background image
r>s>z olan hastalar için baz> yeni çal>flmalar 5 ya da daha fazla ajan> içeren alternatif agre-
sif kurtarma tedavi rejimini önermektedir. Günümüzde pek çok onay alan antiretroviral
ajan için HIV ilaç duyarl>l>¤> testi mevcuttur ve ilaca dirençli enfeksiyonu oldu¤undan
flüphelenilen hastalarda bu test uygulanmal>d>r. Baz> hastalarda ilaç toksistesi nedeni ile
HAART kesilmektedir.
Son y>llarda ilaç direnci HIV enfeksiyonu tedavisinde kayda de¤er bir problem olarak
ortaya ç>km>flt>r. HAART, daha önce tedavi almam>fl hastalar>n %20-50'sinde, daha önce
tedavi alm>fl olan hastalarda ise %50-%70'e varan oranlarda HIV replikasyonunda uzun
süreli bask>lanmay> sa¤lamaz. Yeniden viral ço¤alma olan hastalar>n büyük k>sm>nda ilaç
direnci mutasyonlar> saptanm>flt>r. Daha önce antiretroviral tedavi almam>fl hastalara ila-
ca dirençli sufllar>n bulaflmas> ile oluflan yeni enfeksiyonlar bildirilmifltir. Ayr>ca tedaviye
tam cevap vermeyen hastalarda ilaca dirençli HIV ile yeni enfeksiyonlar>n olufltu¤u yak>n
zamanda bildirilmifltir.
rsatç> enfeksiyonlarda konak ba¤>fl>kl>k cevab>-
n> artt>rmak için de¤erlendirilen çeflitli ilaç ve immünolojik adjuvanlard>r. Bunlar T hücre
ve makrofaj cevab>n> artt>ran ya da taklit eden flu ajanlar> içerirler: ditiokarb, ampligen,
CD4-IgG, insan granülosit koloni uyar>c> faktör, sargramostim, lentinan, levamizol, timo-
zin-
1
, timik humoral faktör.
Bu ajanlar>n baz>lar>, örne¤in interlökin-2 ve çinko yerine koyma tedavisi, hem hümö-
ral hem de hücresel ba¤>fl>kl>k yan>t>n> harekete geçirir. Virostatikler gibi di¤er ilaçlar, vi-
ral replikasyonu bask>larlar ve
-interferon, interlökin-10, hidroksiüre, talidomid, mikofe-
nolik asit, löflonamid ve rapamisin (bu ilaçlar halen baflka tedavi endikasyonlar> ile kulla-
n>lmaktad>r) gibi çeflitli ilaçlar> ve di¤er deneysel ilaçlar> içerir. Bu ilaçlar, HIV replikasyo-
nunu bask>lamak için mutasyona hassas olmayan konak hücre proteinlerini hedef alan
pek çok yeni mekanizma kullan>rlar. Bu nedenle bu ajanlarda ilaç direnci önemli bir prob-
lem olarak ortaya ç>kmaz.
Bu immünomodülatörler, kombine tedavi çal>flmalar>nda antiretroviral ajanlara temel
destek olarak kullan>lmaktad>r ve HAART'>n kullan>lmaya bafllamas>ndan beri literatür-
de daha az tart>fl>lmaktad>r. Hematopoetik ajanlar, örne¤in eritropoetin ve interlökin-3, kan
hücrelerinin ço¤almas>n> artt>r>rlar ve sitopenilerin tedavisinde faydal>d>rlar. Talidomid
ayn> zamanda HIV erime sendromunun tedavisinde faydal>d>r.
Toplumun küçük bir yüzdesi HIV enfeksiyonuna karfl> do¤al olarak ba¤>fl>kt>r. Bu ki-
fliler HIV'>n T hücre yüzeyine tutunmak için gereksinim duydu¤u bir yüzey reseptörü
olan CCR5 için kusurlu genlere sahiptir. Ayr>ca, HIV ile enfekte olup uzun süre hayatta
kalanlar>n>n yaklafl>k %50'si CCR5 kusuru aç>s>ndan heterozigottur. Bu durum, zarars>z
bir viral vektör ile hasta kromozomlar>na anti-HIV genlerinin `enjekte edilmesi' gibi bir
genetik tedavinin mümkün olabilece¤i yönünde baz> spekülasyonlara sebep olmufltur. Bir
ilaç flirketi CCR5 reseptör antagonistini klinik çal>flmalarda test etmektedir.
Her ne kadar yüksek baflar>l> bir HIV afl>s> gelifltirilememifl olsa da birkaç afl>n>n klinik
çal>flmas> devam etmektedir. Gp 120 ve gp160 zarf glikoproteinleri ve p17 ve p24 viral an-
tijenleri gibi viral bileflenler, k>s>tl> ba¤>fl>kl>k korumas> sa¤layan afl>lar>n içine kat>lm>fllar-
d>r. Bir çal>flma, rekombinant zarf glikoproteini gp160 afl>s> yap>lm>fl AIDS hastalar>nda
CD4 seviyelerinin düzeldi¤ini göstermifltir. s> halen araflt>r>lmaktad>r. HIV-
1delta 4, virüsün mutasyona u¤ram>fl bir formunu kullanan, gelifltirilmekte olan bir afl>d>r.
44
·
Genel T>pta Yenilikler