background image
rektal apse drenaj>nda ilk ponksiyon aflamas>nda oldukça
faydal>d>r.
3
Serbest el tekni¤inin ö¤renilmesi çok daha zordur,
ancak ö¤renilmesi halinde giriflimi yapan kifliye büyük
esneklik sa¤lar. Ses dalgas>na 45­90 derecelik bir aç> ile
yerlefltirildi¤inde 30-gauge'l>k i¤neler bile kolayca gö-
rülebilir. Serbest el tekni¤i, kullan>c>ya o bölgeye en uy-
gun probu seçme olana¤>n> sa¤larken, lezyonun yolu
üzerinde bulunan di¤er yap>lardan kaç>nmak için i¤neye
gereken aç>y> verebilmeye de imkân tan>r. Ayr>ca lokal
anestezik ajan>n periton, plevra ve di¤er duyarl> yap>lara
do¤ru bir flekilde enjekte edilebilmesi, serbest el tekni¤i
ile daha kolayd>r.
Renkli Doppler Ultrasonografi
Renkli Doppler ultrasonografinin, giriflimsel ifllem s>ra-
s>nda ilerletilen i¤nenin görüntülenmesinde kullan>labi-
lece¤i savunulmaktad>r. Ancak tecrübelerimize göre, i¤-
ne ucunun daha iyi görüntülenebilmesi için renkli Dopp-
ler modu aç>k iken, gri skala kazanc>n>n azalt>lmas> ve
flafl artefakt>ndan yararlan>lmas> gerekmektedir. Çeflitli
i¤ne izleme araçlar>, i¤nenin daha fazla görünür hale gel-
mesini sa¤lamaktad>r. Ancak söz konusu i¤ne izleme
araçlar>, kateterin ucunda ince oyuklar bulunan Yueh
(Cook, Bloomington, Ind, ABD) ve Skater (InterV, Sten-
lose, Danimarka) tipi k>l>fl> eriflim araçlar> d>fl>nda, kar-
mafl>k yap>l> ve pahal>d>rlar, ayr>ca do¤ru ultrasonografi
tekni¤i biliniyor ise, kullan>mlar> genellikle yarars>zd>r.
SERBEST EL TEKN
Serbest el tekni¤inde bir elle prob, di¤er elle de i¤ne ve-
ya biyopsi cihaz> tutulur. Bu nedenle giriflimsel ifllemi
yapan kiflinin her iki eliyle de prob ve i¤ne kullanabil-
mesi gerekmektedir. Örne¤in, karaci¤er biyopsisi s>ra-
s>nda, sa¤ el ile tutulan prob kar>n ön duvar>na üzerine
yerlefltirilirken, i¤ne sol el ile tutularak hastan>n sa¤ ta-
raf>ndan masaya paralel olacak flekilde ifllem gerçekleflti-
rilir. Vücudun sol taraf>ndan yap>lan biyopsiler de ise,
prob sol el ile tutulurken, i¤ne sa¤ ile tutularak hastan>n
sol taraf>ndan yaklafl>m>n gerçeklefltirilmesi en iyi yön-
temdir. Birkaç basit kural ve pratikle, i¤nenin dominant
olmayan el ile kullan>lmas> hiç de zor de¤ildir.
<¤nenin Yerlefltirilmesi ve Yerinin
Belirlenmesi
Serbest el tekni¤inin ö¤renilmesinde en önemli nokta,
i¤ne yerinin belirlenmesidir. Bu kural, i¤ne girifl yerinin
proba yak>n veya uzak oldu¤u durumlar için de geçerli-
dir. (Resim 58-2). <¤nenin girifl yeri, bölgenin anatomi-
si, kot, büyük damar, diyafram ve ba¤>rsak gibi önemli
yap>lar>n, hedef ile olan iliflkisi gözden geçirildikten son-
ra belirlenir. Parmak ile cilde kompresyon yap>larak, gi-
rifl yerinde indentasyon oluflturulur ve böylece gerçek gi-
rifl yeri belirlenmifl olur (Resim 58-3). ras>nda is-
tenmeyen bir durum ile karfl>laflmamak için girifl yeri
iflaretlendikten sonra üzerine prob yerlefltirilerek son bir
kontrol yap>l>r. Örne¤in, mediasten biyopsilerinde in-
ternal mammarian artere özellikle dikkat edilmez ise,
kolayl>kla gözden kaçabilir. Girifl yeri ve yolu belirlen-
dikten, uygun lokal anestezik madde uyguland>ktan
sonra, i¤ne veya biyopsi cihaz> ciltten geçirilerek hedefe
do¤ru ilerletilir. Bu s>rada i¤ne ve prob kesinlikle ayn>
düzlemde olmal>d>r. Bu, giriflim yap>lmadan hemen ön-
ce, probun ve i¤nenin üzerinden afla¤>ya bak>larak kon-
trol edilebilir (Resim 58-4). Ayr>ca ifllem öncesinde giri-
flim yap>lacak organ>n derinli¤i ölçülmüfl olmal> ve giri-
flim s>ras>nda ak>lda bulundurulmal>d>r.
Öncelikle giriflim s>ras>nda i¤ne, do¤rudan ultraso-
nografi rehberli¤i alt>nda, hedefe olan mesafenin yar>s>
kadar ilerletilmelidir. Kolayl>k sa¤lamas> aç>s>ndan, ön-
2009
B
ÖLÜM
58
Pediatrik Giriflimsel Ultrasonografi
1
2
A
B
RES
Yayg>n olarak kullan>lan yaklafl>mlar. A, En yayg>n giriflim yerleri 1, lateralden (prob yüzüne paralel) ve 2, pro-
ba yak>n yerdendir. B, <¤ne prob yüzüne paralel oldu¤u zaman, belirgin bir reverberasyon artefakt> gözlenirken, i¤ne paralel de¤il ise
"kuyruklu y>ld>z" artefakt> izlenir. <¤nenin yerini belirlemek 2. pozisyonda çok daha zor olabilmektedir.