background image
Kar>flt>r>c> Etkenler
No 1: Sürekli nitelikte sonuçlara sahip bir tarama testi
fiimdi, tarama testinin, ikili sonuç sisteminin aksine, sürekli nitelikte bir de¤eri oldu¤unu
düflünelim. Göziçi bas>nc> (Gm ki, insanlar, kapsam-
l> bir muayene sonras> glokom görülenler ve görülmeyenler olarak iki gruba ayr>labilsin.
Bu durumda, mmHg cinsinden her Gtrolü geçememifl, alt>ndaki insanlar ise geçebilmifl olarak say>labilir; yani bu Giçin sonuçlar evet/hay>r ikili sistemine dönüfltürülmüfl olur. Duyarl>l>k ve özgüllük yüz-
deleri, her G
Dolay>s>yla, her Gl>k/özgüllük de¤erleri serisi ortaya ç>kar.
Bu seriler grafik olarak da gösterilebilir: genelde duyarl>l>k y ekseninde, özgüllük ise x ek-
seninde gösterilir. Bu flekildeki grafikler, Receiver Operating Characteristics (ROC) e¤risi ola-
rak bilinir (ROC e¤risi esasen ilk radyo setlerinin sinyali gürültüden ayr>flt>rma yetenekle-
rinin tespit edilmesi amac>yla tasarlanm>flt>r). Gn, glokom olgular> ile glokom olmayan
olgular> ay>rt edebilme yetene¤i fiekil 16-5'de gösterilmifltir; bu veriler popülasyon-bazl>
Baltimore Eye Survey'den (Göz Araflt>rmas>) al>nt>lanm>flt>r (Veri noktalar> asl>nda ad>m-
larla birlefltirilmiflti ancak sürekli e¤ri grafi¤iyle gösterilmeleri daha kolay olmufltur).
Gn glokom için iyi bir kontrol parametresi olmad>¤> aflikard>r çünkü e¤ri, üst-dü-
zey duyarl>l>k ile üst-düzey özgüllü¤ün bir arada görüldü¤ü yer olan ROC grafi¤inin sol
üst k>sm>na do¤ru güçlü bir k>vr>lma sergilememektedir. Baklava fleklindeki semboller fa-
razi bir optimal kontrol testini temsil etmekte; üçgen semboller ise 50-50 duyarl>l>k-özgül-
lük olas>l>¤>na sahip, flans>n> denemekten daha belirleyici olmayan bir kontrol testini tem-
sil etmektedir."Normal" Glan s>n>r de¤er 21mmHg olup, %91 du-
yarl>l>k ve %47 özgüllük sergiler. Duyarl>l>k ve özgüllü¤ün optimal kombinasyonu
18mmHg'de izlenir; duyarl>l>k %65, özgüllük ise %66'd>r. Gn kontrol metodolojisi aç>-
s>ndan performans> yetersiz olsa da, Gl>k ile
özgüllük de¤erlerinden birinden fedakarl>k etmek gerekti¤i gözlenmektedir. Bir test so-
nucunun ne kadar fazla özgün olmas>n> istiyorsak (x ekseninin sol taraf>), duyarl>l>k de-
¤eri o kadar azalacak; aksi durumda ise bu sefer özgüllük o kadar düflüfl gösterecektir. Bir
ROC e¤risi, ROC grafi¤inin sol üst k>sm>nda optimal bir duyarl>l>k-özgüllük ikilisi belir-
leyerek, optimal bir s>n>r noktas> tespitinde yard>mc> olabilir.
Uygun bir s>n>r noktas> belirlenmesinde dikkat edilecek di¤er önemli faktörler kontrol
edilecek toplumun niteli¤i ve duyarl>l>k ile özgüllü¤ün ayn> derecede öneme sahip olup
olmad>¤>d>r. E¤er tan> konamamas> sonucu körlük meydana gelme riski varsa ve yanl>fl-
pozitif test maliyeti ihmal edilebilecek kadar düflükse, yüksek duyarl>l>k ve daha düflük
özgüllü¤ü olan bir uygulama yap>lmas> mant>kl> olacakt>r. Geçici görme kayb> olan ve
dev hücre arteriti olmas>ndan flüphe edilen bir hastaya uygulanacak eritrosit sedimentas-
yon h>z> testi için bir s>n>r de¤eri verilmesi, buna bir örnek olabilir.
No 2: tan> evet/hay>r'dan ibaret de¤ildir, tutarl> ve kiflisel ölçütlere sahiptir
Elbette, glokomun varl>¤> ya da yoklu¤u, glokomun nas>l tarif edildi¤ine ba¤l> olarak de-
¤iflir. Hiç bir test ya da muayene, glokomda zarar görmüfl olan ilk optik sinir lifini tespit
edemez. Dolay>s>yla, araflt>rmalarda, glokomun tan>s>na yönelik kiflisel olsa da, tutarl> ve
do¤rulanabilir bir ölçüte göre hareket edilmelidir. Bu ölçütün uygulanmas> halinde, erken
dönem bir glokom hastas>n>n tan> konulamadan sa¤l>kl> olarak s>n>fland>r>lmas> riski
Bölüm 16:
Pratikte ve lmas>
·
355