background image
jik analizi amac> ile, ince i¤ne aspirasyonuyla (<hücre elde edilmesi için kullan>l>r. Ancak histolojik in-
celeme için küçük doku parçac>klar> da elde edilebilir.
Küçük kalibreli i¤neler, çok düflük enfeksiyon oran> ile
ba¤>rsaklar>n arkas>ndaki kitlelere ulafl>labilir.
9
Önceden
primer malignitesi oldu¤u bilinen hastalarda, tümör re-
kürrensi ya da metastaz>n>n kan>tlanmas> için küçük ka-
libreli i¤nelerle elde edilen ufak parçalar yeterlidir. E¤er
al>nan parça küçükse, patolog do¤ru tan>y> genellikle
orijinal doku örnekleri ile karfl>laflt>rarak koyar.
Genifl kalibreli i¤neler, daha kesin histolojik ve si-
tolojik tan> için büyük miktarda doku elde etmek amac>
ile kullan>labilir. Genifl kalibreli i¤neler, tan> veya lenfo-
ma gibi malignitelerin, birçok benign lezyonlar>n, hepa-
tik siroz, renal glomerülonefrit, renal allogreft rejeksiyo-
nu gibi ço¤u kronik diffüz parankimal hastal>klar>n alt
tiplerini belirlemek amac> ile, yeterli miktarda doku el-
de etmek için gerekebilir.
17
Genifl kalibreli doku örnek-
lemesi, ek olarak, sitolojik analiz için yüzeyde hücre ör-
nekleri b>rakacak flekilde dokunun lam üzerine yay>lma-
s>yla elde edilen "touch prep" spesimeni için de gerçek-
lefltirilebilir.
18
Biyopsi spesimenlerini yorumlayan patolo¤un dene-
yimi, i¤nenin tipi ve çap>n> seçmede dikkate al>nmal>d>r.
Sitopatologlar, hücre örneklerinin yorumlanmas>nda,
gönderilen hücrelere göre tan> koyma konusunda özel-
leflmifllerdir. Baz> klinik durumlar, ne yaz>k ki sitopato-
lojik yoruma izin vermezler. Bunun aksine, histopato-
loglar
yorum için s>kl>kla daha fazla biyopsi parças> ile
çal>flmak isterler. Örne¤in, metastatik bir lezyondan al>-
nan büyük bir biyopsi spesimeni, sitolojik aspirata veya
küçük bir parçac>¤a göre, malignitenin primer bölgesi-
nin s>kl>kla daha do¤ru flekilde öngörülmesini sa¤lar.
Primer bölgenin belirlenmesi, tedavi plan>n> oluflturma-
da onkolo¤a yard>mc> olur.
Biyopsi
Herhangi bir invaziv ifllem yap>lmadan önce, hastan>n
r>zas>n>n al>nabilmesi için ifllemin nas>l yap>laca¤>, risk-
leri, alternatifleri ve yararlar> hastaya anlayabilece¤i te-
rimlerle kendisine anlat>lmal>d>r. lem s>ras>nda hastaya duyaca¤> a¤r>y> ve olas> komplikas-
yonlar> söylemelidir. lmas> s>ras>nda hasta-
n>n soraca¤> sorular tam olarak cevaplanmal>d>r.
Biyopsiler, s>kl>kla ayaktan hastalara yap>lmaktad>r.
ras>ndaki rahats>zl>k hissi nadiren ciddi boyutla-
ra ulafl>r ve temizlenmifl ciltten uygulanan lokal aneste-
zik madde ile kolayca kontrol alt>na al>nabilir. -
ras>nda s>v> ya da ilaç uygulamas> gerektirebilecek du-
rumlar nedeniyle biyopsiden önce damar yolu aç>labilir.
Premedikasyon genellikle gerekli de¤ildir. Midazolam
veya fentanil gibi sedatifler ve analjezikler, hastan>n iflle-
me raz> oldu¤unun kayd> edinildikten sonra intravenöz
yoldan yap>labilir.
19
E¤er hastan>n özgeçmifli kanama
bozuklu¤u olas>l>¤>n> gündeme getiriyorsa, p>ht>laflma
çal>flmalar> biyopsiden önce gözden geçirilmelidir. Ka-
nama riski yüksek hastalarda daha genifl çapl> veya ikin-
ci bir intravenöz (lmas> ak>lc> ola-
cakt>r.
