background image
Hastalara bir bak>m standard> gelifltirmekte, klinik araflt>rmalar>n rolü yaflamsald>r. Böy-
le bir araflt>rma en iyi, çal>flman>n planlanmas>ndan veri analizi ve yorumlanmas>na ka-
dar, klinisyen, istatistikçi ve epidemiyolo¤un çabalar>n> birlefltirdikleri disiplinler aras> bir
yaklafl>m ile gerçekleflir. Seçilecek çal>flma flekli, cevapland>r>lacak araflt>rma sorular>na,
mevcut toplulu¤a, harcanabilecek kaynak ve çabaya ba¤l>d>r. Bir çal>flma istatistiksel bir
birliktelik bulursa, bu birliktelik ancak­flans, tarafgirlik ve kar>flt>r>c>l>k gibi ­ di¤er aç>k-
lamalar bertaraf edildikten sonra de¤erli say>l>r. Dahas>, bu birliktelik baflka çal>flmalarda
da mevcut bir bulgu ise daha de¤erlidir. Bu bölüm, klinisyenin klinik araflt>rmalar>n so-
nuçlar>n> elefltirisel bir flekilde gözden geçirmesini ve bu sonuçlar> oftalmolojinin klinik
uygulamas>na tatbik etmesini teflvik etmeyi amaçlar.
Yay>nlanm>fl Çal>flmalardan Yararl> Bilgiler Edinmek
Tan>sal veya çözümsel konularda çal>flmalardan ifle yarar bir bilgi edinmek için önce ce-
vaplanacak soru de¤erlendirilmelidir. E¤er veri mevcut ise; Afrikal> Amerikal>larda glo-
kom prevelans> nedir? Afrikal> Amerikal>lar ve Meksikal> Amerikal>lar aç>k aç>l> glokom
varl>¤> için beyaz >rktakilerden daha fazla risk alt>nda m>d>r? fleklindeki özel bilgi gerek-
tiren sorulara literatürden cevap bulacak birçok araç mevcuttur. Belli bir cerrahi giriflimin
sonucu ile ilgili bilgi edinmek de nispeten kolay olabilir. Örne¤in, bu sorunun cevab>n>
bulmak kolayd>r: Fuchs distrofili bir hastada korneal greftin beklenen yaflam süresi ne ka-
dard>r? Ancak baflka sorulara cevap bulunamayabilir. Örne¤in, bir insan katarakt ameli-
yat>ndan ne kadar sonra okyanusta yüzmeye gidebilir? Bu sorunun cevab> muhtemelen
hiçbir veri taban>nda bulunamazken, konusunda uzman olanlar>n tecrübelerinde mevcut-
tur. Onun için t>bbi literatüre baflvurmadan önce bir an durup bu tür bir bilginin literatür-
de bulunup bulunamayaca¤>n> de¤erlendirmek gerekir.
Bu tür bir bilginin literatürde bulunabilece¤ine karar verdikten sonra, seçilebilecek çe-
flitli kaynaklar vard>r. Bunlara Duane's Ophthalmology gibi genel oftalmoloji kitaplar> da
dahildir. Özel konulara ait daha ayr>nt>l> bilgiler derleme makalelerde mevcuttur [örne-
¤in, Survey of Ophthalmology (www.ophsource.org/periodicals/sop); American Academy
BÖLÜM
16
Pratikte ve Kullan>lmas>
Çeviri: Dr. Alp Alaluf, Dr. Memed Acar
339