s>ndan, risk faktörüne sahip olmayanlara göre farkl>l>klar içeriyorsa, ortaya ç>kan iliflki bu
farkl>l>klardan da kaynaklan>yor olabilir. Bu durum için verilebilecek güzel örneklerden
birisi, kornea transplantasyonu esnas>nda devaml> dikifl yerine aral>kl> dikifl kullan>lmas>-
d>r. E¤er araflt>rmac>lar hastalar> greft baflar>s>zl>¤> aç>s>ndan inceleyecek olursa, aral>kl>
dikifl uygulanm>fl hastalarda daha yüksek bir greft baflar>s>zl>k oran> ile karfl>lafl>rlar. An-
cak buradan hareketle aral>kl> dikifl uygulanan hastalarda greft baflar>zl>¤>n>n daha yük-
sek oldu¤u fleklinde bir yarg>ya varmak gerçe¤i yans>tmayacakt>r. Aral>kl> dikifller genel-
de immünolojik red riskini artt>ran stromal vaskülarizasyon gibi durumlardan dolay>
greft baflar>s>zl>k olas>l>¤> yüksek olan hastalarda kullan>l>r. Bu gözlerin greft baflar>s>zl>¤>
aç>s>ndan güçlü bir risk faktörüne sahip olmalar> kuvvetle muhtemeldir, dolay>s>yla, ara-
l>kl> dikifl uygulananlarda greft baflar>s>zl>¤> da yüksek riske sahip olmaktad>r. Bu örnek-
te, stroma vaskülarizasyonu kar>flt>r>c> etken ifllevini üstlenmektedir. Stratifiye analiz ve
regresyon analizi gibi istatistiki analiz teknikleri, bilinen kar>flt>r>c> faktörlere karfl> modi-
fiye edilebilir. Ancak, ço¤unlukla hastal>¤>n insidans>na etki eden tüm faktörler bilinme-
di¤inden ya da ölçülemedi¤inden, kar>flt>r>c> faktörler gözden kaçabilir. Bu nedenle, ko-
hort çal>flmalar> risk faktörleri ile hastal>k s>kl>¤> aras>nda güçlü iliflkiler ortaya ç>karsa da-
hi, somut bir sebep-sonuç iliflkisi olarak de¤erlendirilmezler.
kil 16-2) benzer: klinik araflt>rmalarda hastalar tedavi gruplar>na (maruz kalan gruplar)
randomize olarak ayr>l>r (fiekil 16-3). Randomize tedavi gruplamas> sonucu genelde, ilgi-
li hastal>k ya da araflt>rma konusu durumun geliflimi aç>s>ndan tüm bilinen ve bilinmeyen
risk faktörleri bak>m>ndan benzer tedavi gruplar> meydana gelir. Di¤er çal>flmalar>n güve-
nilirli¤ini körelten kar>flt>r>c> de¤iflkenlerin etkilerini anlaml> ölçüde azaltabilmenin tek
yolu randomize tedavi grupland>rmas>d>r. Son derece hayati bir öneme sahiptir.
yükseltilmesi hususunda belirtilen tüm noktalar, randomize klinik testlerde de uygulan-
mal>d>r.
· dahil edilme ve hariç tutulma koflullar>n>n net olarak ortaya konulmas>
· yeterli örnek say>s>
· standardize ifllem uygulan>m>
Oranlar>n>
Mukayese et