background image
53
B
ÖLÜM
3
Ultrasonografi Kontrast
Maddeleri
Peter N. Burns
Çeviri: Cem Yücel ve Halit fiendur
Bölüm Plan> ve Bafll>klar>
GEREKLKan Havuzu Kontrast Maddeleri
Serbest Gaz Kabarc>klar>
Kapsüllü Hava Kabarc>klar>
Düflük Çözünürlükte Gaz Kabarc>klar>
Seçici Kontrast Maddeler
KABARCIKLARA ÖZGÜL
GÖRÜNTÜLEME GEREKS
Kabarc>k Davran>fl> ve Bas>nç
Mekanik L
SAÇILMA: HARMONGÖRÜNTÜLEME
Harmonik B-Mod Görüntüleme
Harmonik Spektral ve "Power"
Doppler Görüntüleme
Doku Harmonik Görüntüleme
Puls-Puls-
Görüntüleme
Amplitüd ve Faz Modülasyon
Görüntüleme
Temporal Maksimum
Projeksiyonu Görüntülemesi
GEÇ
ARALIKLI GÖRÜNTÜLEME
Tetiklenmifl Görüntüleme
Kabarc>k Saptanmas> için Aral>kl>
Harmonik "Power" Doppler
Görüntüleme
Parçalanma-Yenilenme
Görüntülemesi: Perfüzyon
Ölçümü
KABARCIKLARA-ÖZGÜL
GÖRÜNTÜLEMEN
GÜVENL
DÜZENLEMELER
M
TEKNOLOJ
SONUÇ
K
ontrast madde (ajan) enjeksiyonu, x->fl>n> görüntüle-
mesi, bilgisayarl> tomografi (BT), manyetik rezonans gö-
rüntüleme (MRG) ve radyonüklid görüntüleme gibi
radyolojik incelemelerin rutin bir k>sm>d>r. Ço¤u ultra-
sonografi incelemesi s>ras>nda vasküler yap>lar>n de¤er-
lendirilmesi oldukça önemlidir. Bununla beraber, kon-
trast maddelerin ekokardiografideki yayg>n kullan>m>na
karfl>n, nonkardiyak ultrasonografide kontrast tutulu-
munun potansiyel yararlar> henüz gündeme gelmekte-
dir. Bunun nedeni ultrasonografide zaten damarlarla so-
lid dokular aras>nda yüksek kontrast izlenmesi ve büyük
damarlar>n kontrast ajana ve ek ç>karma yöntemine ge-
reksinim duyulmadan görüntülenebilmesidir. Ayr>ca,
renkli Doppler ultrasonografi, ak>m yönü ve h>z> gibi
hemodinamik parametrelerin niceli¤inin belirlenmesine
olanak sa¤layan güçlü ve etkili bir araçt>r.
Yeni nesil ultrasonografi kontrast maddelerinini
mikro-dolafl>m>n incelenmesine olanak sa¤lamas>, daha
önce kontrastl> BT ya da MRG ile yan>tlanabilen vaskü-
ler sorular>n çözümünde ultrasonografinin rolünün yeni-
den tan>mlanmas>na yol açm>flt>r. Kontrast ajanlar, vas-
küler yap>lar>n s>n>rlar>n>n gösterilmesi ve düflük hacim-
deki kandan kaynaklanan Doppler sinyallerinin belir-
ginlefltirilmesine yard>mc> olur. Daha da önemlisi, bu
ajanlar ilk kez, gerçek zamanl> olarak organ ve lezyonla-
r>n perfüzyonu sonografik görüntülenmesine olanak sa¤-
lam>fllard>r. Bu bölümde, bu yeni endikasyon için kon-
trast maddelerin pratik kullan>m> hakk>nda bilgi veril-
mektedir.
GEREKL
Ultrasonografi kontrast ajan> için bafll>ca gereklilikler
flunlard>r: (1) Vasküler sisteme kolayca verilebilmesi, (2)
Tan>sal inceleme süresince stabil olmas>, (3) Düflük tok-
sisiteye sahip olmas>, (4) Dokular>n ultrasonografik ince-
leme ile saptanabilecek akustik özelliklerini de¤ifltirebil-
mesi. lm>fl olmakla be-
raber klinikte kullan>labilecek bir ajan>n intravenöz yol-
dan verilebilmesi ve kardiyopulmoner dolafl>mdan intakt
olarak geçebilmesi gerekir. Bu önemli özellik, ancak son
on y>lda sa¤lanabilmifltir. Günümüzde, abdominal ultra-
sonografik tan> için en az bir ajan>n kullan>m>, 60'dan
fazla ülkede onaylanm>flt>r. Genel olarak kullan>lan mad-
deler, k>rm>z> kan hücrelerinden küçük ve dolay>s> ile
vasküler sistemde serbestçe dolaflabilen enkapsüle gaz
kabarc>klar> içerir.
Kontrast ajanlar, sonunda metabolize olana (kan ha-
vuzu maddeleri) ya da vasküler fazdan sonra seçici olarak
doku taraf>ndan kald>r>lana ("uptake") kadar damar sis-
temindeki varl>klar> ile kendilerini gösterirler. Dokunun
ultrasonografik görüntüyü etkileyen en önemli özellikle-
ri lineer ve non-lineer geri saç>lma katsay>s>, atenüasyon
ve akustik yay>lma h>z>d>r.
1,2
Ço¤u ajan, mümkün oldu-
¤u kadar kandan geri saç>lmay>, dokuda ise atenüasyonu
art>rarak kandan kaynaklanan ekoyu belirginlefltirerek
etki gösterir.