background image
olan efavirenz (sustiva), günde bir kez al>n>r, HIV'a karfl> mükemmel etkinli¤e sahiptir ve
di¤er NNRTI'lara göre çok daha az yan etkiye sahiptir. Bu ajan antiretroviral tedavide dö-
nüm noktas> olmufltur ve etkinli¤inin di¤er antiretrovirallere olan üstünlü¤ü pek çok kli-
nik çal>flmada saptanm>flt>r. Efavirenz pek çok hasta taraf>ndan iyi tolere edilebilir ve bil-
dirilen yan etkileri bafl dönmesi, uykusuzluk, garip rüyalar ve döküntüdür. Emivirin (Co-
actinon), kapravirin, kalanolid, etravirin
,
KM-1 ve TMC 125 araflt>r>lmakta olan yeni
NNRTIlard>r. Kapravirinin eflsiz bir direnç profili vard>r. Eski NNRTIlara karfl> direnç ge-
lifltirmek için tek mutasyon yetse de, kapravirine direnç gelifltirmek için HIV'>n birden çok
mutasyona u¤ramas> gerekmektedir. TMC 125, flu anda bir tak>m kontrollü araflt>rmalar
ile incelenmektedir ve bir çal>flmada, 5 ilaçl> ve üç dereceli antiretroviral tedavinin etkisi-
ne tek bafl>na sahip oldu¤u gösterilmifltir.
Proteaz inhibitörleri, öncül proteinlerin y>k>larak viral oluflum için gerekli elementlere
dönüflümünü engelleyen ve bu yolla ifllevsiz ve enfeksiyöz olmayan virionlar>n üretimi-
ne neden olan bir antiretroviral ilaç s>n>f>d>r. Bu ajanlar, esas olarak bir ya da daha fazla
nükleozid analo¤u ile birlikte çoklu ilaç tedavisinde kullan>l>r. HIV enfeksiyonu tedavi-
sinde kullan>m> onaylanm>fl olan proteaz inhibitörleri sakinavir (Invirase, Fortovase), indi-
navir
(Crixivan), ritanovir (Norvir), nelfinavir (Viracept), amprenavir (Agenerase), atazanavir
(Reyataz) ve lopinavir/ritanovir kombinasyonudur (Kaletra). Fosamprenavir (Lexiva, Telzir)
amprenavirin iyi tolere edilebilen, a¤>zdan al>nan ön ilac>d>r ve daha önce baflka antiret-
roviral tedavi kullanmamm>fl hastalarda kombinasyon tedavisi içinde kullan>labilir. Tipri-
navir
ve brekanavir yeni bir antiretroviral ilaç alt s>n>f> olan peptid olmayan proteaz inhibi-
törlerinin (NPPIs- Non peptide protease inhibitors) ilk üyeleridir. HIV proteaz enzimi için
oldukça seçicidirler ve HIV-1 ve HIV-2'nin bask>n sufllar>na karfl> oldukça güçlü in vitro
etkinlik gösterirler. Düflük doz ritonavir ve efavirenz ile kombinasyon tedavisinde tipri-
navir di¤er proteaz inhibitörlerine dirençli HIV izolatlar>na karfl> oldukça etkilidir. Prote-
az inhibitörlerinin olas> istenmeyen etkileri hiperlipidemi, pankreatit, böbrek yetmezli¤i,
lipodistrofi, rabdomiyoliz ve hepatittir.
HIV'>n insan hücresi ile birleflmesini gp120 zarf proteininin ifllevini bloke ederek en-
gelleyen füzyon inhibitörleri, araflt>r>lmakta olan yeni bir antiviral ajan grubudur. Enfuvir-
tid
(T-20, Fuzeon) HIV enfeksiyonu tedavisinde kullan>lmak üzere FDA taraf>ndan 2003
y>l>nda onaylanm>flt>r. Enfuvirtid, çok az ya da hiç aktif ilaç almayan hastalar> da kapsa-
yan çal>fl>lan tüm tedavi deneyimi olan hasta alt gruplar>nda CD4 hücre say>s>nda klinik
olarak anlaml> iyileflmeyi ve HIV viral yükünde azalmay> sa¤lar. T-1249 ve AMD-3100,
daha önce yap>lan çal>flmalarda HIV viral yükünü azaltmada oldukça etkili oldu¤u görül-
müfl olan, deneysel ikinci nesil peptid füzyon inhibitörleridir.
Halen araflt>r>lmakta olan di¤er baz> yeni deneysel antiretroviral ilaç s>n>flar> girifl, ko-
reseptör, integraz ve p7 nükleokapsid çinko parmak inhibitörlerini ve hem CXCR4 ve
CCR5 koreseptör antagonistlerini, hem de nükleusa genom transportunun, nükleer porlar
ile HIV etkilefliminin ve virus tomurcuklanmas>n>n olas> inhibitörlerini içerir.
Pek çok AIDS ilac>n>n oldukça yüksek fiyat>na karfl>l>k olarak, baz> devletler ilaç des-
tek programlar> oluflturmufllard>r. Ayr>ca pek çok AIDS ilac> üreticisi günümüzde hasta-
lara masraflar>n> karfl>layacak kaynaklar bulmak için hasta destek programlar> önermekte
veya ilaçlar> almak için hiçbir olana¤> olmayan hastalara ücretsiz ilaç sa¤lamaktad>r.
42
·
Genel T>pta Yenilikler