STERNOKLAVİKÜLER TRAVMA Omuz ve Humerus: Kemik Patolojileri ο Posterior çıkık Direkt; medyal klavikulaya darbe Indirekt; SK eklemin anterioruna doğru olan omuza posterolateral güç uygulanması ο Çoğunluğu motorlu taşıt kazaları (%40) ya da spor yaralanmaları sonucu (%21) oluşur • Eşlik eden anormallikler ο AD; pnömotoraks, hemotoraks, pulmoner kontüzyon, ciddi travmalarda kosta kırığı ο PD; büyük damar, trakea, özefagus ve superior mediastinal sinir hasarı AD’lerin >2/3’ü tekrarlayan yaralanmalarla ilişkilidir %25 PD’de üst mediasten hasarı vardır Eşlik eden yaralanmaler AD, PD dekiler gibi ciddi değil Doğal Seyir ve Prognoz • Genellikle çoğu hastada üst ekstremite hareketliliği geri kazanılır • AD; semptomlar genellikle hızlı geriler • PD; belirgin hareket kaybı ve nadiren ölüm Evreleme, Derecelendirme ve Sınıflama • SK eklem hasarlarını sınıflaması ο Derece I; zorlanma = SK eklem ve kostoklaviküler ligamanın tam olmayan yırtığı ve gerilmesi ο Derece II; SK eklem sublaksasyonu = SK ligamanın tam kat yırtığı ve kapsülde kısmi yırtık ο Derece III; SK çıkığı = SK ve kostokalviküler ligamanın tam kat yırtığı ve kapsülde tam yırtık Tedavi • Derece I; 12-24 saat buz, ısı tatbiki, 3-4 gün hareket kısıtlanır • Derece II; 12 saat buz, 12-24 saat ısı tatbiki, subluksasyonun redüksiyonu, 3-6 hafta hareket kısıtlaması • Anterior çıkık; (Derece III) ο Sedasyon ile kapalı redüksiyon yapılır ο Takibinde 4-6 hafta hareket kısıtlaması ο Tekrarlayan ağrılı çıkıkda cerrahi gerekir • Posterior çıkık; (Derece III) ο 24 saati geçmeyen travmalarda kapalı redüksiyon; genelde ameliyat ünitesinde genel anastezi ile olur ο Eklem instabil ya da kapalı redüksiyon başarısız ise cerrahi yapılır ο Redüksiyondan 4-6 hafta sonrasına kadar hareket kısıtlaması ο Kardiyotorasik cerrahi gerekebiir tedaviye gerek olmaz • Atravmatik; benign seyir • Komplikasyonlar (non operatif tedavi) ο AD; kozmetik deformiteler, dejeneratif değişiklikler, persistan ağrı, güçsüzlük, aktivite ile instabilite ο PD; büyük damarlarda, trakeada, özefagus, brakial pleksus hasarlanması Belirgin Patolojik ve Cerrahi Özellikler • Eklem bileşkesi bozulması • Posterior SK ligaman bozukluğu • Anterior SK ligaman posteriordan daha zayıftır KLİNİK Başvuru • En sık işaret/semptomlar ο Ağrı, şişlik, SK eklemde deformite • Diğer işaret/semptomlar ο Kol hareketi esnasında göğüs ve omuz ağrısı ο Etkilenen kol göğüsü çaprazlayan karşı kol tarafından desteklenir ο Tutulan tarafa doğru başta eğilme ο Tutulan omuz: kısalık ve öne doğru düşüş • Klinik profil ο Anterior çıkık Posteriora çıkıkdan daha az ağrılı Omuz hareketyle medyal klavikula belirginleşir ο Posterior çıkık Potansiyal olarak hayatı tehdit edici durumdur Dispne, disfaji, venöz konjesyon, parestezi Sternum yanında “sulkus tipi” deformite Fiziksel bulgular AD’den daha sinsidir ο Atravmatik çıkık; hafif semptomlarla gelir TANISAL KONTROL LİSTESİ Göz Önünde Bulundur • SK çıkıkları nadirdir • AD, PD’den çok daha sık görülür • PD’de superior mediasten yapıları hasarı Görüntü Yorumlama Püf Noktaları • BT en iyi görüntüleme yöntemidir • Direkt grafiler çıkığın yönünü göstermede yetersiz Demografi • Yaş ο Gençler ο Yaşlılarda AD gelişir belirgin travma hikayesi olmadan medyal klavikulada ağrısız kitle • Cinsiyet ο E>K ο Atravmatik olanlar genç kızlarda daha sık • Epidemiyoloji ο SK çıkıkları nadiridir %3 omuz kemeri hasarları Tüm çıkıkların <%1 Travma hastalarının %0.6’sında ο SK çıkıkların %90-95 oranında anteriordur ο Genellikle belirgin bir travma ile ilgililer SEÇİLMİŞ KAYNAKLAR 1. Ernberg LA et all; Radyographics evoluation of the acromioclavicular and sternoclavicular joints. Clin Sports Med. 22 (2);255-75, 2003 2. Aslam M et all; Pictorial re wiew; MRI of the sternum and sternoclavicular joints, Br J Radiol. 75(895); 627-34, 2002 3. Saldago RA et all; Post-traumatic posterior sternoclavicular dislocation; case report and rewiew of the litherature. Emerg Radiol. 9(6);323-5, 2002 4. McCulloch P et all; Radiographic clues for high-energy trauma; tree cases of sternoclavicular dislocation. AJR Am J Radiol. 176(6);1534, 2002 5. Ferrera PC et all; Sternoclavicular joint injuries. Am J Emerg Med. 18(1);58-61, 2000 6. Destouet JM et all; Computed tomography of the sternoclavicular joint and sternum. Radiology. 138(1);123-8,1981 2 10