background image
ULTRASONOGRAF
Endikasyonlardan ba¤>ms>z olmak üzere tüm abdominal
sonografik incelemeler dala¤>n en az bir koronal görü-
nümünü
ve sol böbre¤in üst kutbunu içermelidir. Dala-
¤> görüntülemek için en s>k kullan>lan ve en kolay yön-
tem hasta s>rtüstü pozisyondayken probu posteriorda sol
alt interkostal aral>klardan birine koronal düzlemde yer-
lefltirmektir. Dala¤> en uygun pencerelerde görüntüle-
mek için hasta farkl> inspirasyon derecelerinde incelene-
bilir. Derin inspirasyonda akci¤erdeki hava lateral kosto-
frenik aç>ya dolar ve görüntülemeyi engelleyebilir. Hafif
inspirasyonda sol hemidiyafram>n santral k>sm> ve dalak,
inferiora deprese olarak görüntülemeyi kolaylaflt>rabilir.
Daha sonra, dala¤>n tüm hacminin görülebilmesi için
prob anterior ve posteriora kayd>r>lmal>d>r. Koronal ke-
sit
düzleminde ayr>nt>l> inceleme dalak ve çevresindeki
herhangi bir lezyonun ekarte edilmesinde ve dala¤>n yak-
lafl>k boyutlar>n>n de¤erlendirilmesinde yeterlidir.
E¤er dalak ya da çevresinde bir anormallik saptan>r-
sa, di¤er kesit düzlemlerinde de inceleme yap>lmal>d>r.
larak yap>lan oblik kesit
düzlemi kot gölgesinden kaç>n>lmas>n> sa¤layabilir (Re-
sim 5-3). klar> dar olan baz> hastalarda
interkostal taramalar zor olabilir. Lateral yaklafl>mla ve
genellikle interkostal alandan yap>lan transvers düz-
lem
incelemeleri dalakta anterior ve posterior yerleflimli
lezyonlar>n lokalizasyonunda yard>mc> olabilir. Bu ba¤-
lamda, özellikle yeni bafllayanlara vurgulanmas> gereken,
görüntünün apeksinin daima ekran>n üst k>sm>nda yer ald>-
¤>d>r.
Ancak, sol lateral interkostal transvers bir görün-
tüde ekran>n üst k>sm> hastan>n sol taraf>, görüntünün
sa¤ k>sm> posterioru, görüntünün sol taraf> ise anterioru-
dur. Görüntüye uygun bir biçimde bakabilmek için kli-
nisyenin resmi, saat yönüne do¤ru 90 derece çevirmesi
gerekir.
Dalak çok fazla büyük de¤ilse ya da büyük bir kitle
ile çevrilmemiflse, anterior pozisyonda tarama (karaci¤e-
ri görüntülemek için kullan>lan pozisyon) mide ve sple-
nik fleksuradaki gaz süperpozisyonu nedeniyle dala¤>
görüntülemek için yeterli de¤ildir. Ancak, e¤er hastada
görece büyük bir karaci¤er ya da dalak varsa, önden yak-
lafl>mla da dalak görüntülenebilir (Resim 5-4). E¤er da-
lak çevresinde serbest intraperitoneal s>v> varsa ya da sol
plevral efüzyon mevcutsa, dalak anterolateral yaklafl>mla
daha iyi görüntülenebilir. Dala¤> görüntülemek için, da-
ha arkadan bir yaklafl>mla, hastay> sa¤ yan> üzerinde 45
derece, hatta 90 derece döndürerek incelemek faydal>
olabilir.
Genel olarak di¤er abdominal organlarda kullan>lan
kurvilineer problar ve teknik ayarlar dalak için de kulla-
n>labilir. Daha ayr>nt>l> görüntü için yüksek frekansl> li-
neer dizilimli transdüser prob kullan>labilir. Harmonik
ve çok aç>l> bileflik ("compound") görüntüleme gibi ileri
ultrasonografi görüntüleme modaliteleri görüntü kalite-
sinin art>r>lmas> ve küçük lezyonlar>n saptanmas> için
kullan>labilir.
Kontrast maddeli ultrasonografi (KMUS, "contrast-
enhanced ultrasound") kullan>m> hem araflt>rma alan>n-
da hem de klinik uygulamalarda artm>flt>r. Son zaman-
larda yap>lan pek çok çal>flmada kontrastl> ultrasonogra-
finin dalak lezyonlar>n>n saptanmas> ve tan>mlanmas>n-
da kullan>m>ndan bahsedilmifltir.
7,8
Ancak rutin pratik-
te rolü henüz tam belirlenmemifltir.
149
B
ÖLÜM
5
Dalak
A
A
B
RES
Tarama düzleminin önemi. A, Koronal plandaki ultrasonografi incelemesinde dala¤>n bir bölümünün akci¤erdeki
hava taraf>ndan gizlenmesi izleniyor. B, Onuncu interkostal aral>ktan koronal oblik planda elde edilen görüntülerde dalak görüntüsün-
deki iyileflme izleniyor.