background image
¤umsal defektlerdir. Bu ilaç afla¤> yukar> metotreksat kadar etkilidir ve genellikle metot-
reksat>n tek bafl>na etkisiz oldu¤u durumlarda metotreksatla kombine edilir.
Siklofosfamid (Cytoxan) ve klorambüsil (Leukeran) çok güçlü immünosüpresif etkileri
olan alkilleyici ajanlard>r. Birincil etki mekanizmalar> DNA molekülünün çapraz ba¤lan-
mas> yoluyla hücresel süreçlerin durdurulmas>d>r. Bu ilaçlar>n da infertilite, kemik ili¤i
bask>lamas>, artm>fl enfeksiyon riski ve ileride malignensi oluflumu (özellikle siklofosfa-
mid kullan>m>na ba¤l> mesane kanseri) gibi yan etkileri vard>r. Sonuç olarak bu ilaçlar
Wegener granülomatozu gibi faydalar>n olas> risklere göze almaya de¤ece¤i inatç> ve ya-
flam> tehdit eden hastal>klara karfl> kullan>lmak üzere saklan>r. Siklofosfamid bunlar>n en
s>k kullan>lan>d>r ve günlük oral dozlarda veya tekrarlayan lir.
Azatiopirin () pürin metabolizmas>na etki eden bir antimetabolittir. En s>k görü-
len yan etkiler gastrointestinal semptomlar ve kemik ili¤i bask>lamas>d>r. Toplumun yak-
lafl>k %10'unda ilac>n metabolizmas>nda önemli olan tiyopürin metiltransferaz (TPMT)
enzimi düflüktür. Düflük TPMT düzeyleri daha belirgin kemik ili¤i bask>lamas> ve toksi-
siteye sebep oldu¤u için enzim düzeyi ölçümü risk alt>ndaki hastalar>n belirlenmesinde
yararl> olabilir.
Siklosporin (Neoral, Sandimmune) ve takrolimus (Prograf) özellikle T-helper hücrelerde
interlökin-2 ve di¤er sitokinlerin transkripsiyonunu inhibe eden ilaçlard>r. Daha çok
transplant hastalar>nda doku reddini engellemek için kullan>l>rlar ama otoimmün hasta-
l>klar>n tedavisindeki yararl>l>klar> da giderek daha çok kabul görmektedir. Her iki ilac>n
da en önemli yan etkileri nefrotoksisite ve hipertansiyondur. Di¤er olas> problemler ara-
s>nda nörolojik semptomlar, enfeksiyonlar ve malignensi vard>r. Bu tür risklerden dolay>
bu ilaçlar standart tedavilere cevap vermeyen inatç> vakalar için saklanmaktad>r. Nadir
görülmekle birlikte sistemik siklosporin kullan>m>na ba¤l> papilödem, halüsinasyonlar ve
aç>klanamayan göz a¤r>s> bildirilmifltir.
Mikofenolat mofetil (CellCept) lenfositlerde guanozin üretimini inhibe ederek hücresel
proliferasyon ve antikor üretimini azalt>r. Bu da asl>nda transplant hastalar>nda kullan>-
lan ve giderek immünolojik hastalarda daha fazla kullan>m bulan bir ilaçt>r. Bafll>ca yan
etkileri gastrointestinal semptomlar, kemik ili¤i bask>lamas> ve artm>fl enfeksiyon riskidir.
Sonuç olarak di¤er ilaçlara ilaveten kullan>labilecek, hastalarca iyi tolere edilebilecek bir
ilaç gibi görünmektedir. Bu ilaç nispeten yeni oldu¤u için otoimmün hastal>klar>n tedavi-
sindeki rolü tam aç>klanamamaktad>r.
Cush JJ,Kavanaugh A, Stein CM. Rheumatology: Diagnosis and Therapeutics. 2nd ed. Philadelphia:
Lippincott Williams & Wilkins; 2005.
Fraunfelder FT, Fraunfelder FW. Drug-Induced Ocular Side Effects. 5th ed. Boston: Butterworth-
Heinemann; 2001.
Harris ED, Jr, et al. Kelley's Textbook of Rheumatology. 7th ed. St. Louis: Elsevier; 2005.
Güncel Web sitesi. http://www.uptodate.com.
Yazarlar bu bölümdeki katk>lar>ndan dolay> Dr. Karen Ringwald ve Dr. Susan Ballin-
ger'e teflekkürlerini sunarlar.
200
·
Genel T>pta Yenilikler