background image
reklidir. Bir kas iskelet anomalisinin prenatal tan>s> gene-
tik dan>flma, gebelik terminasyonu, uygun üçüncü basa-
mak bak>m hizmeti f>rsat> verecektir. T>bbi görüntüleme
ekibi, obstetrisyen, t>bbi genetikçi ve perinatolo¤u içeren
multidisipliner yaklafl>m prognozun ve tekrarlama riski-
nin do¤rulu¤unu optimize etmek için önemlidir. Bu bil-
gi aile ve flu andaki ve gelecekteki gebelik için klinik yö-
netimi planlayan t>bbi personel için önemlidir. Bu bö-
lümde s>k görülen iskelet displazilerinin ultrasonografik
tan>s>nda s>n>flama ve ay>r>c> tan>ya yard>mc> olmak ama-
c>yla "anahtar özellikler" yaklafl>m> kullan>lm>flt>r.
NORMAL FETAL
Geliflim
Fetal ekstremitelerin yüksek dereceli do¤al kontrastlar>
onlar>n ultrasonografi ile erken dönemde incelenebilen
yap>lar aras>nda olmas>n> sa¤lar. Embriyonik periyodun
sonunda kemik, eklem ve kaslar>n farkl>laflmas> bir yetifl-
kininkine benzer olup, fetal hareketlerde artma ile bir-
liktedir.
10,11
Transvajinal ultrasonografi ile ekstremite
tomurcuklar> gebeli¤in 7. haftas>nda, el ve ayak tabaka-
lar> 8. haftas>nda görülebilir.
12
Osteogenezis klavikula
ve mandibulada 8. hafta dahi izlenir. Onbir ve onikinci
gebelik haftalar> boyunca uzun kemiklerin primer ossi-
fikasyon merkezleri
(örn., skapula ve ileum), ek olarak
ekstremite eklemleri ve parmakalar gözlenebilir. yum, metakarpal ve metatarsal ossifikasyonu gebeli¤in
dördüncü ay> boyunca olur. Pubis, kalkaneus ve talusun
ossifikasyonu beflinci ve alt>nc> aylarda gerçekleflir. Di¤er
karpal ve tarsal kemiklerin ossifikasyonu postnatal dö-
nemde olur.
13
Uzun kemiklerdeki büyüme yönü proksi-
malden distale do¤rudur ve alt ekstremitelerin büyüme-
si üst ekstremitelerin hafifçe gerisinde kal>r.
11
Uzun kemiklerin sekonder ossifikasyon merkezle-
rinden sadece distal femur, proksimal tibia ve nadiren
de proksimal humerus epifizleri prenatal dönemde ossi-
fiye olur (Resim 40-1). Ossifiye olmam>fl epifizler mer-
kezlerinde hafif derecede ekojen odaklar içeren hipoeko-
ik yap>lar olarak izlenirler. Ossifikasyon merkezden bafl-
lar. Distal femoral epifiz 29-34. haftada ossifiye olur.
Distal femoral epifizin boyu 7 mm'nin üzerinde ölçül-
düyse, menstruel yafl genellikle 37 haftadan büyük-
tür.
14,15
Proksimal tibial epifiz 35. menstrüel haftada os-
sifiye olur.
15
Komplike olmayan gebeliklerde distal fe-
moral epifiz 3 mm ya da üzerinde bir boyuta sahipse ve
proksimal tibial epifiz belirdiyse, akci¤er matürasyonu-
nun güvenilir bir iflareti olarak kabul edilir.
16
rin büyüme gerili¤i (mal tibial epifiz ossifikasyonunu geciktirebilir. En erken
ossifiye olan sekonder epifiz kalkaneustur ve 20. hafta ci-
var>nda ossifiye olur. Sekonder epifizer merkezlerinin os-
sifikasyonundaki gecikmeyi de¤erlendirmek için bu bil-
gi dikkate al>nabilir.
Kas içindeki fasya, komflulu¤undaki hipoekoik k>-
k>rdakla karfl>laflt>r>ld>¤>nda belirgin flekilde ekojendir.
Fetal kaslar da k>k>rda¤a göre hafif ekojeniktir. Fetal ek-
lemler özellikle de diz eklemi sinovya, ya¤ ve mikrovas-
külarizasyon nedeniyle ekojen izlenir.
11
Fetal kas iskelet
sisteminin geliflimi ve fonksiyonu ilk trimesterin ikinci
yar>s>nda bafllayan fetal hareketlere ba¤l>d>r. Normal
fetal hareket yoksa kas ve kemiklerde geliflme gerili¤i
oluflur, gö¤üs kafesinde daralma, eklemlerde kontraktür
ve postüral deformiteler görülür.
Ekstremite Ölçümleri
Femur uzunlu¤unun (FL) ölçümü fetal boyut ve mor-
foloji de¤erlendirmesinde standart bir uygulamad>r. Ru-
tin bir obstetrik ultrasonografide fetüsun tüm uzun ke-
miklerinin ölçümü gerekli de¤ildir, ancak tübüler ke-
miklerin varl>¤>ndan ve simetrisinden emin olmak için
genel bir iskelet de¤erlendirmesi yap>lmal>d>r. Haz>rlan-
m>fl tablolar ekstremite uzunlu¤u ile gebelik haftas> ara-
s>ndaki korelasyon için yol göstericidir (Tablo 40-2).
FL için genellikle distal ve proksimal epifizlerin d>-
flar>da b>rak>ld>¤> en uzun plandan yap>lan ölçüm tercih
edilir. Ölçüme distal femur noktas>n>n ya da distal
epifiz k>k>rda¤>n>n lateral yüz yans>mas>n> dahil etmek,
FL'nin oldu¤undan uzun tahminin en önemli nedeni-
dir
17
(Resim 40-2, A). FL ölçümünü oblik planda ypa-
mak ise, de¤erinin alt>nda uzunluk ölçümüne neden
olur. Femurun proba yak>n olan lateral kenar> düz, uzak
olan medial kenar> e¤ri görünümdedir
18
(Resim 40-2,B).
1390
KISIM IV
Obstetrik Ultrasonografi
TABLO 40-1.
DO/UM PREVALANSI
100.000 DO/UMDAK<
PREVALANS
Ölümcül Displaziler
Tanatoforik displazi
2.4-6.9
Akondrogenezis
0.9-2.3
Osteogenezis imperfekta tip IIA
1.8
Hipofosfatazya konjenita
1.0
De¤iflken Prognozlu Displaziler
Rizomelik kondrodisplazi punktata
0.5-0.9
Kampomelik displazi
1.0-1.5
Asfiktik torasik displazi
0.8-1.4
Ellis-Van Creveld sendromu
0.7
Osteogenezis imperfekta (di¤er tipleri)
1.8
Ölümcül Olmayan Displaziler
Heterozigot akondroplazi
3.3-3.8
Tümü
24.4-75.0