background image
Örne¤in, glokomda, hastalar ne kadar s>k> kontrol edilirse edilsin ve teknisyenler ne
kadar iyi e¤itilirse e¤itilsin tespit edilemeyece¤i bilinen bir "güvenilir olmayan" görme
alanlar> oran> mevcut olabilir. Bunun aksine; özgün, tan>mlanabilen bir faktöre ba¤l> ola-
rak ortaya ç>kabilen varyanslar>n (genelde özgün bir sa¤l>k hizmeti sa¤layan kifli) "özel
nedenleri" de olabilir. "Özel nedenlere" ba¤l> varyans>n h>zla tespiti, normal oranlar>n d>-
fl>ndaki varyans>n yine h>zla düzeltilebilmesine olanak tan>r. Ancak, hizmetin ve hastala-
ra etkisinin iyilefltirilmesine olanak tan>yan as>l faktörler, sistemin genelinin performans>-
n>n gelifltirilmesi ve "ola¤an nedenli" varyasyonun azalt>lmas>d>r. Bireysel olarak her has-
taya verilen hizmetin iyilefltirilmesi, sadece hizmeti sunanlar>n tan>mlanmas> ve rehabili-
tasyonlar>na yard>mc> olunmas>yla de¤il, "e¤rinin de¤ifltirilmesiyle" mümkün olabilir.
Sürekli Kalite
Sürekli kalite iyilefltirimi araçlar>n>n kullan>lmas> ayn> zamanda hizmet yap>lanmalar> ve
süreçlerinin nas>l gelifltirilebilece¤i konusunda ciddi ölçüde kafa yormay> da gerektirir. En
önemli yollardan birisi, ilk analizlerden önce ve sonra tüm ad>mlar> içeren bir liste haz>r-
lanmas> ve bundan hareketle hizmetlerle ilgili sisteme dair bir ak>fl grafi¤inin meydana ge-
tirilmesidir (fiekil 16-11). Özgün bir sonuç için sistemin bütününe bakarak (diabetli bir
hastan>n y>ll>k olarak göz kontrolünden geçmesinin sa¤lanmas> gibi), araflt>rmac>lar, süre-
cin serilefltirilmesine yönelik f>rsatlar> görebilirler.
Kullan>labilecek ilave araçlardan birisi de fishbone (bal>k k>lç>¤>) ya da neden-sonuç di-
yagram>d>r (fiekil 16-12). Bu grafik sayesinde hizmetin her ad>m>nda önemli bir girdi olan
personel gibi farkl> faktörler üzerinde ayr>nt>l> bilgi edinilebilir. Tüm bu önemli ad>mlar>n
haritas>n>n ç>kar>lmas> problemlerle nerede karfl>lafl>labilece¤i ve hangi noktalarda ifl ak>-
fl>n>n gelifltirilebilece¤ine dair fikirler verebilir. Bu ad>mlarda yap>lacak de¤ifliklikler ölçü-
lebilirken, sonuçlar da takip edilebilir. Hizmet kalitesinin iyilefltirilmesini amaçlayanlar
bu yolla sürekli karakterde bir geri-bildirim edinmifl olurlar.
Özet
Sa¤l>k hizmetlerinde kalitenin yükseltilmesi yolunda adil ve anlaml> kalite kontrol yön-
temlerinin tatbik edilmesi, önümüze kilit istatistiki kavramlar koymaktad>r. Bilhassa kali-
370
·
Genel T>pta Yenilikler
fiekil 16-9
Pareto grafi¤i.
(Quality Assurance Project'ten türetilmifltir. http://qaproject.org/methods/
resparetochart.html)
Vergiler,
Maafllar Ekipman
Dolar
Yüzde
Tafl>ma Telefon/Faks