Probu steril hale getirmek için iki seçenek vard>r.
Prob üzerine, görüntü kalitesini düflürebilmesi ve pro-
bun el ile kavranmas>n> zorlaflt>rmas>na karfl>n, steril
plâstik bir k>l>f giydirilebilir. Alternatif olarak, prob
do¤rudan povidon iyodin (betadin) ile sterilize edilip,
do¤rudan deriye temas ettirilebilir. Steril jel, ses iletken
madde olarak kullan>labilir. Biyopsiden sonra prob, bak-
terisidal dialdehit solüsyonu içerine 10 dakika boyunca
bat>r>labilir.
Ço¤u ultrasonografi k>lavuzlu¤undaki biyopsi, sü-
rekli olarak gerçek zamanl> görüntüleme alt>nda yap>l-
maktad>r. Uygun i¤ne yerleflimini sa¤layabilecek flekilde
dizayn edilmifl i¤ne yönlendirici sistemler ticari olarak
sat>lmaktad>r. Bu k>lavuzlar i¤neyi, prob yüzeyinden
farkl> derinliklere, proba göre önceden belirlenmifl fark-
l> aç>larla yönlendirmektedir (Resim 16-1). Pek çok rad-
yolog, k>lavuz kullanmadan, cilt geçildikten sonra i¤ne-
nin do¤rudan probun görüntü alan> içine gönderildi¤i
"serbest el" tekni¤ini tercih eder. <¤ne uygulay>c> tara-
f>ndan gerçek zamanl> ultrasonografi görüntülemesi ya-
p>larak rahatça hedef lezyona do¤ru yönlendirilir.
Uygulay>c>, söz konusu iki farkl> biyopsi tekni¤inden
kendisine uygun ve kolay gelenini seçebilir. Bu flekilde,
özellikle acemi uygulay>c>lar için biyopsi uygulama sü-
resi k>sal>r.
20
Bununla beraber, serbest el tekni¤i, özel-
likle solunum s>ras>nda oldu¤u gibi hastan>n hareket et-
ti¤i durumlarda, i¤nenin girifl do¤rultusunu ayarlamada
uygulay>c>ya daha fazla esneklik sa¤lar.
i¤ne ucunun yerlefltirilmesi ve kitle içinde h>zl> ileri-ge-
ri hareketler ("bobbing") yap>larak, i¤ne lümeni içinde
hücre toplanmas>ndan oluflur. Baz> biyopsi i¤nelerinin
üst uçlar>nda, hücre miktar>n> art>rmak amac> ile lümen-
de negatif bas>nç oluflturan bir enjektör de bulunur.
Genifl çapl> i¤neler, doku parçalar> elde etmek için
kullan>l>r. Al>fl>lagelen kurma yayl> kor biyopsi araçlar>
(biyopsi "tabancas>") ile i¤nenin ucu hedef lezyon kena-
r>na kadar ilerletilir. Daha derindeki yap>lar>n zarar gör-
memesi için arac>n ateflleme sonras> ulaflaca¤> derinli¤e
ve olas> trasesine çok dikkat edilmelidir. Baz> biyopsi
araçlar>, ulafl>lmas> istenen derinli¤e kadar iç i¤nenin
(stile) elle ilerletilmesini sa¤layabilir. Kurma yayl> kesi-
ci d>fl k>l>f aktive edildi¤inde, içteki i¤ne üzerinden iler-
ler, ama i¤ne daha derine gitmez (Resim 16-2).
Ço¤u biyopsi, tek bir i¤ne kullan>larak, kitle içerisi-
ne bir veya birkaç giriflimle yap>l>r. Bazen, iç içe (koak-
siyel olarak) iki i¤ne kullan>labilir. Bunun için öncelik-
le daha büyük bir introdüser i¤ne ("introducer") kitle
içine yerlefltirilir. Bu i¤nenin içindeki stile ç>kart>l>p, lü-
meni içinden daha uzun olan, ikinci bir ince i¤ne soku-
lur. Daha genifl introdüser i¤nenin yeri de¤ifltirilmeden,
içinden geçirilen daha ince i¤ne ile çok say>da örnek el-
de edilebilir. Bu teknik ile organ kapsülünden sadece bir
kez girilerek, bol miktarda doku elde edilmesi müm-
615
B
ÖLÜM
16
Abdomen ve Pelviste Ultrasonografi K>lavuzlu¤unda Biyopsi