rumack 1 Page 108

terosklerotik hastal>k sonras> inme ("stroke") Ameri-

ka Birleflik Devletleri'ndeki ölümlerin üçüncü önde ge-
len nedenidir. n>n ço¤u bu katastrofik ola-
y> belli miktardaki nörolojik hasarla atlat>r.

Y>lda

500.000'den fazla yeni serebrovasküler olay (SVO, inme)
olgusu bildirilmektedir.

Ekstrakranyal karotis arterler-

de, aterosklerotik hastal>¤>n neden oldu¤u ciddi ve ak>-
m> s>n>rlayan darl>klara ba¤l> iskemi, tüm inmelerin
%20-30'una neden olmaktad>r.

Serebrovasküler olayla-

r>n yaklafl>k %80'i ise tromboembolik kökenli olup,
bunlar>n ço¤unda karotis plaklar> emboli kayna¤>d>r.

Darl>kla sonuçlanan karotis aterosklerotik plaklar>,

genellikle karotis bifurkasyondan 2 cm mesafedeki in-
ternal karotis arteri (ICA) içerir. Bu yerleflim hem ul-
trasonografi ile incelemeye, hem de cerrahi giriflimlere
olanak sa¤lar. Yap>lan ilk dönem genifl çapl> araflt>rma-
lar olan Kuzey Amerika Semptomatik Karotis En-
darterektomi Çal>flmas> ("North American Symptoma-
tic Carotid Endarterectomy Trial, NASCET") ve Avru-
pa Karotis Cerrahisi Çal>flmas>nda ("European Carotid
Surgery Trial, ECST"), karotis endarterektominin,
%70 üzeri karotis darl>¤> olan semptomatik hastalarda
medikal tedaviden daha yararl> olarak bildirilmifltir.

4,5

Orta derecede darl>k için daha sonraki NASCET so-

nuçlar>, damar çap>nda %50-69 darl>k bulunan karotis-
lerde, cerrahi giriflimin net faydas>n> göstermifltir. Cerra-
hi ile tedavi edilen hastalarda 5 y>lda ayn> tarafta inme
oran>nda %15.7'lik, buna karfl>n medikal tedavi olan
hastalarda inme oran>nda %22.2'lik azalma görülmüfl-
tür. Bu sonuçlar, daha önceki NASCET çal>flmas>nda,

daha yüksek derece darl>klar için bildirilenler kadar yön-
lendirici de¤ildir. Erkeklerde, inmesi yeni olan hastalar-
da ve hemisferik semptomu olanlarda cerrahiden en yük-
sek yarar>n sa¤land>¤> gösterilmifltir. Öte yandan, orta
derecede fliddetli karotis darl>klar>yla ilgili NASCET ça-
l>flmas>, istatiksel olarak cerrahiden fayda sa¤lanabilmesi
için, operasyona ba¤l> fliddetli inme veya ölüm oran>n>n
%2'yi geçmemesi gerekti¤ini; bunun için de büyük bir
cerrahi uzmanl>k deneyiminin gerekli oldu¤unu ortaya
koymufltur.

Yay>m y>l> 1995 olan Semptomsuz Karotis

Ateroskleroz Çal>flmas>'nda ("Asymptomatic Carotid At-
herosclerosis Study, ACAS"), karotis endarterektomi
gerçeklefltirilen, ICA's> %60'>n üzerinde dar olan semp-
tomsuz hastalarda, ayn> taraftaki inme oran>nda azalma
oldu¤unu bildirilmifltir.

Ancak bu çal>flman>n sonuçla-

r>, NASCET çal>flmas>na göre daha az nettir.

Hangi hastan>n cerrahi tedaviden fayda görece¤ini

belirlemek için karotis darl>¤>n>n do¤ru tan>s> kuflkusuz
önemlidir. Ayr>ca ultrasonografi, inme ve geçici iske-
mik atak (Gms>z bir risk faktörü kabul edi-
len plak morfolojisini, örne¤in homojen ya da heterojen
olarak, de¤erlendirebilmektedir.

Son yirmi y>lda karotis ultrasonografisi, flüpheli eks-

trakranyal karotis aterosklerotik hastal>¤> için temel tara-
ma yöntemi olarak büyük ölçüde anjiografinin yerini al-
m>flt>r. Gri-skala inceleme, renkli Doppler, "power" Dopp-
ler ve puls Doppler görüntüleme teknikleri, nörolojik
semptomlar> olan ve ekstrakranyal serebral hastal>k flüphe-
si bulunan hastalarda rutin olarak kullan>lmaktad>r.

Ultrasonografi, karotis darl>¤> tan>s>nda ucuz, inva-

ziv olmayan ve son derece güvenilir bir yöntemdir. An-

948

ÖLÜM

Ekstrakranyal Serebral

Damarlar

Edward I. Bluth ve Barbara A. Carroll

Çeviri: Yeliz Pekçevik ve Mustafa Seçil

Bölüm Plan> ve Bafll>klar>

KAROT~~KAROT~~

KAROT

ULTRASONOGRAFYORUMLANMASI

Gri-Skala Görüntülerin Görsel

Olarak Damar Duvar Kal>nl>¤> ve

Media Kal>nlaflmas>

Plak Karakterizasyonu
Plak Ülserasyonu
Darl>¤>n Gri-Skala De¤erlendirilmesi

Spektral Doppler Analizi

Standart Spektral Geniflleme

Yorumlamada tuzaklar
Yüksek H>zl> Kan Ak>m> Desenleri

Renkli Doppler Ultrasonografi

Düflük Ak>ml> Damar

De¤erlendirmesinde Uygun Ayarlar

Avantajlar ve Tuzaklar

"Power" Doppler Ultrasonografi

Tuzaklar ve Ayarlamalar

kanmas>
Karotis Arter Hastal>¤> Olan Olgular

için Operasyon Öncesi Stratejiler

Operasyon Sonras> Ultrasonografi

Karotis Arter Stentleri ve

Revaskülarizasyon

Karotis Stent içi Restenoz Evrelemesi

ATEROSKLEROT

KAROT

TRANSKRANYAL DOPPLER

ULTRASONOGRAF<

VERTEBRAL ARTER
Anatomi
Sonografik Teknik ve Normal

Subklavian Çalma
Darl>k ve T>kanma
Sonografik Teknik
Tromboz