background image
devam eden ovaryan arterler uterin arterlerin dallar> ile
anostomozlar yapar. Over venleri overleri hilusdan terk
eder ve broad ligaman içinde uterin venöz pleksusla ba¤-
lant>l> bir ven a¤> olufltururlar. Sol over veni sol renal ve-
ne dökülürken, sa¤ over veni, sa¤ renal vene göre daha
inferiorda bir seviyeden, do¤rudan inferior vena kavaya
ba¤lan>r.
2
Pelvik organlar>n lenfatik drenaj> çeflitlilikler göste-
rebilirse de, öngörülebilir bir tak>m paternler sergileme
e¤ilimindedir. Ovaryan artere efllik eden lenf damarlar>
lateral aortik ve periaortik lenf nodüllerine drene olur.
Uterus fundusu, korpus üst kesim ve fallop tüpü lenfa-
tikleri de ovaryan artere efllik ederler. Korpus alt kesimi-
nin lenfatik drenaj> laterale, eksternal iliak lenf nodülle-
rinedir. Serviksin lenfatikleri ise üç farkl> yöne do¤ru-
dur. Laterale olanlar, eksternal iliak lenf nodüllerine,
posterolaterale olanlar internal iliak lenf nodüllerine,
posteriora olanlar lateral sakral lenf nodüllerine boflal>r.
Vajina üst kesimi lenf damarlar> uterin arter dallar> ile
birlikte laterale eksternal ve internal iliak lenf nodülleri-
ne dökülür. Vajina orta kesimi vajinal arter dallar>na efl-
lik ederek internal iliak lenf nodüllerine, vajina alt bölü-
mü ise vulvan>nkilere kat>larak yüzeyel inguinal lenf no-
düllerine drene olur.
ULTRASONOGRAF
Transabdominal ve Transvajinal
Ultrasonografi
Transabdominal ve transvajinal ultrasonografi birbirleri-
ni tamamlay>c> tekniklerdir. Her ikisi de kad>n pelvis
incelemelerinde oldukça s>k kullan>r. Transabdominal
yaklafl>m tüm pelvisi görüntüler ve genel bir de¤erlen-
dirmeye izin verir. Yetersiz kald>¤> temel hasta grubu,
mesane dolulu¤u sa¤lanamayanlar, obezler ve uterus
fundusu probun fokal zonu d>fl>nda kalaca¤>ndan retro-
vert uteruslu hastalard>r. Ayr>ca, transabdominal incele-
me tekni¤inin adneksiyal kitlelerin karakterize edilme-
sinde etkinli¤i de azd>r.
Hedef organlar>n daha yak>ndan görülebilece¤i
transvajinal ultrasonografide yüksek frekansl> prob kul-
lan>m> mümkün olabilecek ve bu sayede yüksek çözü-
nürlüklü görüntüler elde edilecektir. Transvajinal ince-
leme tekni¤inin temel dezavantaj>, yüksek frekansl>
problarda görüfl alan>n>n ("field of view, FOV") k>s>tl>
olufludur. Çok büyük kitleler transvajinal problar>n gö-
rüfl alan>n> tümüyle doldurabilir veya bu alan d>fl>na ta-
flabilir. Bu durum oryantasyon güçlü¤ü yaratacakt>r.
Pelviste kranyal ve yanlarda yerleflmifl overler veya kitle
lezyonlar>, bu s>n>rlamadan dolay> görüntülenemeyebi-
lir. Transvajinal ultrasonografiyle adneksiyal kitleler
ba¤>rsak anslar>ndan kesin bir biçimde ayr>labilir. Yük-
sek çözünürlük, pelvik kitlenin içyap> özelliklerinin da-
ha detayl> bir biçimde ortaya konmas>n> sa¤lar. Bu se-
beblerle transvajinal ve transabdominal teknikler birbir-
lerinin aç>klar>n> kapat>rlar.
Ço¤u kad>nda transabdominal ve transvajinal çal>fl-
malar>n>n ikisine de gereksinim duyulur. tamamen normal veya ilgili patoloji net biçimde ortaya
konmuflsa daha ileri inceleme genellikle gereksizdir. Pel-
vik organlar>n yeterli görüntülerinin elde edilemedi¤i
durumlarda ikinci yöntemle devam edilir. Daha somut
ifadelerle söylemek gerekirse, afla¤>daki protokol s>ras>
buna örnektir. Büyük kitleleri veya belirgin bir anor-
malli¤i aramak için muayeneye transabdominal ultraso-
nografi ile bafllan>r. Bunun için mesanenin özellikle do-
lu olmas>na gerek yoktur. Mesane zaten doluysa incele-
me bu flekilde tamamlan>r. Mesane boflsa, do¤rudan
transvajinal ultrasonografiye geçilir.
Endometrium patolojisinden kuflkulan>lan kad>nlar-
da, yüksek hastal>k riski tafl>yanlarda (ailesel over kanse-
ri öyküsü gibi) ve pelvik kitlenin iç yap> özelliklerinin
de¤erlendirilece¤i hastalarda transvajinal ultrasonogra-
fik bak> daima uygulanmal>d>r. etkin tan>sal yöntem hangisi ise, sadece ona gereksinim
vard>r.
Sonohisterografi
Sonohisterografi (SHG) steril fizyolojik serumun ultra-
sonografi rehberli¤inde endometriyal kavite içine doldu-
rulmas>n> gerektiren bir görüntüleme yöntemidir. Se-
rum fizyolojik kaviteyi geniflletir ve endometriumun
karfl>l>kl> yüzeylerini birbirinden uzaklaflt>r>r. En s>k
SHG endikasyonu pre- ya da post-menapozal kad>nda
anormal uterin kanama varl>¤>d>r. Di¤er endikasyonlar
transvajinal ultrasonografi ile saptanm>fl veya optimal vi-
züalize edilememifl endometriyal veya intrakaviter anor-
mallikler, infertilite olgular> ve konjenital uterus ano-
malisinden kuflkulan>lan hastalar fleklinde s>ralanabilir.
3
nda bilgilendirilen hastadan onam belge-
si al>n>r. Steril spekülum vajinaya yerlefltirildikten son-
ra, serviks antispetik solüsyonla temizlenir. Serum fizyo-
lojikle havas> boflalt>lm>fl özel bir kateter ya da 5F pedi-
yatrik feeding tüpü uterus kavitesine gönderilir. Servikal
yetmezlikli veya servikal aç>kl>¤> fazla (serviksi patulöz)
olgularda serum fizyoloji¤in vajina içine geri akmas>na
engel olmak için özel balonlu histerosalpingografi kata-
549
B
ÖLÜM
15
Jinekoloji
TRANSVAJ
AVANTAJLARI
Yüksek çözünürlüklü yüksek frekansl> problar>n
kullan>m>
Mesanelerinin doldurulmas> mümkün olmayan
hastalar>n>n muayenesi
Obez hastalar>n muayenesi
Retrovert uterusun muayenesi
Adneksiyal kitleler ve barsak segmentleri aras>nda daha
iyi ayr>m
Pelvik kitlenin iç yap> özelliklerinin daha iyi karekterize
edilmesi
Pelvik lezyonda daha çok ayr>nt>
Ayr>nt>l> endometrium görüntüsü