AKSİYEL İSKELETTE ROMATOİD ARTRİT Artritler: Eroziv AYIRICI TANI ο Pik başlangıç yaşı: 4.-5. dekadlar • Cinsiyet ο E:K = 1:3 • Epidemiyoloji ο RA tüm dünya populasyonunun %1’inde Bazı Yerli-Amerikan populasyonunda %5 ο RA’li hastaların %50’sinde servikal omurga tutulumu mevcuttur Atlantoaksiyel Subluksasyonun Ayırıcı Tanısı • Seronegatif spondilartropatiler ο Subluksasyon ankilozan spondilit, enteropatik spondilit, psöriatik spondilit ya da kronik reaktif spondilitte görülebilir ο Sindesmofitler spondilartropatiyi gösterir ο Vertebra korpus ya da faset füzyonu spondilartropatiyi gösterir; erişkin RA inde füzyon çok nadir görülür • Jüvenil idiyopatik artrit (JİA) ο Sıklıkla hipoplastik omur gövdelerinde “boyunlaşma” ile birlikte füzyone seviyeler mevcuttur Doğal Seyir ve Prognoz • Şiddetli hastalıkta radikülopati ya da servikal miyelopati gelişebilir • Eğer hastada kranioservikal bileşke insitabilitesi mevcutsa morbidite ve mortalite Plato Anormalliklerinin Ayırıcı Tanısı • Disk aralığı enfeksiyonu ο Sıklıkla listezisin eşlik ettiği plato yıkımı ο Birden çok seviyeyi etkileyebilir ο Genellikle C1-C2 düzeyini tutmaz Tedavi • RA’in tedavisi: Genellikle eklem harabiyetinden önce hastalığı baskılamak amaçlı hızla arttırılan tedavi sürecinde ağrıyı da rahatlatma amaçlı kombinasyon ο Nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ) Semptomatik tedavi; hastalık sürecini değiştirmez ο Glukokortikoidler (oral ya da intraartiküler) İnflamasyonu hızla kontrol eder; yavaş-etkili ilaçların etkisini gösterebilmesi için zaman sağlar ο Hastalığı modifiye eden antiromatoid ilaçlar (DMARDs) Eklem harabiyetini baskılar (metotraksat, sulfasalazin, antimalaryaller, altın, v.b.) ο “Biyolojikler”: Anti-TNF-α ilaçlar, anti-interlökin-1 Sitokinlerin (özellikle tümör nekroz faktör-α ve interlökin-1) RA’in patofizyolojisindeki rolü yeni tanımlandı • Semptomatik servikal omurga insitabilitesinin tedavisi ο Transoral odontoidektomi ο Oksiput-C1-C2’nin posterior füzyonu ο Laminektomi ve faset füzyonu/stabilizasyonu • Bazıları C1-C2’nin genel cerrahi tedavisinin morbidite ve mortalitesini azaltabileceğine inanıyor PATOLOJİ Genel Özellikler • Etiyoloji ο RA’in etiyoloji bilinmemektedir ο Tahmin edilen patofizyoloji genetik olarak yatkın konağın bazı bilinmeyen antijenlere karşı kalıcı immünolojik cevabıyla ilişkili olduğudur • Genetik ο Genetik yatkınlık Monozigotik ikizlerde görülme (%25) 1. derece akrabalarda genel populasyona oranla 4 kat fazla RA gelişimi ο Aile üyesinin etkilenmiş olması muhtemeldir, bireysel değildir Belirgin Patolojik ve Cerrahi Özellikler • Sinoviyal döşeme hipertrofik, ödemli • Eklem distansiyonu, kemik erozyonu, kıkırdak yıkımı Mikroskopik Özellikler • CD4 yardımcı T hücrelerin organize birikimi, antijen sunan hücreler, lenfoid folliküller • Romatoid faktörü de içerecek şekilde fazla miktarda üretilmiş immunglobulin • Sinovyumda anjiogenezis TANISAL KONTROL LİSTESİ Görüntü Yorumlama Püf Noktaları • AA sıkışmayı değerlendirmek için atlasın ön arkının odontoide oranla lokalizasyonunu takip edin • Nötral yan radyografi ve BT tetkiklerinde AA subluksasyonun olduğundan daha az olarak değerlendirilebileceğini hatırlayın KLİNİK Başvuru • En sık işaret/semptomlar ο Aksiyel hastalıklı hastalar çok geç olana dek nadiren ilişkili semptomlar gösterir AA sıkışma ile birlikte kord semptomları Belirgin AA subluksasyon (>9 mm) ile birlikte kord semptomları Tek taraflı C1-C2 faset kollapsı ile birlikte ağrılı tortikollis Aksiyel hastalıklı hastalar aslında her zaman aynı zamanda belirgin periferal hastalığa (eller/ayaklar) sahiptir SEÇİLMİŞ KAYNAKLAR 1. Kauppi MJ et al: Rheumatoid atlantoaxial subluxation can be prevented by intensive use of traditional disease modifying antirheumatic drugs. J Rheumatol. 36(2):273-8, 2009 2. Narvaéz JA et al: Bone marrow edema in the cervical spine of symptomatic rheumatoid arthritis patients. Semin Arthritis Rheum. 38(4): 281-8, 2009 3. Narvaéz JA et al: Cervical spine involvement in rheumatoid arthritis: correlation between neurological manifestations and magnetic resonance imaging findings. Rheumatology (Oxford). 47(12):1814-9, 2008 4. Paus AC et al: High mortality rate in rheumatoid arthritis with subluxation of the cervical spine: a cohort study of operated and nonoperated patients. Spine. 33(21):2278-83, 2008 1 10 Demografi • Yaş