namad>ysa, hastan>n MS aç>s>ndan da de¤erlendirilmesini önerdi.
olabilece¤ini önerebilir. Afla¤>da belirtilen di¤er çal>flma modelleri etkinli¤i ve mekaniz-
malar> saptamakta kullan>labilir.
prognoz ile ilgili de¤erli bilgiler sa¤layabilen, hastalar>n ilk baflvurular>n>n, hikayesinin
ve/veya takiplerinin araflt>r>lmas>d>r. Konular>n seçim yöntemleri, hasta özelliklerinin de-
¤erlendirilmesi, izlemin süresi ve taml>¤> olgu serisinin kalitesini belirler ve klinisyenler,
bir olgu serisinin sonuçlar>n>n kendi hastalar>na uygulanabilirli¤ine karar verirken bu hu-
suslar> göz önünde bulundurmal>d>rlar.
banl> klinik pratikteki hastalar> kullan>r. Buralarda belli ciddi hastal>klar> olan hastalara
hizmet verilebilir veya yayg>n olarak mevcut olan tedavilere cevap vermeyen özellikteki
hastalar>n oran> yüksek olabilir. Olgu serilerindeki hastalar>n bulgu ve prognoz özellikle-
ri birinci basamak göz doktorunun gördü¤ü hastalar>nkilerden dramatik olarak de¤iflik
olabilir. Margherio ve arkadafllar>n>n bir olgu serisi, retina uzmanlar> taraf>ndan görülmüfl
yafla ba¤l> maküla dejeneresans>na ikincil koroid neovaskülarizasyonlu ard>fl>k hastalar>n
özelliklerini bildirmifltir. Hastan>n termal laser tedavisine veya verteporfin ile fotodina-
mik terapiye uygun olup olmad>¤>n> belirleyen neovasküler lezyonun konumu ve tipi
tüm neovasküler lezyonlar> temsil eden bir örnek olmam>fl olabilir, çünkü hastay> ilk gör-
müfl olan göz doktoru, kimisi termal laser ile kolayca tedavi edilebilir oldu¤u, kimisi de
herhangi bir tedaviden yarar göremeyecek kadar büyük oldu¤u için tüm olgular> sevk et-
memifl olabilir. Olgu serilerindeki hastalar>n topland>¤> zaman aral>¤>n>n, hastal>¤>n t>bbi
tedavisindeki geliflmelerden dolay>, hastalar>n prognozuna büyük bir etkisi olabilir. Bu-
nun çarp>c> bir örne¤i, highly active antiretroviral therapy (HAART) nin kullan>lmas>ndan
sonra sitomegalovirüs retinitli HIV hastalar>n>n prognozunun nas>l de¤iflti¤idir.
dardize de¤ildir ve yüksek derecede de¤iflkenli¤e konu olabilir. Genellikle, olgu serileri
birkaç göz doktoru taraf>ndan sa¤lanm>fl mevcut t>bbi kay>tlar>n tekrar gözden geçirilme-
siyle haz>rlan>r. Bu tür verilerin geriye dönük toplanmas>n>n, hastalar aras>ndaki ayr>nt>-
lar>n derecelerinin seviyelerini ay>rt etmede ve eksik veya kay>p bilgilerle ilgili zaaf> var-
d>r. Örne¤in, oftalmolojik ofislerde, teknisyenler, muayene odalar>, ayd>nlatma ve/veya
görme keskinli¤inin ölçümünde kullan>lan kartlar farkl> olabilir. Standardize olmayan
muayene koflullar>n>n oluflturdu¤u de¤iflkenli¤e ilave olarak, görme keskinli¤i baz> kart-