background image
T
üm tan>sal ultrasonografi uygulamalar> vücuttaki ara-
yüzlerden yans>yan akustik enerjinin saptanmas> ve gös-
terimi temeline dayan>r. Bu etkileflimler, insan bedeni-
nin yüksek çözünürlüklü gri-skala görüntülerini olufl-
turmak için gerekli bilginin yan>nda, kan ak>m> ile ilgi-
li bilginin gösterimini de sa¤lar. Eflsiz görüntüleme
özellikleri ultrasonik incelemeyi önemli ve çok yönlü bir
görüntüleme arac> yapm>flt>r. Bununla beraber, pahal>,
son teknoloji ürünü cihazlar>n kullan>lmas>, tan>sal de-
¤eri olan yüksek kaliteli görüntülerin oluflturulmas> ga-
rantilemez. Bu karmafl>k teknolojiden en üst düzey fay-
day> elde edebilmek için, ultrason incelemeye eflsiz tan>-
sal gücünü veren fizik prensipleri bilmek ve bir dizi be-
ceriye sahip olmak gereklidir. Kullan>c>, akustik enerji
ve doku aras>ndaki etkileflimin temellerini anlamal> ve
ultrasonografi görüntülerini en iyi flekilde oluflturmak
için, kullan>lan cihazlar> tan>mal>d>r. Böylece, kullan>c>
her bir incelemeden maksimum bilgiyi toplayabilir, tu-
zaklardan ve artefaktlar>n yanl>fl yorumlanmas> veya sa¤-
lad>klar> bilginin kullan>lmamas>ndan kaynaklanan tan>
hatalar>ndan kaç>nabilir.
Ultrasonografi ve Doppler ultrasonografik inceleme,
ses enerjisinin farkl> özelliklerdeki maddelerin arayüzle-
rinden, akustik fizik prensiplerine göre etkileflerek saç>l-
mas> temeline dayan>r. Yans>yan enerjinin fliddeti ultra-
sonografi görüntülerini; yans>yan ses dalgalar>n>n fre-
kans>ndaki kaymalar ise, kan elemanlar> gibi hareketli
hedefler hakk>ndaki bilgiyi sa¤lar. Kullan>c>lar, ultraso-
nografi verilerini oluflturmak, saptamak, ifllemek için,
pek ço¤u do¤rudan kendi kontrollerinde olan bir dizi
de¤iflkeni kontrol etmelidir. Bunu yapabilmek için, ul-
trasonografi verilerinin oluflturulma yöntemlerini ve kli-
nik incelemelerde oluflturulan akustik bilginin saptan-
mas>, gösterimi ve saklamas> için kullan>lan cihazlar>n
teori ve iflleyiflini anlamal>d>rlar.
Bu bölümde akustik biliminin temellerine, ultrason
görüntüleme ve ak>m>n saptanmas>n>n fizi¤ine ve ultra-
sonografi cihazlar>na genel bir bak>fl yap>lacak ve klinik
uygulama ile ilgili en önemli noktalar sorgulanacakt>r.
Bölümün sonunda yüksek frekansl> odaklanm>fl ultraso-
nun terapötik uygulamalar> tart>fl>lacakt>r.
TEMEL AKUST
Dalga Boyu ve Frekans
Ses, dokuda dönüflümlü olarak bas>nc> artt>ran ve azaltan
bir dalga fleklinde ilerleyen mekanik enerjinin sonucu-
dur. Bas>nç dalgalar>, sesin içinde iletildi¤i maddenin
parçac>klar>ndaki küçük yer de¤ifltirmeleri ile yay>l>r. Bu
2
B
ÖLÜM
1
Ultrason Fizi¤i
Christopher R. B. Merritt
Çeviri: Gülgün Kavukçu
Bölüm Plan> ve Bafll>klar>
TEMEL AKUSTDalga Boyu ve Frekans
Sesin Yay>l>m>
Mesafe Ölçümü
Akustik Empedans
Yans>ma
K>r>lma
Atenüasyon
CAktar>c>
Çevirici
Al>c>
Görüntünün gösterimi
Mekanik Sektör Problar
Elektronik Dizilimli Problar
Lineer Dizilimliler
Konveks Dizilimliler
Faz Farkl> Dizilimliler
Prob Seçimi
GÖRÜNTÜLER
SAKLANMASI
ÖZEL GÖRÜNTÜLEME
YÖNTEMLER<
Doku Harmonik Görüntüleme
Çok Aç>l> Bileflik Görüntüleme
("Spatial Compounding")
Üç-Boyutlu Ultrasonografi
GÖRÜNTÜ KALUzaysal Çözümleme
GÖRÜNTÜLEME TUZAKLARI
Akustik Gölgelenme ve Güçlenme
DOPPLER SONOGRAF<
Doppler Sinyalinin
Gösterimi
Doppler Cihazlar>
"Power" Doppler
Doppler Spektrumunun
Yorumlanmas>
Renkli Doppler
GörüntününYorumlanmas>
Di¤er Teknik Özellikler
Doppler Frekans>
Duvar Filtreleri
Spektral Geniflleme
"Aliasing"
Doppler Aç>s>
Örnekleme Aral>¤>n>n Boyutu
Doppler Kazanc>
ÇALIfiMA MODLARI: KL
ETK
Biyoetkiler ve Kullan>c> Faktörü
TEDAV< ED
YÜKSEK fiODAKLANMIfi ULTRASON