background image
Seçilen antibiyotiklerin özellikleri için Tablo 1-9'a bkz. Antiretroviral ajanlar bu bö-
lümde daha önce ayr>nt>l> olarak tart>fl>lm>flt>r.
Antibakteriyel Ajanlar
Çeflitli antibakteriyel ajanlar bakteri üzerinde farkl> yollar ile etki eder. Örne¤in, insanlar-
dan ve di¤er yüksek hayvanlardan farkl> olarak, pek çok bakteri d>fl ortamdaki folik asiti
kullanamaz ve bu nedenle büyümek için kendi folik asitini sentezlemek zorundad>r. Sül-
fonamidler ve trimetoprimin her biri bu sentez yolundaki farkl> bir enzimi bloke eder. Bu
nedenle her iki ajana da duyarl> olan bakteriler 2 ilaç bir arada kullan>ld>¤>nda ayr> ayr>
kullan>ld>¤>ndan daha düflük dozda bask>lan>rlar. Bu yüzden bu iki ajan ço¤unlukla sabit
kombinasyon ilac> olarak sunulur.
Kinolonlar>n farkl> bir çal>flma mekanizmas> vard>r. Tam olarak etkilerini gösterebilme-
leri için, bakteri kromozomunun çift zincirli DNA's>, DNA giraz enzimi taraf>ndan süper
sarmal haline getirilmelidir çünkü kinolonlar bu enzimi bloke eder. Oldukça genifl gram-
negatif ve gram- pozitif bakteri türlerine karfl> genifl bir etki spektrumu olan birkaç yeni
florokinolon da kullan>mdad>r.
Proteinleri yapmak için bakteri, her bir proteinin kodunu bakteriyel kromozom üze-
rindeki geninden mesajc> RNA (mRNA) olarak bilinen yeni sentezlenen özelleflmifl bir RNA
zinciri üzerine kopyalarak ifle bafllar. Antitüberküloz bir ilaç olan rifampin bu mRNA zin-
cirini sentezleyen enzimi seçici olarak bloke eder. Bir kere sentezlenince, mRNA zinciri
kendini bakteriyel ribozomlara kopyalar ve ribozomun amino asitleri proteinlere çevir-
mesini sa¤lar. Bu ifllem tetrasiklinler, kloramfenikol, eritromisin ve klindamisin taraf>n-
dan farkl> biçimlerde durdurulur; ancak ilaç kesilir ise ifllem tekrar bafllar. Etkileri geri dö-
nüflümlü oldu¤u için bu ajanlar bakteriyostatik olarak düflünülür. Karfl>t olarak, aminogli-
kozidler ribozomal protein sentezini geri dönüflümsüz olarak bozan bir antibiyotik s>n>f>-
na aittir; ilaç kesilse bile ifllem devam edemez. Bu nedenle bu ilaçlar bakterisidaldir.
Bakteriyel proteinlerin kendileri ya da enzimatik ürünleri hücreyi çevreleyen hücre za-
r> da dahil olmak üzere bakteri hücresinin geri kalan>n> olufltururlar. Polimiksin ve kolit-
sin hücre zar>n> hayati olan bariyer fonksiyonunu yerine getiremeyecek biçimde bozarlar.
Hücre zar>n>n d>fl>nda, bakteriyi çevreleyen hücre duvar> vard>r. Hücre duvar>n>n bileflen-
leri bakteri hücresinden sentezlenir ve yüzeyde birlefltirilmeden önce hücre zar> taraf>n-
dan d>flar>ya tafl>n>rlar. Bu tafl>nmay> bozan ilaçlar bir Basillus subtilis suflundan elde edil-
mifl bir topikal polipeptid olan bazitrasin ve bir glikopeptid olan vankomisindir.
Son olarak bakteri büyümesindeki kritik ad>m bakteri hücre duvar>n>n oluflumudur.
Bileflenlerinin zorunlu olan çapraz ba¤lanmas>, insan hücresindeki baflka hiçbir fleye ben-
zemeyen özel enzimler taraf>ndan sa¤lan>r. Penisilin ve benzer antibiyotik ajanlar>n büyü-
yen ailesi, bu enzimlerden birini veya daha fazlas>n> seçici olarak bask>lar. Bu aile yar> sen-
tetik penisilinleri, tüm sefalosporin benzeri ilaçlar> ve imipenem gibi al>fl>lm>fl>n d>fl>nda
yap>s> olan
-laktamlar> içerir. Bu ilaçlar>n hepsi -laktam antibiyotikler etiketi alt>nda be-
raberce grupland>r>lm>flt>r çünkü yap>sal formülleri kimyasal olarak
-laktam halkas> ola-
rak bilinen ay>rt edici 4 atomlu bir yap> ile belirgindir. Bu
-laktam moleküllerinden birin-
54
·
Genel T>pta Yenilikler