ARTMIŞ YA DA AZALMIŞ İLİK HÜCRESEL YAPISI Kemik İliği: Dağılım Paterni ο Uyarılmış ilik %35’den daha fazla kontrast tutmaz • PET/BT ο Kemoterapiyi takiben geri cevap iliği: Ilımlı lum ο GCSF nedeniyle uyarılmış edilmiş ilik: Yoğun lum • Süre belirsiz, 3-4 hafta sınırları içinde olabilir Sintigrafi Bulguları tutututu- • Aplastik anemi ο Hiposellüler ilik (“boş”, %30 kırmızı hücreler) ο Adipositler, fibröz stroma, aralıklı dağılmış lenfositler ve plazma hücreleri yerleşmiş ο Fibrozis ya da infarkt gelişebilir • Seröz atrofi ο Hemotopoetik ve yağ hücrelerinin her ikisinde yok olma ο Mukopolisakkaridlerin ekstrasellüler birikimi AYIRICI TANI Artmış Kırmızı İliğin Ayırıcı Tanısı • Yukarıda tartışıldığı üzere kırmızı ilik rekonversiyon, repopülasyon, stimülasyonu • Kemoterapiden kaynaklanan geri cevap • İlik depozisyon hastalığı (Gaucher dahil) • Miyelofibrozis, miyelodisplazi • Tümör ο Lösemi/lenfoma, multipl miyelom, karsinomatozis ο Kırmızı ilik ile karşılaştırıldığında STIR, kontrast parlaklaşması, karşı faz görüntülemede Sİ göstermeye eğilimli KLİNİK Başvuru • En sık işaret/semptomlar ο Aplastik anemi başlangıçta genellikle aşamalıdır Halsizlik, solukluk, dispne, peteşi, ekimoz Enfeksiyon riskinde artış ο Seröz atrofi %80’i anemi ya da kilo kaybı ile ortaya çıkar Demografi Azalmış Kırmızı İliğin Ayırıcı Tanısı • Yukarıda tartışıldığı üzere ileri yaş, aplastik anemi, fokal radyasyon • Sitoksik kemoterapi (geçici ilik baskılanması) ο Özellikle metotreksat ile bildirilmekte • NSAİİ’lar nadiren ilik baskılanmasına neden olabilir • Yaş ο Aplastik anemi her yaşta görülür ο Seröz atrofi genellikle erişkinlerde • Cinsiyet ο Aplastik anemi: Cinsiyet tercihi yok ο Seröz atrofi E:K = 1.5:1 Doğal Seyir ve Prognoz PATOLOJİ Genel Özellikler • Etiyoloji ο İlik rekonversiyonu Artmış oksijen ihtiyacı – Şiddetli atletizm, sigara içimi, obezite, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, yüksek irtifa ο İlik repopülasyonu Şiddetli orak hücreli anemi, talasemi ο İlik uyarılması Granülosit hücresi stimülan faktör (GCSF) – Yüksek yoğunluklu kemoterapiyi ve kemoterapi sonrası nötropeniden iyileşmeyi arttırır – Lökoferez öncesi hücresel öncüleri uyarmak için ilik donörlerinde kullanılır ο Miyelotoksinler nedeniyle aplastik anemi gelişebilir Benzen, alkile edici ajanlar, kloramfenikol, bazı insektisitler Tüm vücut ışınlanması Hepatit B Sitomegalovirüs, Ebstein-Barr virus, herpes zoster Olguların %50’si idiyopatik ο Seröz atrofi İleri kaşeksi, anoreksia nervoza, HIV/AIDS Kemoterapiyi takiben Kronik böbrek hastalığı gibi şiddetli hastalık durumu • Aplastik aneminin klinik gidişi önceden tahmin edilemez ο Etken faktör tedavi edildiğinde geri dünüşümlü olabilir ο Ölümcül olabilir • Seröz atrofi etiyoloik durum (örneğin anoreksi) ortadan kaldırılırsa geri dönüşlü olabilir Tedavi • Aplastik anemi ο Daha genç hastalarda kemik iliği transplantasyonu ο Daha yaşlı hastalarda immünüsüpresif ajanlar TANISAL KONTROL LİSTESİ Göz Önünde Bulundur • Yoğun repopüle ilik difüz ilik replasmanına benzeyebilir ο Tedavi öyküsü tanıyı aydınlatabilir • İlik anormallikleri muhtemelen yetersiz tanı alıyor ο Kırmızı iliğin normal paterni ve hasta yaşıyla ilişkişinin farkında olun ο İlik anormalliğinin paternine dikkat edin Aksiyele karşın apendiküler Proksimal ya da distal bölgelerin tutulumu Uzun kesimlerin etkilenen kesimleri Görüntü Yorumlama Püf Noktaları • Büyük bir alanı (örneğin bir çok omuru) etkileyen difüz ilik tükenmesi büyük olasılıkla aplastik anemi ya da ileri yaşı gösterir ο Işınlanmış ilik ışınlanma alanına-benzer konfigürasyona sahiptir; bu alan dışında normal ilik mevcuttur ο Cilt altı yağdaki azalma seröz atrofi tanısını destekler Mikroskopik Özellikler 9 8 • Normal erişkin kırmızı iliği ο Yaklaşık olarak = hücresel ve yağlı ilik oranı • İlik repopülasyonu ο kırmızı:sarı ilik oranı ile birlikte normal kırmızı ilik SEÇİLMİŞ KAYNAKLAR 1. Zajick DC Jr et al: Benign and malignant processes: normal values and differentiation with chemical shift MR imaging in vertebral marrow. Radiology. 237 (2):590-6, 2005