks cerrah> teda-
viyi ve bu yaralanmalar>n önceli¤inin be-
lirlenmesini yönetmelidir.
ya intraabdominal bir olay bulgusu yok
ise) arteriyogram uygulanmal>d>r. Bu tet-
kik ile tan> do¤rulan>rsa, acil torakotomi
yap>larak aorttaki yaralanma tamir edil-
melidir.
ile birliktelik gösteren intrakranial bas>nç
art>fl> bulgular>yla, aort transeksiyonu
onar>lmadan önce ilgilenilmelidir. Aortik
transeksiyona sekonder olmad>¤> bilinen
hemodinamik instabilitesi olan hastalar-
da, di¤er kanama odaklar> belirlenmeli ve
ilk olarak müdahale edilmelidir. Genellik-
le hemodinamik instabilite, intraabdomi-
nal hemorajiye ba¤l> olarak geliflir ve ge-
nellikle tan>sal peritoneal lavaj ile tan>
teyid edilebilir. Bu tür olgularda aort tran-
seksiyonu onar>lmadan önce laparotomi
yap>lmal>d>r. Hasta acilen laparatomi için
operasyon odas>na al>n>r ve major intra-
abdominal hemoraji kontrol alt>na al>n>r.
E¤er hasta stabilleflirse ve özellikle intra-
operatif TEE bulgular> da belirsizse, anji-
yografi odas>na al>n>r. Anjiyografide aort
transeksiyonu tan>s> desteklenirse tekrar
operasyon odas>na al>narak torakotomi
uygulan>r. Toraks cerrah>n>n bu hastalar-
la ilgili gözlem ve karar verme aflamalar>y-
la ilgilenmesi ve hastadaki tüm yaralan-
malardan haberdar olmas> gereklidir. So-
nuç olarak, her hasta bireysel olarak de-
¤erlendirilmeli ve yaralanmalar için uy-
gun yaklafl>mlar belli bir s>ra ile yap>larak
hastan>n bak>m> h>zland>r>lmal>d>r.
anevrizmalar>nda kullan>lm>fl ve daha
sonra akut travmatik aort yaralanmalar>n-
da kullan>lmaya bafllanm>flt>r. Bu tedavi-
de, beta blokerler ve gerekli durumlarda
vazodilatatör ajanlar kullan>larak aortada-
ki duvar gerilimi azalt>l>r. Prospektif çal>fl-
malar, do¤ru antihipertansif tedavi uygu-
lanmas>n>n spontan rüptür insidans>n>
düflürdü¤ü göstermifltir. Bu durum, özel-
likle aort onar>m>na göre önceli¤i olan ve
hayat> tehdit eden ciddi yaralanmalar> bu-
lunan, multipl organ hasarl> hastalar>n
yaklafl>m ve tedavisi s>ras>nda önemlidir.
gun resüsitasyonun yap>ld>¤> durumlarda,
e¤er gerekliyse k>sa etkili bir beta bloker
ve ardyükü azaltacak bir ajan>n bafllanma-
s> gereklidir. Bu durum, varolan di¤er ha-
yat> tehdit eden yaralanmalar ve kanama-
larla ilgilenilmesi ve oluflabilecek bir ko-
agulopatinin düzeltilmesine, s>kl>kla efllik
edebilecek pulmoner kontüzyon ve kapa-
n>mlanmas>na ve geliflebilecek herhangi-
bir metabolik bozuklu¤un travma ekibi
taraf>ndan tedavi edilebilmesine olanak
sa¤lar. Yukar>da say>lan anomalilerin bir-
ço¤unun tedavi edilmesi ve düzeltilmesi
ile, önceleri acil olarak tedavi edilen bir
durum semi elektif bir prosedüre dönüfl-
türülmüfl olur. Böylece hastan>n hayatta
kalma flans> daha yüksek olur. Çeflitli ça-
l>flmalarda, multipl yaralanmas> olan has-
talarda öncelikle hayat> tehdit eden di¤er
durumlar>n tedavisinin yap>lmas> ve aort-
taki yaralanman>n onar>m>n>n daha sonra
yap>lmas> ile mortalitenin azald>¤> belirtil-
mifltir.
ralanmalar> nedeniyle operasyondan yarar
görmeyecek durumda olan hastalar bile
bu tedaviler sonucunda operasyona aday
duruma gelebilirler. Sonuç olarak herhan-
gibir olayda birçok hasta, bafllanan agresif
medikal tedavi ve antihipertansif terapi-
den fayda görmektedir.
bir hastan>n cerrahiye haz>rlanmas> belli
bir s>raya uygun olarak yap>lmal>d>r. Has-
ta stabil ise, bu problemi gidermeye yöne-
lik yaklafl>m, elektif cerrahi olmal>d>r. Za-
man önemli olmakla birlikte, bütün ma-
jor yaralanmalar>n de¤erlendirilmesi ve
bazal bir nörolojik muayene yap>lmas> ge-
reklidir. Rutin laboratuvar testleri isten-
meli ve kan grubu ve cross-match için
kan örne¤i al>nmal>d>r. Ayr>ca operasyon
odas>, multipl yaralanmas> olan bir hasta-
n>n bak>m> için yeterli olacak flekilde ha-
z>rlanmal>d>r.
le perioperatif parapleji riski aç>s>ndan
bilgilendirilmesi son derece önemlidir. Bu
yaralanma ölümcüldür. Bu yüzden diseke
aort veya di¤er yaralanmalara ba¤l> ölüm
olas>l>¤>, aile ile ayr>nt>l> olarak konuflul-
mal>d>r. Ayr>ca operasyonun di¤er major
riskleri de anlat>lmal>d>r. Bu riskler; en-
feksiyon geliflimi, renal yetmezlik, respi-
ratuar distres sendromu, vokal kord para-
lizisi ve di¤er efllik eden yaralanmalar>n
komplikasyonlar> olarak s>ralanabilir.
mak gereklidir. Yeterli a¤r> kontrolü ve
antihipertansif tedavi önemlidir, çünkü
oluflacak hipertansif bir olay hematomun
intakt kalmas>n> sa¤layan tenöz adventisi-
ya ve mediastinal dokular>n y>rt>lmas>n>
bafllatabilir. Anksiyete ve ajitasyonu kon-
trol alt>na almak için hastaya sedasyon