background image
Özet
Tarama ve tan> testlerinin etkinli¤inin de¤erlendirilmesinde ölçümlerin çok çeflitli olmas>
mümkündür. Duyarl>l>k ve özgüllük basit ve anlafl>lmas> en kolay olanlar>d>r ancak hedef
toplumda hastal>¤>n prevalans>n> hesaba katmamalar> bunlar>n dezavantajlar>d>r. Bu du-
rumda PPV ve NPV daha yararl>d>r. Devaml> de¤iflken sonuçlar> olan testlerde ROC e¤ri-
leri özgüllük ve duyarl>l>k aras>ndaki iliflkiyi daha anlafl>labilir hale getirebilirler. Bunlar
ayn> zamanda tan> testlerini baflka tan> testleri ile karfl>laflt>rmada kullan>labilir. Bir hasta-
l>¤>n olabilirlik oran> ve bunun pretest olas>l>¤> üzerine etkileri tarama ve tan> testlerinin
uygulanacaklar> klinik parametrelerin içeri¤inin de¤erlendirilmesinde önemli faydalar
sa¤lar.
Medeiros FA, Zangwill LM, Bowd C, et al. Comparison of the GDx VCC scanning laser polari-
meter, HRT II confocal scanning laser ophthalmoscope, and Stratus OCT optical coherence
tomograph fort he detection of glaucoma Arch Ophthalmol 2004;122:827-837.
Riegelman RK. Studying a Study and Testing a Test: How to Read the Medical Evidence. 5th ed. Bal-
timore: Lippincott Williams & Wilkins; 2005.
Tielsch JM, Witt, et al'n>n. Blindness and visual impairment in an American urban population:
the Baltimore Eye Survey. Arch Ophthalmol. 1990;108:286.
Yararlar, Riskler, Olas>l>klar ve Hastalar>n Beklenen
Sonuçlar>n>n Tart>fl>lmas>
Hastalar için bilimsel çal>flmalar>n sonuçlar>n>n de¤erlendirilmesi bir hekim ad>na en
önemli görevdir. Hekim kelimesinin Yunancas> olan physician kelimesinin kökeni `e¤it-
mek
'tir. Hekimler, ana sorumluluklar>n>n, hastay>, hastal>klar>, tedavileri, korunma yön-
temleri ve hastal>¤>n sonuçlar> ile ilgili e¤itmek oldu¤unu her zaman hat>rlamal>d>rlar.
Tüm bildiklerimizle bile, karmafl>k bilimsel analizlerin oluflturdu¤u bulgular>n yorumla-
r>n>n, hastalar ad>na yap>lamamas> hekimin önemli bir görevini baflaramad>¤>n> gösterir.
Ço¤u bilimsel çal>flman>n sonucu ya yüzde olarak ifade edilir, ya da hastal>¤>n duru-
mundaki tam de¤iflim ile ilgili bilgi verirler (YBMD'n>n varl>¤> gibi) veya devaml> sonuç-
lar> (Gk sözlülükle paylafl>lmal> ve tart>fl>l-
mal>d>r. Bununla birlikte odds oran>n> veya mutlak, nispi (rölatif) risk gibi kavramlar> tar-
t>flmak ise son derece zordur. Risk ev sahiplerinin sele karfl> evlerini sigortalatmalar>nda-
ki gibi, olas> sonuçlar>n da¤>l>m>n>n içindeki kay>p olarak tan>mlanabilir. Ancak klinik
araflt>rmalarda risk tan>m> bir olay>n koflullu olas>l>¤>d>r ve genellikle karfl>t olaylar için
kullan>l>rlar. Bu durum özel bir an veya baz> etkilerle karfl>laflma aç>s>ndan, flahs>n hasta-
l>k için `risk alt>nda' veya `risk içinde' olmas> gibi hayati öneme sahip olabilir.
Gruplar için ayr> ayr> risklerin karfl>laflt>r>lmas> için 2 önemli özet vard>r. Atfedilen risk
gruplar>n hesaplanan riskleri aras>ndaki mutlak farkt>r. Nispi risk iki risk ölçümlerinin
oran>d>r. Atfedilen risk ölçümün birimine ba¤l>d>r bununla beraber nispi riskin ise birimi
yoktur. Çünkü bu iki risk ölçümünün oran>d>r. Oküler Hipertansiyon Tedavi Çal>flmas>n-
da (OHTÇ:Ocular Hypertension Treatment Trail; OHTT) glokom geliflimi aç>s>ndan, teda-
vi edilenler ile edilmeyenler karfl>laflt>r>ld>¤>nda mutlak atfedilen risk 5 y>l için %5 (%4,5-
360
·
Genel T>pta Yenilikler