KALÇA İMPLANTI Ortopedik İmplantlar veya Artrodezler: Artroplastiler ve Artrodezler TERMİNOLOJİ Tanımlar • Total kalça artroplastisi (TKA): Hem femoral baş hem de asetabulumun değişimi • Hemiartroplasti ve endoprotez: Sadece femoral başın değişimi ο Eşlik eden kalça artriti bulunmaksızın yer değiştirmiş supkapital kırık veya osteonekroz olgularında kullanılır • Kalça yeniden yüzey oluşturma: Kısa bir sap ile baş kesiminin bırakılarak femur başı yüzeyinin değişimi ο Genç hasta popülasyonlarında kullanılır ο Standart TKA revizyonuna müsade edip kemik rezervini devam ettirerek, hastalarda TKA’nın ömrünü teorik olarak arttırmaktadır • GÖRÜNTÜLEME Radyografik Bulgular • Komponentlerin ilk yerleştirilişi ο Karşı taraf ile eşit uzunlukta Uzunluk kabın pozisyonuna, femoral sapa veya boyun, baş veya polietilenin boyutuna göre değişebilir Değerlendirme: Transiskiyal hattı çiziniz, belirteçler arası mesafeyi (örneğin büyük ve küçük trokanter) ölçünüz, sonra iki tarafı karşılaştırınız Aşırı uzatma: Kas spazmı çıkık Kısalma: Kalça kasları etkisiz, kalçayı çıkık için risk altında bırakır ο Asetabuler kab pozisyonu Lateral açıklık açısı: 40° ± 10° − AP radyografilerde ölçülen, transiskiyal hatta göre açılı açık (düz) yüzey − Artmış lateral açıklık Artmış çıkık riski − Metal üzerine metal TKA’da, metalin artmış serum seviyesi ile ilişkili aşırı lateral açıklık, muhtemelen artmış kenar yüklenmesine bağli − Azalmış lateral açıklık Kalça tamamen abduksuyondayken başın dışarıya dönmesi Kabın anteversiyonu − AP: Versiyonu gösterir ancak anteversiyon veya retoversiyon olduğunu ayırt edemez − “Lauenstein” üzerinde kemik asetabulum ile hizalanır − Lateral uyluk üzerinde normal olarak 15° ± 10° − Uyluk lateral ölçümü hasta pozisyonuna dayanır; pelvisin rotasyonundan etkilenir (masanın uç kısmı üzerinde diz fleksiyonda iken görüntüleme yapılması bu durumu azaltabilir) − Retroversiyon veya aşırı anteversiyon kalça çıkığında yatkınlığı artırır Kabın medyal-lateral pozisyonu − Rotasyonun horizontal merkezi normal kalçayla benzerdir − Eğer rotasyon merkezi iliopsas kasının lateraline düşerse, medyalizasyonun azlığı kalçayı çıkık için risk altında bırakır − Aşırı medyalizasyon medyal asetabulumu kırık için risk altında bırakır ο Femoral komponent pozisyonu Nötralden hafifçe valgusa doğru (proksimalde lateral endosteum, distalde medyal endosteuma karşı implantın yerleşimi) Varus pozisyonu implantın gevşemesinde etkendir • İmplant kırığı • • • • • ο Kap konveksivitesi üzerinde herhangi bir yerde kırılabilir Çevresel sementin kırığı olarak görülen polietilen kap kırığı ο Genellikle distal uca yakın yerleşimli sap kırığı Genellikle yer değiştirir fakat genellikle hafifçe bükülmüştür Çıkık ο Femoral baş asetabuler kabından ayrılmıştır Etken olan komponent malpozisyonuna bakınız − Anormal lateral açıklık açısı (>50° veya <30°) − Anormal kap versiyonu (retroversiyonda veya >25° antreversiyonda) − Kabın medyalizasyonunda azalma − Anormal ekstremite uzunluğu (uzun veya kısa) ο Polietilen çıkığı Metal destekten ayrılmış olabilir − Polietileni yerinde tutan “tines” veya metal kamaların yumuşak doku içerisinde görülmesi − Kabın desteğinden ayrı bir lüsensi olarak polietilenin görülmesi Stres kalkanlama ο Sıklıkla büyük trokanteri içine alan proksimal femurun lateral metafizinde görülür ο Rezorbe olmuş kemik: Göreceli lüsensi, incelmiş korteks Enfeksiyon ο Radyografiler genellikle normaldir klinik kuşku varsa aspirasyon gereklidir ο Reaktif kemik ile serpijinöz kemik destrüksiyonu ο Periost reaksiyonu Gevşeme ο Komponent pozisyonunda değişiklik Hizanın değişmesi (eğim) Süperior-inferior pozisyonda değişiklik (çökme) − Kap süperiora çöker, femoral komponent inferiora, şafta doğru çöker Çökme veya eğim, sıklıkla çevresel komponent lüsensisi olmaksızın gerçekleşir − Yanlış gevşemeden ayırt edebilmek için postoperatif indeks radyografilerle karşılaştırma mutlaka yapılmalıdır ο Sementli komponent Komponentin büyük bir kısmını çevreleyen kemik-sement arayüzünde > 2 mm lüsensi; sıklıkla sklerotik kenara sahiptir Sement-komponent arayüzünde > 2 mm lüsensi Kırık semet ο Sementsiz komponent Komponentin büyük bir kısmını çevreleyen, sıklıkla sklerotik kenarı bulunan, kemik-komponent arayüzünde > 2 mm Femoral uçta aşırı skleroz, hem kortikal hem de endosteal hipertrofi − Gevşemenin ikincil belirtisi olarak kabul edilen medüller kanalı geçen kemik köprüleri − Sementsiz sap kısmında daha az olan kemik formasyonları normal kabul edilebilir, fakat progresyon açısından takip edilmelidir Komponent aşınması ο Gevşeme ile sementsiz artroplastinin tanecikli yüzeyi ayrılabilir ο Asetabulum ve femoral baş arası genişliğin değişimi ile gösterilen polietilen aşınma Aşınma genellikle (inferomedyal kısım ile karşılaştırıldığında) daha fazla yük taşıyan süperolateral kısımda Partikül hastalığı ο Morfoloji 7 11