AKSİYEL İSKELETTE ROMATOİD ARTRİT Artritler: Eroziv TERMİNOLOJİ − Eğer atlasın ön arkusunun C2’ye göre pozisyonu sıkışmayı destekliyorsa BT sürecin derecesini gösterecektir • Tek taraflı atlantoaksiyel sıkışma ο C1-C2 düzeyinde tek bir faset eklemin erozyonları ve kollapsının sonucu Tek taraflı kollaps akut tortikollisle sonuçlanır Subaksiyel subluksasyon ο Bağ insitabilitesi, faset ve unkovertebral eklem eroziv hastalığı ile osteoporozun birlikteliği sonucu Erozyonlar ve bağ hasarı omur gövde platolarının birbirinin üzerinde anormal hareketine izin verir subluksasyon Zeminde var olan osteoporoz ve anormal hareketle kombine unkovertebral eklem pannusu plato yıkımı ο Yan radyografide “merdiven basamağı” deformitesi izlenir Eşlikçi plato yıkımı enfeksiyonu gösteriyor olabilir ο Erişkin RA’inde füzyon çok nadirdir ama plato yıkımı görülebilir • Osteoporoz Kısaltmalar • Romatoid artrit (RA) Tanımlar • Birincil hedef olan eklemlerde kronik progresif sistemik inflamatuar hastalık ο Atlantoaksiyel (AA) subluksasyon = C1-C2 subluksasyon = AA subluksasyon ο Atlantoaksiyel sıkışma = kranial çökme = C1-C2 sıkışma = AA sıkışma GÖRÜNTÜLEME Genel Özellikler • En iyi tanısal ipucu ο Tamamen eroziv hastalık, en sık olarak C1-C2 ekleminin tutulumu • Yerleşim ο C1 ve C2 fasetleri, unkovertebral eklemler, dens, peridens bursa ο Servikal fasetlerin subaksiyel (C2’nin altı) tutulumu ve unkovertebral eklemler ο Torakolomber omurga ve sakroiliyak eklemlerde görüntüleme yöntemleriyle gösterilemeyen mikroskopik tutulum olabilir • Boyut ο Hafif pannus oluşumu ile kord tutulumunun eşlik ettiği belirgin insitabilite arasında değişken BT Bulguları • Eroziv hastalığın uzanımı daha iyi gözlenir • Dens çevresinde pannus görülebilir • Koronal ve sagital reformatlar faset ve unkovertebral erozyonların miktarını gösterir • AA sıkışma daha belirgin olabilir ο Densin izdüşümü Chamberlain çizgisinin (sagital kesitte sert damaktan opistiona uzanır) > 5 mm yukarısında ο Densin Wackenheim hattını (sagitalde klivus boyunca uzanır) kesmesi • Hasta supin pozisyonda tetkik edildiğinden BT’de AA subluksasyonun azalabileceğine (bu nedenle olduğundan az değerlendirilebileceğine) dikkat ediniz Radyografik Bulgular • Dens erozyonları ο Çevreleyen bursanın inflamatuar pannusuna tarafından ο Yan ya da ağız açık odontoid pozisyondaki radyografilerde görülür • Atlantoaksiyel subluksasyon ο İnflamatuar pannus tarafından transvers bağın bütünlüğünün bozulması ο Dens ve atlasın ön arkı arası normal mesafe < 4 mm AA subluksasyon mesafe 9 mm’ye ulaşana dek genellikle semptomsuz ο Yan radyografinin değerlendirilmesi Fleksiyon ve ekstansiyon radyografileri olmazsa belirgin olmayabilir − Fleksiyon genellikle maksimum subluksasyonu gösterir − Ekstansiyon pannusun tam redüksiyonu önlediğini gösterebilir • Atlantoaksiyel sıkışma ο C1-C2 de faset eklemlerin kollapsı ve erozyonu sonucu İki taraflı faset kollapsıyla birlikte dens foramen magnum boyunca uzanıp kord semptomlarına neden olabilir ο Yan radyografinin değerlendirilmesi Normalde atlasın ön arkusu densin üst parçasının komşuluğunda olmalıdır − Ön arkusun C2 gövdesi ya da dens gövdesinin komşuluğunda olması AA sıkışmayı gösterir Yan radyografide mastoidlerin üzerini örtmesi nedeniyle densin foramen magnum boyunca sıkışması kolaylıkla izlenemeyebilir. MR Bulguları • T1A ο Pannus düşük sinyalli kitle-benzeri görünümde • T2A (T2 ağırlıklı) ο Pannus heterojen düşük ve yüksek sinyal içerir ο Faset ve unkovertebral eklemlerde yüksek sinyali sinoviyal sıvı ο Yüksek sinyalli erozyonlar ve kemik iliği ödemi • STIR ο T2 A ile aynı, ancak anormal kord sinyali daha belirgin olabilir Kontüzyon ya da sirinks • Kontrastlı (YB) yağ baskılı T1A ο Erken RA’in tanısında yüksek duyarlılık ο Pannus kontras madde ile belirgin parlaklaşır ο Erken erozyonlar parlaklaşır Görüntüleme Önerileri • En iyi görüntüleme yöntemi ο Radyografiler, fleksiyon ve ekstansiyonda yan ο BT: Radyografilere ek olarak Erozyonların miktarı daha iyi görüntülenir AA sıkışma iyi gösterilir ο MR: Radyografilere ek olarak Pannus açıkça görülür, genellikle odontoid çevresindedir Kord basısı ve hasarı direk olarak görüntülenir 1 9