GEÇİCİ KEMİK İLİĞİ ÖDEMİ VE BÖLGESEL GEZİCİ OSTEOPOROZ Kemik İliği Ödemi ve Nekroz: Kemik İliği Ödemi TERMİNOLOJİ Sintigrafi Bulguları Tanımlar • Geçici kemik iliği ödemi sendromu: Eklem çevresini merkeze alan ağrılı kemik iliği ödemi; etiyoloji bilinmiyor ve kendini-sınırlayıcı ο Geçici bölgesel osteoporoz (GBO): Kemik iliği ödemi ve radyografik osteoporozun olduğu, muhtemelen geçici kemik iliği sendromunun bir alt grubu Bölgesel gezici osteoporoz: Gezici patern gösteren GBO Kalçanın geçici osteoporozu (KGO): Kalçaya (en sık yerleşim) spesifik GBO • Kemik sintigrafisi ο Artmış tutulum, nonspesifik AYIRICI TANI Kemik İliği Ödemi Paterni • MR görüntüleme paternine uygulandığında nonspesifik tanımlayıcı; geniş ayırıcı tanısı KGO, erken osteonekroz, enfeksiyon, tümörü içerir Ostenekroz (ON) • İlik ödemi ve sıvı 1. bulgu olabilir • ON eklem bütünlüğünü korumak için erken girişim gerektirebileceğinden takip sırasında ayırım önemli GÖRÜNTÜLEME Genel Özellikler Septik Eklem • Radyografi osteoporoz ve eklem sıvısını gösterir • MR muhtemelen yaygın yumuşak doku değişikliklerini gösterirken kemik değişiklikleri değerlendirmede sınırlı • İlerlemiş ise kıkırdak yıkılır, kemik erozyonları • En iyi tanısal ipucu ο Radyografi: Ağrının başlangıcından itibaren 8 hafta içinde femur baş ve boynunda osteopeni ο MR: Ödem paterni, yüksek derecede duyarlı ancak özgül değil • Yerleşim ο Alt ekstremite: Proksimal femur > distal femur ο Gebe kadınlarda sol kalça favori • Morfoloji ο Morfolojik değişiklikler yok: Varlığı diğer etiyolojileri ya da kırık ile komplikasyonu gösterir PATOLOJİ Genel Özellikler • Etiyoloji ο Bilinmiyor, kendini-sınırlayıcı Belirgin Patolojik ve Cerrahi Özellikler • Kemik iliği içinde yüksek basınç • Normal eklem kıkırdak ve korteks • Sıvı ve sinoviyal inflamasyon Görüntüleme Önerileri • En iyi görüntüleme yöntemi ο GBO tanısı MR ve radyografi bulgularının kombine edilmesini gerektirir • Protokol önerisi ο Görüntülemenin zamanı tanıyı koymak için esastır Eğer çok erkense çok önemli bulgu olan osteopeni saptanamayabilir Özellikle osteopeni hiç gelişmemişse osteonekrozu ekarte edebilmek için ± takip MR Mikroskopik Özellikler • Ödem, reaktif yeni kemik oluşumu KLİNİK Başvuru • En sık işaret/semptomlar ο Günler içinde şiddetli ağrı gelişir Radyografik Bulgular • KGO tanısını doğrulamak için semptomların başlangıcından sonra 8 hafta içinde osteopeni olması gerekmektedir • Osteopeni femur başı korteksinde tam kayıp ya da incelme, trabeküler incelme oluşturacak kadar belirgin olabilir ο Agresif değişiklikler (kemik yıkımı, eklem aralığı daralması) yok ο Artritik değişiklikler (eklem aralığı daralması, subkondral skleroz, kist) yok Demografi • Yaş ο 2., 3. dekadlar • Cinsiyet ο Başlangıçta gebe kadınlarda tanımlandı, ancak ortayaşlı erkeklerde sık Doğal Seyir ve Prognoz MR Bulguları • Femur başı ilik ödemi ο T1A (T1 ağırlıklı) sinyal, T2A (T2 ağırlıklı) sinyal, kontrast tutulumu, pik kontrastlanma gecikebilir ο Tüm subkondral alanı etkilemez ο Femur boynuna değişken uzanım ο ± asetabuler tutulum • Geri dönüşümsüz değişiklikler yok ο Subkondral düşük sinyal, eklem yüzey düzensizliği • Az miktarda eklem sıvısı • Komşu yumuşak doku değişiklikleri genelde yok ya da minimal • Kendini-sınırlayıcı, genellikle birkaç ay sonra düzelir, görüntüler normalleşir • Gezici olabilir, başka bir eklem (genellikle kalça ya da diz) ya da aynı eklemde başka bir yerleşim • Yetmezlik kırığı ile komplike olabilir • Konservatif, yük-binmesinden kaçınma • Güçten düşürücü ağrı için dekompresyon önerilebilir, hastalığın daha kısa seyretmesini sağlar Tedavi SEÇİLMİŞ KAYNAKLAR 1. Korompilias AV et al: Bone marrow edema syndrome. Skeletal Radiol. 38(5):425-36, 2009 2. Roemer FW et al: MRI-detected subchondral bone marrow signal alterations of the knee joint: terminology, imaging appearance, relevance and radiological differential diagnosis. Osteoarthritis Cartilage. 17(9):1115-31, 2009 10 7