background image
1455
B
ÖLÜM
42
Fetal Ölçümler: Normal
ve Anormal Fetal
Büyüme
Carol B. Benson ve Peter M. Doubilet
Çeviri: Yank> Y>lmazer
Bölüm Plan> ve Bafll>klar>
F
etüsün ultrason ölçümleri fetal yafl ve büyüme hak-
k>nda bilgi verir. Bu veriler gestasyon yafl>n>n saptanma-
s>, fetal a¤>rl>k tahmini ve büyüme bozukluklar>n>n ta-
n>s>nda kullan>l>r. Di¤er bölümlerde tart>fl>ld>¤> gibi, fe-
tal ölçümler ayn> zamanda iskelet displazileri
1
ve mikro-
sefali
2
gibi baz> fetal anomalilerin tan>s>nda da kullan>l-
maktad>r. "Gestasyon yafl>na göre beklenen normal"den
sapan ölçümlere dayanarak bu anomalilerin her biri tan>-
nabilir veya bunlardan flüphelenilebilir.
Bir gebeli¤in yafl>n>n de¤erlendirilmesinde kullan>-
lan çeflitli terimleri tan>mlayarak bafllamak uygun ola-
cakt>r. Gerçek yafl ölçümü konsepsiyondan bu yana ge-
çen gün say>s> olup, konsepsiyon yafl> olarak isimlendi-
rilir. Eskiden beri gebeliklerin yafl> menstrüel yafl ola-
rak adland>r>lan, son adet tarihinin (SAT) ilk gününden
itibaren geçen gün say>s>na göre belirlenmifltir. Yirmi
sekiz günlük düzenli sikluslar> olan kad>nlarda menstrü-
el yafl konsepsiyon yafl>ndan 2 hafta fazlad>r, çünkü bu
kad>nlarda konsepsiyon SAT'tan yaklafl>k 2 hafta sonra
gerçekleflir. Günümüzde ise gebeliklerin tarihini belirle-
mek için en s>k kullan>lan terim olan gestasyon yafl>
afla¤>daki gibi tan>mlan>r:
Gestasyon yafl> (menstrüel yafl)
= Konsepsiyon yafl>+2 hafta
Yirmi sekiz günlük sikluslar> olan kad>nlarda gestasyon
yafl> ve menstrüel yafl eflittir. Daha uzun adet döngüleri
olan kad>nlarda gestasyon yafl> menstrüel yafltan küçüktür,
daha k>sa sikluslar> olanlarda da bunun tersi geçerlidir.
Gestasyon yafl>n>n do¤ru olarak bilinmesi birkaç ne-
denle önem tafl>r. leme ve tarama testleri, ikinci trimesterde genetik amni-
yosentez ve üçüncü trimesterde elektif indüksiyon veya
sezaryenle do¤um için zamanlama tamamen gestasyon
yafl>na dayan>r. Miad>nda do¤um ile erken do¤umun
ay>rt edilmesi ve bir fetüsün "postmatür"olarak tan>m-
lanmas> gestasyon yafl>na ba¤l>d>r. Gestasyon yafl>n>n bi-
linmesi normal fetal geliflimin patolojik geliflimden ay>rt
edilmesinde kritik önem tafl>yabilir. Örne¤in, orta ba-
¤>rsak f>t>klaflmas> 11-12 gestasyon haftas>na kadar nor-
mal oldu¤u halde,
3
daha sonraki dönemde omfalosel an-
lam>na gelir. Maternal serumdaki alfa-fetoprotein,
4
in-
san koryonik gonodatropini
5
ve östriol
6
düzeylerinde ol-
du¤u gibi çeflitli fetal vücut k>s>mlar>n>n normal boyutu
da gestasyon yafl>na ba¤l>d>r. Do¤um öncesinde bir fetal
anomali saptand>¤>nda, maternal tercihler ve obstetrik
yönetim gestasyon yafl>ndan anlaml> ölçüde etkilenmek-
tedir. Asl>nda obstetrideki hemen hemen tüm önemli
klinik kararlar gestasyon yafl>ndan etkilenmektedir.
Fetal a¤>rl>k tahmini tek bafl>na veya gestasyon yafl>y-
la iliflkili olarak, do¤um zamanlamas> ve flekline ait obs-
tetrik kararlar> etkileyebilir. Gestasyon yafl>na göre kü-
çük olan fetüsler erken do¤umdan yarar görebilirler.
Böyle bir fetüse plasentas> taraf>ndan sa¤lanan oksijen ve
besin yetersiz olabilir ve bu nedenle uterus içerisinde ol-
maktansa, bir yenido¤an uzman>n>n bak>m> alt>nda ola-
rak fetüs d>fl ortamda daha iyi geliflebilir. Fetüs büyük
oldu¤unda, özellikle maternal diyabetle komplike gebe-
liklerde, tercih edilen do¤um yöntemi sezaryen olabilir.
Bu bilgiler >fl>¤>nda, fetal ölçümler her tam obstetrik so-
nografi incelemesinde yer almal>d>r.
7
GESTASYON YAfiININ BEL
Gebelik yafl>n>n klinik olarak belirlenmesi genellikle
hastan>n hat>rlad>¤> SAT'>n ilk gününe ve fizik muaye-
GESTASYON YAfiININ
BEL
Birinci Trimester
Fetal Bafl Ölçümleri
Femur Uzunlu¤u
Kar>n Çevresi
Birleflik Formüller ve Do¤ruluk
Gestasyon Yafl>n>n Saptanmas>
A/IRLIK TAHM
DE/ERLEND
Fetal A¤>rl>k Tahmini
Önerilen Yaklafl>m
A¤>rl>¤>n Gestasyon Yafl>
Olarak De¤erlendirilmesi
FETAL BÜYÜME ANOMALBüyük Fetüs
Genel Nüfus
Diyabetik Anneler