background image
Nöral tüp kapanmas> anomalileri sadece spinal kord
ve beyni de¤il, ayn> zamanda çevresinde bulunan ve
komflu mezodermal somitlerden türeyen vertebral arkus-
lar>n geliflimini de etkiler. Nöral tüp kapanma bozuk-
luklar> spina bifida ve anensefali defektlerinin temeli-
ni oluflturur.
Kaudal regresyon defektleri konsepsiyonun 3. haf-
tas>nda, iki tabakal> (bilaminar) germ diskinin üç taba-
kaya (trilaminar) dönüflümü esnas>nda mezoderm taba-
kas>ndaki defektif geliflmeyle ilgili olabilir. Kaudal reg-
resyonda anomalinin genifl spektrumunun sebebi olarak
de¤iflik derecelerde anormal mezoderm geliflimi bulun-
mufltur.
Nöral tüpün bir bölümünün kapanmas>n>n bozulma-
s> olarak bilinen spinal disrafizm, sinir sisteminin geli-
flimini ve üzerindeki vertebral arklar>n indüksiyonunu
bozar. Sonucundaki aç>k vertebral kanal spina bifida
olarak adland>r>l>r. E¤er dura ve araknoid spinal kanal-
dan protrüde olursa sonuç meningoseldir. Nöral doku
ve meninks protrüde olursa myelomeningosel oluflur.
NTD'lerin en fliddetli formunda, nöral tüp oluflumu ve
üzerindeki ektodermden ayr>lmas> bozulur. Omurgada
bu durum rakiflizis veya myeloflizis olarak adland>r>l>r;
aç>k spinal kord fetüsün dorsal k>sm> boyunca görünür
haldedir. Defekt e¤er kranial nöral tüpü etkilerse beyin,
ekzensefali, anensefali veya kraniorakiflizis olarak ad-
land>r>lan, farkl>laflmam>fl nöral dokuda izlenen dorsal
bir kitle olarak temsil edilir. Farkl>laflm>fl beyin ve me-
ninksler kafada kemikleflmemifl bir boflluktan ç>kabilir
(meningoensefalosel), ancak bu durum nöral tüp ka-
panma bozuklu¤u ile iliflkili de¤ildir.
Hayvanlarda retinoik asit, insülin ve yüksek plaz-
ma glukoz düzeyleri gibi çeflitli teratojenler NTD'yi in-
dükleyebilir. tiepileptik), maternal diyabet ve hipertermi olarak say>la-
bilir. Valproik asit folat metabolizmas>n> etkileyebilir.
Fetal Omurgan>n Kemikleflmesi
Prenatal sonografi fetal omurgan>n kemikleflen k>s>m>n>
kolayca tan>mlar, oysa kemikleflmemifl k>k>rda¤> tan>m-
lamak daha güçtür. Bu nedenle ultrasonografi teknisyen-
leri ve uzmanlar> (sonologist) için spinal de¤erlendirme-
nin iyileflmesi amac>yla fetal geliflim s>ras>ndaki geçici
("temporal") ve uzaysal ("spatial") ossifikasyon paternle-
rini anlamak önemlidir.
Her vertebra üç ossifikasyon merkezi gelifltirecektir:
santral, sa¤ nöral proses ve sol nöral proses.
11
Santrali
vertebra korpusunun santral k>sm>n> oluflturacakt>r. Nö-
ral proses
vertebral korpusun posterolateral k>sm>n> ve
pedikülleri, transvers proses, laminalar ve artiküler pro-
sesi oluflturacakt>r.
Ossifikasyon yaklafl>k 10. gebelik haftas>nda (mens-
trüel yafl) alt torasik fetal omurgada bafllar.
12
Santraller-
deki ossifikasyon eflzamanl> olarak kranial ve kaudal yön-
lere ilerler. Nöral ark ossifikasyonu kaudale do¤ru alt
torasik (T) omurgadan lomber (L) omurgaya do¤ru iler-
ler. Ossifikasyon, s>ral> olarak L1'den L5'e ve daha sonra
sakral (S) omurgaya do¤ru ilerler. Onüçüncü gebelik
haftas>yla birlikte vertebralarda C1'den L3'e kadar üç os-
sifikasyon merkezi vard>r
13
(Resim 35-2). Nöral ark os-
sifikasyonu transvers prosesin bazisinde küçük bir odak
olarak bafllar ve eflzamanl> olarak anteriorda pediküle ve
posteriorda laminaya uzan>r (Resim 35-3).
Spina bifida için ultrasonografi de¤erlendirmesi ge-
nellikle 16 ile 22. gebelik haftas>nda gerçekleflir. Spina
bifida de¤erlendirmesi için nöral arklarda 16. hafta ile
L5
14
düzeyine, 19 haftada S1 ve 22. haftada S2 düzeyine
dek yeterli ossifikasyon mevcuttur (Resim 35-4 ve 35-
5). Baz> fetüslerde spina bifida de¤erlendirmesi için bu
gebelik haftalar>ndan önce yeterli nöral ark ossifikasyonu
olabilir. Braithwaite ve ark.
15
fetal anatomiyi 12 ile 13.
gebelik haftalar>nda transabdominal ve transvajinal so-
nografiyi kombine kullanarak de¤erlendirmifl ve bütün
olgularda transvers ve koronal planlarda vertebralar> ve
1247
B
ÖLÜM
35
Fetal Omurga
TABLO 35-1. KONSEPS
OMURGANIN EMBR
EMBR
MENSTRÜEL
KONSEPS
UZUNLU/U
KESE ÇAPI
YAfi (GÜN)
YAfi (GÜN)
(MM)
(MM)
YAPILAR
31
17
0.5
2
Trilaminar disk,
Notokordal proses
Paraksial mezoderm
(Resim 35-1, A)
35
21
2
4
Notokord
Nöral plaka
Somitler
(Resim 35-1, B)
42
28
5
10
Nöral tüp
Notokord
Sklerotom
(Resim 35-1, C)