STRES/YETMEZLİK KIRIĞI ?????? Giriş: Travmatik Yaralanma, Özel Konular TERMİNOLOJİ Eşanlamlılar • Yorgunluk kırığı, yetmezlik kırığı, osteoporotik kırık, stres kırığı ο Radyografide lineer skleroz ve fokal periost reaksiyonu ο Skleroz genellikle major trabeküllere dik açılıdır ο Sub kondral yetmezlik kırığı: fokal veya yaygın sub kortikal skleroz Tanımlar • Stres veya yorgunluk kırığı normal kemik üzerine anormal tekrarlayan stresten kaynaklanır • Yetmezlik kırığı anormal kemik üzerine normal stresten kaynaklanır BT Bulguları • Kırık hattının lineer lüsensisi görülür • Komşu alanda skleroz ve reaksiyon kırığın süresi ile ilişkilidir • Longitudinal stres kırığının değerlendirilmesinde ortogonal reformat görüntüler optimaldir GÖRÜNTÜLEME MR Bulguları • Erken stres kırığı ο Kemik iliği ödemi Düşük sinyal T1A, yüksek sinyal T2A MR Fokal veya difüz olabilir ο Fokal kortikal veya medüller kırık görülmeyebilir Difüz kemik iliği ödemi ± fokal kırık olmaksızın periost reaksiyonu = stres reaksiyonu ο Çevreleyen yumuşak doku ödemi Sub akut veya kronik stres kırığı ο Kırık hattı tüm sekanslarda daha iyi görülür ο Kemik iliği ve yumuşak doku ödemi daha az belirgindir ο Kırık alanı komşuluğunda periostal yeni kemik oluşumu Genel Özellikler • En iyi tanısal ipucu ο Radyografiler: Lineer skleroz ± periost reaksiyonu ο MR: Kemik iliği ve yumuşak doku ödemi ile çevrelenmiş düşük sinyalli kırık hattı • Yerleşim ο Pelvis Sakrum Pubik ramus (inferior > süperior) ο Femur Femur boynu Proksimalde ve orta diyafizde, sub trokanterik bölgeyi kaplayacak şekilde 1/3 orta bölümde medyal kortekste daha sıktır Distal diyafizde posterior korteks ο Uzun kemik longitudinal Femur Tibya Fibula ο Tibya Posterior korteks Sıklık: proksimal 1/3 > distal 1/3 > orta 1/3 Koşucularda “Şinsplint” ο Fibula Lateral malleolun proksimalinde şaftta daha sık Proksimal 1/3 bölümde daha az ο Ayak bileği • Kalkaneus • Naviküler ο Ayak Metatarslar (2. ve 3. metatarsta %90 tutulum 4. diğer sıklık alanı) – Askeri personelde “marş kırığı” Baş parmağı sesamoidleri ο Üst ekstremite ve kostalarda daha az sıklıkla Koltuk değneği kullanımına bağlı ön kol kırıkları Silah ateşlemede (avcı omuzu) korakoid kırıkları • Boyut ο İnce sub kondral odaktan büyük lineer kırığa kadar değişkendir • Morfoloji ο Çizgisel, yarım ay biçimde, bant şeklinde veya bulut şeklinde olabilir Sintigrafi Bulguları • Erken stres kırığı: Tc-99m kemik sintigrafisi kötü sınırlı artmış tutulumu gösterir • Sub akut veya kronik stres kırığı kemik sintigrafisi daha fokal tutulum gösterir • MR’a göre daha çok duyarlı daha az özgün • Yüksek negatif ön görü değeri • Yaralanmadan sonra gecikmiş bulgular ο Yorgunluk kırığında 48 saate kadar ο Osteoporotik yetmezlik kırığında 72 saate kadar Görüntüleme Önerileri • En iyi görüntüleme yöntemi ο Radyografi en uygun 1. basamak ο Radyografiler negatif ise MR AYIRICI TANI Tümör • Periosteal yeni kemik oluşumu yüzey osteosarkomunu gösterebilir Enfeksiyon • Osteomiyelit difüz veya fokal kemik iliği ödemi ve yumuşak doku şişliği gösterir Yumuşak Doku Yaralanması • Yaralanma alanında yumuşak doku ödemi, daha az kemik iliği anormallikleri PATOLOJİ Radyografik Bulgular • Erken stres kırığı ο Radyografiler %28 tanıyabilir ο Genellikle normal • Sub akut veya kronik stres kırığı ο Radyografiler daha özgün Genel Özellikler • Etiyoloji ο Kemik tekrarlayan yüklenmeye remodelasyon ile yanıt verir Kortikal kemik başlangıçta osteoklastlar tarafından yönetilen rezorbsiyon ile remodele olur. 1 5