STRES/YETMEZLİK KIRIĞI ??????? Giriş: Travmatik Yaralanma, Özel Konular Osteoblastik kemik rezorbsiyon sonrası bu alana geçer Stres kırığı rezorbsiyonun kemik replasmanının üzerine çıktığı en güçsüz dönemde oluşur Stres kırığı zaman içinde değişkenlik gösterir Erken dönemde yaralanma korteksin uzun segmenti boyunca dağıtılır (stres reaksiyonu olarak adlandırılır) Devam eden mikrokırıklar ile fokal segment hızla daha zayıflar – Bu alan tekrarlayan yüklenmeler sırasında kemik için deformasyonda bir odak haline gelir – Bu alanda mikrokırıklar gelişir – Tamir işlemi mikrokırık alanı ile ilişkili olarak daha fokaldir Kas güçsüzlüğü de yaralanmaya katkıda bulunabilir Eğer zayıf olan kas mevcut ise bu daha az koruma sağlar ve kemikteki yükü arttırır Yorgunluk kırığı Atletlerde olduğu gibi tekrarlayan aktivite – Koşma, uzun ve devamlı yürüme ve şnav Yetmezlik kırığı Senil osteoporoz Anoreksi Romatoit artrit veya diğer inflamatuar durumlar Steroid kullanımı Etanol kullanımı Renal osteodistrofi Radyasyon osteiti Eklem protezinden kaynaklanan stres Cirit: ulna, humerus Futbol: tibya, pubis Yüzme: tibya, metatarslar Buz pateni: fibula, tibya, metatarslar Aerobik: tibya, fibula Balerin: omurga (pars interartikülaris), tibya, fibula, metatarslar, sesamoid Kriket: humerus, omurga Golf: alt kostalar, ulna, sternum, tibya, hamatum çengeli Eskrim: pubis Hentbol: metakarplar Su kayağı: pars interartikülaris Kürek çekme: alt kostalar Atıcılık: korakoid çıkıntı Voleybol: pisiform Jimnastik: fibula, pars inter artikülaris, humerus (pektoralis yapışma alanında periostit) Güreşçiler: sternum Halterciler: humerus (pektoralis yapışma yerinde periostit). ο ο ο ο Doğal Seyir ve Prognoz • Hareket önlenir ise tam iyileşme • Hareketsizlik sağlanamazsa tam kırığa doğru ilerleyibilir Tedavi • Yüklenmeden koru; ileri ise hareketsizlik • Osteoporotik hastada tam kırık cerrahi tespiti gerektirebilir KLİNİK TANISAL KONTROL LİSTESİ Başvuru • En sık işaret/semptomlar ο Lokalize ağrı ο Fokal hassasiyet ο Yumuşak doku şişliği Göz Önünde Bulundur • Tipik yerleşimlerde stres kırığı Görüntü Yorumlama Püf Noktaları • Radyografiler özellikle yaralanmanın ilk fazında normaldir. • Stres yaralanması kuşkulu ise uygun özgeçmişi araştır • Stres kırığının biyopsisinden kaçınılmalıdır ο Biyopsi kemiği daha zayıflatır daha uzun hareketsizlik ο Kırığın biyopsisi histolojik olarak agresif kemik tümörü ile karışabilir Demografi • Yaş ο Yorgunluk kırığı: genç atletik adolosanlar veya erişkinler ο Yetmezlik kırığı: daha çok yaşlı veya düşkün hastalarda • Cinsiyet ο Yorgunluk kırığı: K > E ο Yetmezlik kırığı: K < E • Epidemiyoloji ο Spor hekimliğinde görülen hastaların %10’nda stres kırığı vardır Özellikle koşucularda sıktır ο Alan genellikle tekrarlayan aktivitenin tipi ile ilişkilidir Koşucular: Pubik ramus, femur boynunun kaide bölümü, tibya şaftı, fibula, metatarsal şaft, sesamoid Sırtta ağır taşıma veya hammallık: klavikula ve üst kostalar Tenis: humerus, ulna, metakarplar Beyzbol atıcısı: humerus, skapula, 1. kosta, ulna Beyzbol vurucusu: kosta Beyzbol yakalayıcısı: patella Basketbol: patella, tibya (ön orta şaft kötü iyileşir), kalkaneus, sakrum, naviküler kemik SEÇİLMİŞ KAYNAKLAR 1. Brockwell J et al: Stress fractures of the foot and ankle. Sports Med Arthrosc. 17 (3):149-59, 2009 2. Davis KW: Transient migratory osteoporosis or insufficiency fracture? J Clin Rheumatol. 15 (3):153, 2009 3. Hodnett PA et al: MR imaging of overuse injuries of the hip. Magn Reson Imaging Clin N Am. 17 (4):667-79, vi, 2009 4. Krestan C et al: Imaging of insufficiency fractures. Eur J Radiol. 71 (3):398-405, 2009 5. Campbell SE et al: Imaging of stress injuries of the pelvis. Semin Musculoskelet Radiol. 12 (1):62-71, 2008 6. Silva MJ: Biomechanics of osteoporotic fractures. Injury. 38 Suppl 3:S69-76, 2007 7. Pepper M et al: The pathophysiology of stress fractures. Clin Sports Med. 25 (1):1-16, vii, 2006 8. Snyder RA et al: Epidemiology of stress fractures. Clin Sports Med. 25 (1):37-52, viii, 2006 9. Knapp TP et al: Stress fractures: general concepts. Clin Sports Med. 16 (2):339-56, 1997 1 6