background image
"¤>n>n belirlenmesi için iki genel istatistiki teknik
kullan>lmaktad>r. Bunlardan birincisi iki farkl> test aras>ndaki benzer yan>tlar>n say>s>n>n
tespiti ve sonra da bu say>n>n de¤erlendirmesi, gerçeklefltirilen toplam ö¤e say>s>na bölü-
nerek bir "yüzde uyuma" ulafl>lmas>d>r. da unsur aras>ndaki uyumu ölçen ve bazen gözlemcilerin sadece flansa ba¤l> olarak uyum
sergiledikleri
(kappa) istatisti¤idir. 0.70 üzeri Kappalar>n iyi bir uyum sergiledikleri kabul
edilirken; 0.50 ya da üzeri orta seviyede uyumlu; 0.30 alt> olanlar ise uyumsuz olarak de-
¤erlendirilmektedir.
Geçerli ve güvenilir bir ölçüm belirledikten sonra, popülasyon yani özgün olarak ölçü-
mün tatbik edilece¤i popülasyon üzerinde durulmal>d>r. Öncelikle, inkluzyon ve eksklüz-
yon
ölçütleri (kimler ölçüm uygulanacak popülasyona dahil edilecek ve kimler hariç tutu-
lacak) dikkatle tan>mlanmal>d>r. Örne¤in, oftalmologlar>n verdi¤i sa¤l>k hizmetlerinin ka-
litesi üzerine bir çal>flma, retina uzmanlar>n> hariç tutup, yaln>zca, hastalar>n> en az %50
oran>nda gören genel oftalmologlar>n dahil edilmesi fleklinde yürütülebilir.
farkl>l>klar>n bulunabilmesi için yeterli olgu
frekans>na sahip olup olmad>¤>n>n tespit edilmesi gerekir. Belki de olgular çok nadir ("ze-
min etkisi") ya da çok s>k ("tavan etkisi") meydana geldiklerinden bu tarz bir ölçüm sis-
temini uygulaman>n pek bir yarar> olmayacakt>r. Genelde, bu gibi hususlar, en az>ndan
bir pilot analiz gerçeklefltirilmeden aç>kl>¤a kavuflmaz; ancak ço¤unlukla sistem tasarla-
n>rken bu hususlara gereken önem verilmemektedir. Bununla beraber, nadir olgular (en-
doftalmi ya da üçüncü sinir palsisi görülen hastalardan düzgün sonuçlar al>nmas> vs..) da-
hi, s>k rastlananlar olgular (cerrahiden sa¤ ç>kanlar ya da postoperatif olarak görme yeti-
sini kontrol ettirenler vs..) gibi, klinik aç>dan anlaml> olabilir. Dolay>s>yla her iki tipte, bu
aç>dan ölçülmelidir. Bu tarz kararlar, istatistik ve klinik olarak anlaml> farkl>l>klar bulun-
mas> için gereken gözlem say>s> (örnek say>s>) hakk>nda bilgi sahibi olunarak verilmelidir.
Üçüncü olarak, ölçümler, ilgili popülasyonda kolayca uygulanabilmelidir (geçerlilik
ve güvenilirlikleri yan>nda). Fazla ek çal>flma gerektirmeyen sistemler, takip prati¤i aç>s>n-
dan daha makbuldür. Dolay>s>yla, fatura dosyalar>, çeflitli özgün kalite süreçleri hakk>nda
bize bilgi verebilir (glokomlu hastalar>n düzenli görme alan> testlerinin performans> ya da
intraoküler cerrahi sonras> suprakoroidal kanama sonuçlar> gibi).
Bir Takip Sisteminin Uygulamaya Konulmas>
takip edebilmesini sa¤layabilir. Bu tak-
dirde, istatistiki analizler maksimum yeterlilikte gerçekleflebilirken, nadir ya da s>k görül-
meyen olgular>n da daha güvenilir olarak hesaplanmas>na imkan sa¤lar. Ayr>ca, %100
analiz sayesinde eksik hastalara ba¤l> istatistiki önyarg>lar en aza indirgenmifl olur. veriler aç>s>ndan, verilerin eriflilebilir elektronik formatlarda mevcut olmas>, %100 incele-
meyi olanakl> k>lar. Örne¤in, intraoküler cerrahi (özel CPT kodlar> olarak tan>mlanm>flt>r)
geçirmifl olan her hasta belli bir dönem içinde tan>mlanabilirken, bunun ard>ndan 30 ya
da 90 gün içinde gerçeklefltirilen cerrahiler (yine CPT kodlar>na göre), ve retina dekolma-
n> ya da endoftalmi gibi özgün komplikasyon tespitleri de (ICD kodlar>na göre) izlenebi-
lir.
364
·
Genel T>pta Yenilikler