background image
çük fetüsler için kullanmaktay>z. Tam tersine büyüme
gerili¤i olan fetüsler, gösterilebilir bir maternal patolo-
jisi bulunan veya anormal UA veya MCA Doppler ultra-
sonografisi olan küçük fetüslerdir. Birçok tüste plasental yetmezli¤in temeli olarak, kronik hiper-
tansiyon
veya ileri evre diyabetus mellitus gibi altta
yatan maternal bir patoloji vard>r. tüslerde plasental yetmezli¤in gösterilebilir herhangi
bir nedeni yoktur, ama anormal fetal Doppler ultraso-
nografi söz konusudur; bu durum "idiyopatik" olarak adland>r>l>r.
13,14
Plasental yetmezli¤in
dair düflünce, bir kar>fl>kl>k kayna¤> oluflturmaktad>r.
Plasental yetmezlik, problemin "nedeni" olmaktan çok,
tam olarak anlafl>lamayan bir hastal>k sürecinin sonucu-
dur
.
14,15
Plasental yetmezlik, altta yatan birçok potansi-
yel nedeni olan bir "semptomdur". mi s>kl>kla yanl>fl yönde, yani plasental yetmezli¤in bir
sonucu olarak alg>lar, bu nedenle de, plasental yetmezli-
¤i tedavi etmemiz gerekti¤ine inan>r>z. Gerçekte, pla-
sental yetmezli¤in özgün nedenini bulmam>z ve tedavi
etmemiz gereklidir.
n tamamen engel-
lenmesi yönünde olmal>d>r. Büyüme gerili¤i olan fetüsler
preeklampside, di¤er maternal patolojileri olan hastalar-
da veya idiyopatik nda bir dizi birbirinden
farkl> kardiyovasküler de¤ifliklik geçirirler. de ise günü gününe tahmin edilebilir. E¤er plasental ab-
lasyon gibi ani, ters bir olay oluflmaz ise, bu fetüsler fetal
kardiyak yetmezlik oluflana kadar takip edilebilir. Bu du-
rum, tahmin edilemedi¤i preeklampsi olgular>nda geçerli de-
¤ildir.
16
Bu anlay>fl flu aç>dan önemlidir; idiyopatik
nda do¤umun zamanlanma potansiyeli
vard>r. fiunu da belirtmek gerekir ki, tüm tüsler ayn> de¤ildir ve durumlar>n>n fliddeti ve nedenleri
aç>s>ndan uygun olarak s>n>fland>r>lmal>d>rlar.
14-24
Doppler ultrasonografi s>nda temel bir
rol oynamaktad>r. Yöntemin, baz> büyüme gerili¤i olan
fetüslerde do¤umun do¤ru zamanlanmas>nda önemli rol
oynama potansiyeli vard>r. UA ve MCA'n>n Doppler ul-
trasonografisi, biyometri ile birlikte olumsuz bir sonuç
riski olan küçük fetüslerin tan>mlanmas>nda en iyi araç-
t>r.
25,26
Ek olarak, fetal kardiyovasküler sistemin Dopp-
ler ultrasonografi çal>flmalar>, ak>m> da¤>l>m>n>n yeniden düzenlenmesinin ("redistri-
büsyon") tetkikine de olanak tan>maktad>r.
26
Bu süreç,
UA'da artm>fl vasküler direnç ve serebral vazodilatasyona
iflaret eden artm>fl UA ve azalm>fl MCA pulsatilite in-
deksi
ile ortaya konmaktad>r.
Doppler Ak>m Dalga Deseni Analizi
Doppler ultrasonografi ak>m dalga desenleri kan h>z>n>
yans>t>r. Bununla birlikte, Doppler dalga desenleri ayn>
zamanda dolafl>mdaki kan ak>m>n>n varl>¤> ve yönü, h>z
profili, ak>m hacmi ve ak>ma direnç gibi de¤iflik özellik-
ler hakk>nda da bilgi verebilir. Bu dalga desenleri, ak>-
ma karfl> distal dolafl>m yata¤> direncinin de¤erlendiril-
mesinde yayg>n olarak kullan>lmaktad>r. Gerçek h>z>n
de¤erlendirilmesi için önemli bir flart>, kan ak>m yönü
ile ultrasonografi dalgas> aras>ndaki aç> oluflturur; bu aç>-
n>n mümkün oldu¤unca 0 dereceye yak>n olmas> gerek-
lidir (Resim 43-2). Gelen aç> artt>kça, kan ak>m> giderek
artan bir flekilde gözard> edilir; bu nedenle afla¤>daki aç>-
dan ba¤>ms>z indeksler kullan>lmaktad>r:
1. Sistolik/diyastolik h>z (S/D) oran>= Sistolik tepe
h>z (S) /diyastol sonu h>z (D)
2. Rezistif indeks (R<)= (S-D)/S
3. Pulsatilite indeksi (P<)=(PSV-EDV)/Ortalama h>z
Fetal vasküler sistemin kan ak>m h>z> ya pulsatil ya
da süreklidir. Arterlerin her zaman pulsatil bir paterni
varken, venlerin ya pulsatil ya da sürekli bir paterni ol-
maktad>r (Resim 43-3). S/D oranlar> ve R<'n>n hesaplan-
mas> kolayd>r. P< daha komplekstir, çünkü ortalama h>-
z>n
["mean velocity (MV)] hesaplanmas>na gerek vard>r.
Ama modern Doppler ultrasonografi ekipman> bu de-
¤erleri gerçek zamanl> olarak verebilmektedir. Pratikte,
UA, MCA ve uterin arterler için hiçbir indeks, di¤erine
üstün de¤ildir ve indekslerin herhangi biri seçilebilir.
Bu üç indeks vasküler impedans hakk>nda bilgi ve-
rir. Bu vasküler direnç ile ayn> fley de¤ildir. Hatta impe-
dans>n dirence göre daha genifl bir anlam> olup, vasküler
dirence, ön yüke ("preload"), kalp h>z>na ve kardiyak
kontraktiliteye ba¤l>d>r. Ancak literatürde yayg>n olarak
vasküler direnç terimi kullan>lmakta olup, kabul gör-
müfltür. Bu indekslerden birini hesaplayarak ve sonras>n-
da vasküler direnci tahmin ederek, kan ak>m> miktar>
hakk>nda bilgi edinebiliriz. Örne¤in, gebelik yafl> ile
uyumlu ölçümlere sahip bir fetüste ["Appropriate for
gestational age" (AGA)] ve ayn> gestasyonel yafltaki bü-
yüme gerili¤i olan bir fetüste, MCA düzeyinde P< (veya
1474
KISIM IV
Obstetrik Ultrasonografi
RES
Fetal bir arterin tipik Doppler ak>m dal-
ga deseni. Dalga deseninin bafllang>c> kardiyak sistolün bafllan-
g>c> ile çak>flmaktad>r; S, sistolik tepe h>z (S); D, diyastol sonu h>z
(D); M, ortalama h>z (M). H>z Y ekseni üzerinde gösterilmifltir.
E¤er ultrasonografi demeti ve kan ak>m> aras>ndaki aç> 0 dereceye
yak>n ise, h>z gerçek h>zd>r.
Zaman (sn)
H>z (cm/sn)