background image
areolar ve ya¤ dokuyla çevrilidirler. Sinovyal bursalar,
tendon hareketini kolaylaflt>rmak için yast>k gibi davra-
nan belli lokalizasyonlarda bulunan küçük, s>v>yla dolu
ceplerdir.
ENSTRÜMANTASYON VE
SONOGRAF
Tendon sonografisi için lineer problar, yüzeyel dokular-
da sa¤lad>klar> daha genifl görüfl alanlar> ve daha iyi çö-
zünürlüklerinden dolay>, di¤er tip problara göre en iyi
seçimi olufltururlar. Günümüzün son teknoloji taray>c>-
lar>nda mevcut olan genifl bant aral>kl> (örn., 5-12 MHz,
7-15 MHz) lineer problar ile keskin rezolüsyonlu görün-
tüler elde edilmifltir (Resim 23-1). Yirmi MHz'e kadar
baz> mekanik problar piyasadaki baz> ticari taray>c>larda
bulunmaktad>r.
Ço¤u yüksek frekansl>, genifl bant aral>¤>na sahip, li-
neer problar>n görüfl alan geniflli¤i yaklafl>k 4 cm ile s>n>r-
l>d>r. Birçok cihaz, ard>fl>k iki görüntünün montaj>n> el-
de etmek için monitörde ekran>n ikiye bölünmesine ola-
nak sa¤lamaktad>r. Ancak görüfl alan>n>n ikiye bölünme-
siyle elde edilen iki yar>m ekrana birden uzanan büyük
lezyonlar>n ölçümlerinde, görüntülerin üst üste binmesi
ile iliflkili yanl>fll>klar olmaktad>r. Geniflletilmifl görüfl
alanl> veya panoramik görüntüleme olarak bilinen gö-
rüntü iflleme tekni¤i ile görüfl alan geniflli¤i 50-60 cm'e
kadar uzat>labilmektedir. Bu tip sonogramlarda gözlenen
yap>lar>n do¤ru ölçümleri ile söz konusu teknik, gerçek
zamanl> sonografilerin uzun zamand>r süren k>s>tl>l>klar>-
n> ortadan kald>rm>flt>r ve özellikle uzun anatomik seg-
mentlerin veya lezyonlar>n görüntülendi¤i kas-iskelet so-
nografisinde etkili olmufltur
2,3
(Resim 23-2 ve 23-3).
Gerçek zamanl> çok aç>l> bileflik ("spatial compo-
und") görüntüleme, bilgisayarl> ses demeti yönlendir-
me teknolojisi ile farkl> aç>lardan ses dalgas> yollanan bir
odaktan yank> elde etmeyi içerir. Birçok görüfl aç>lar>n-
dan elde edilen görüntüler, gerçek zamanl> olarak birlefl-
tirilir. Gerçek zamanl> bileflik görüntüleme, tek tip ya-
p>dan oluflmufl dokular>n, daha homojen görünmesi, s>-
n>rlar>n daha düzgün ve kesintisiz izlenmesini sa¤laya-
rak, görüntüdeki beneklenme ("speckle") miktar>n>
azaltmada belli bir baflar> göstermifltir (Resim 23-4). Bu,
tendonlar>n fibriler yap>s>n> görüntülemede ve anizotro-
pi artefakt>n> azaltmada yararl> olabilir. Söz konusu po-
tansiyel faydalar, riskleri k>yaslanarak dikkatlice kulla-
n>lmal>d>r. Söz konusu riskler aras>nda küçük lezyonlar>
gizleyen bulan>kl>k, küçük gölgelenme veya kuyruklu
y>ld>z artefakt> gibi faydal> artefaktlar>n azalmas> veya
kaybolmas>, yabanc> cisim veya mikrokalsifikasyon gibi
küçük yans>t>c>lar>n daha zor alg>lanmas> say>labilir.
Elektronik ses demeti yönlendirmesi son teknolo-
jiye sahip baz> taray>c>larda bulunmaktad>r. Teknik, li-
neer probtan tendona gelen ses demetinin tam dik olma-
d>¤> durumlarda, sesin tendon liflerine 90 derecelik aç>y-
la çarpt>r>lmas> için hafifçe yön de¤ifltirmesi gerekti¤in-
de yararl> olmaktad>r.
4
Bu flekilde gerçek zamanl> çok
aç>l> bileflik görüntülemeye ba¤l> bulan>kl>¤a neden ol-
madan, tendon oblikli¤i veya konkavl>¤>na ba¤l> geliflen
anizotropi artefakt>n>n azalt>lmas>na yard>mc> olur (Re-
sim 23-5). Ek olarak, lineer problar>n sa¤lad>¤> görüntü-
yü dikdörtgenden trapezoide çevirirerek, görüfl alan>n>n
yanlara do¤ru genifllemesini sa¤lar.
Doku harmonik görüntüleme ("tissue harmonic
imaging, THI"), yüksek frekansl> lineer problarla elde
edilebilir. Doku harmonik görüntüleme hem uzaysal,
hem de kontrast çözünürlü¤ün ikisini birden artt>rd>¤>
için, çok küçük ve derin yerleflimli s>v> koleksiyonlar>n>
do¤rulamada yard>mc> olabilir. Klâsik görüntülemede
yalanc> ekolar sergileyen küçük eklem efüzyonlar>, gang-
liyon veya erken akut tenosinovitler bu durumun örnek-
lerindendir.
Renkli Doppler görüntüleme flu anda sadece son
teknoloji de¤il, orta düzey ve hatta dizüstü tipi tafl>nabi-
903
B
ÖLÜM
23
Tendonlar
RES
Normal patellar tendon. Patellar tendon orta kesiminin 5-13 MHz.lik genifl bant lineer prob kullan>m> ile ger-
çeklefltirilen, longitudinal ultrasonografisinde tendonun fibriler yap>s> görülüyor (oklar).